Wskazówki dla recenzentów „Języka Polskiego”
Wskazówki ogólne
- W „Języku Polskim” proces recenzowania ma charakter obustronnie anonimowy (ang. double blind); autorom nie ujawnia się nazwisk recenzentów, a recenzenci otrzymują do oceny teksty anonimizowane. W związku z tym:
- autorzy powinni odpowiednio formułować swoje teksty, np. unikać sformułowań, które mogłyby zdradzić ich tożsamość (typu „w mojej książce pisałem/pisałam…”);
- recenzenci nie mogą nikogo informować o fakcie, że oceniają dany artykuł, ani tym bardziej o treści lub konkluzji recenzji;
- członkowie komitetu redakcyjnego są zobowiązani do dyskrecji we wszelkich sprawach związanych z wyznaczaniem recenzentów, treścią recenzyj i ich konkluzjami.
- Czas na napisanie recenzji wynosi miesiąc, chyba że redakcja wskaże inaczej; nie powinno się go przekraczać bez wyraźnego uzasadnienia. W wypadku znacznego przekroczenia wyznaczonego terminu redakcja w trosce o sprawność procedur redakcyjnych może odstąpić od zlecenia recenzji danej osobie i nawiązać współpracę z innym recenzentem.
Kierowanie tekstu do recenzji
- Redaktor naczelny (lub upoważniony przez niego członek komitetu redakcyjnego) kieruje do kandydatów na recenzentów zapytanie o przyjęcie tekstu do recenzji, podając tytuł tekstu i jego streszczenie autorskie (dołączone do złożonego manuskryptu) oraz oczekiwany termin przygotowania recenzji. Po przyjęciu przez kandydatów propozycji tekst do recenzji będzie recenzentom udostępniony w systemie elektronicznym.
- Decyzja o przyjęciu tekstu do zrecenzowania powinna zostać podjęta po rozważeniu, czy kandydat na recenzenta:
- uważa, że dysponuje wystarczającą kompetencją merytoryczną do oceny materiału;
- nie jest w konflikcie interesów związanym z przedłożonym tekstem (w razie wątpliwości jest możliwa konsultacja z redakcją);
- zdoła wykonać recenzję w zaproponowanym terminie.
- Jeśli recenzent dopiero po zapoznaniu się z pełnym tekstem artykułu stwierdzi, że nie może się podjąć napisania recenzji (z jakichkolwiek powodów), powinien jak najszybciej powiadomić o tym redakcję. Może ewentualnie zaproponować kogoś innego na recenzenta, ale wszelkie dalsze decyzje i czynności w tej sprawie należą wyłącznie do redakcji.
Proces recenzowania
- Recenzję wykonuje się przy użyciu formularza recenzenckiego. Formularz recenzji wypełnia się w wersji elektronicznej w systemie elektronicznym, zgodnie z otrzymanymi instrukcjami.
- Wszelkie oceny i opinie powinny być poparte jednoznaczną argumentacją, odnoszącą się do kryteriów merytorycznych, niedopuszczalne jest formułowanie uwag ad personam. Apeluje się do recenzentów, aby unikali postulatów, których spełnienie wymagałoby od autora wysiłku niewspółmiernego do efektu pracy. Propozycje uzupełnienia przywołań bibliograficznych powinny być wysuwane z umiarem, tylko wtedy, kiedy jest dla nich wystarczające uzasadnienie naukowe. W szczególności recenzent powinien unikać zalecania dodatkowych cytowań swoich własnych prac, prac swoich współpracowników lub afiliowanych w swojej instytucji.
- Recenzja musi się kończyć jednoznaczną rekomendacją, tzn. wyborem tylko jednej z opcji uwidocznionych w formularzu recenzenckim.
- W wypadku podejrzenia, że oceniany tekst narusza standardy etyki wydawniczej recenzent powinien niezwłocznie powiadomić o tym redakcję, przedstawiając szczegóły i dane uprawdopodobniające takie podejrzenie. Do czasu wyjaśnienia sprawy przez redakcję powinien powstrzymać się od oceniania materiału.
Dalsze czynności
- Redaktor naczelny może zwrócić się do recenzenta o uzupełnienie recenzji, jeśli nie są spełnione wyżej wskazane kryteria (np. brak jest jednoznacznej konkluzji lub wymaganych uzasadnień).
- Każdy artykuł podlega niezależnej ocenie dwóch recenzentów. Po wpłynięciu recenzyj komitet redakcyjny podejmuje decyzję o dalszych losach tekstów i komunikuje ją autorom. Jeśli recenzje kończą się sprzecznymi konkluzjami, komitet może powołać trzeciego recenzenta, którego opinia będzie decydująca.
- O przyjęciu artykułu poprawionego po recenzjach decyduje redaktor naczelny przy współudziale komitetu redakcyjnego; może się zwrócić do recenzenta o ponowną lekturę zrewidowanego manuskryptu.
Lista recenzentów
Zgodnie z zasadami oceny czasopism punktowanych, raz w roku, w ostatnim zeszycie danego rocznika będzie ogłaszana zbiorcza lista recenzentów danego rocznika, jednak bez wskazania, kto oceniał dany artykuł. Bieżące i archiwalne listy umieszcza się na stronie internetowej czasopisma.