Prozodia w polskiej refleksji glottodydaktycznej
Słowa kluczowe
prozodia języka polskiego jako obcego
glottodydaktyka polska
Jak cytować
Abstrakt
W tekście omówiono rolę prozodii w komunikacji i trudności w nabywaniu prozodii L2. Na tym tle ukazano świadomość znaczenia suprasegmentaliów wśród polskich glottodydaktyków na podstawie ich opisów w publikacjach naukowych, metodycznych i poradnikach fonetycznych. Informacje na temat zjawisk prozodycznych są w nich cząstkowe i uproszczone. Najczęściej wskazywanymi przez badaczy problemami są akcent wyrazowy i intonacja, rzadziej – struktura sylaby i związane ze zmianami rytmicznymi redukcje samogłoskowe. Autorki postulują sporządzenie rzetelnego zdydaktyzowanego opisu cech prozodycznych polszczyzny jako języka obcego oraz opracowanie sposobów ich trenowania.
Bibliografia
Apeltauer E. 1997: Grundlagen des Erst- und Fremdsprachenerwerbs, Langenscheidt, Kassel.
Zobacz w Google Scholar
Aronsson B. 2014: Prosody in the foreign language classroom – always present, rarely practised?, „Journal of Linguistics and Language Teaching”, vol. 5(2), s. 207–224.
Zobacz w Google Scholar
Badyda E. 2019: Po co i jak (nie) uczyć cudzoziemców fonetyki języka polskiego?, „Acta Universitatis Lodzensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 26, s. 197–208.
Zobacz w Google Scholar
Balkowska G. 2004: Nauczanie wymowy polskiej w grupie wielojęzycznej, [w:] A. Dąbrowska (red.), Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Wrocław, s. 247–254.
Zobacz w Google Scholar
Biernacka M. 2011: Nauczanie fonetyki języka polskiego jako obcego bazą służącą rozwijaniu kompetencji lingwistycznych, [w:] M. Biernacka, M. Wojenka-Karasek (red.), Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 62–69.
Zobacz w Google Scholar
Biernacka M. 2014: Rola nauczyciela jako przewodnika po wymowie polskiej, „Acta Universitatis Lodzensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 21, s. 75–84.
Zobacz w Google Scholar
Biernacka M. 2015a: Nauczanie fonetyki języka polskiego jako obcego w świetle technik nauczania wybieranych przez autorów współczesnych podręczników, [w:] M. Gaze, P. Góralczyk-Mowczan (red.), Bogactwo językowe i kulturowe Europy w oczach Polaków i cudzoziemców 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 20–37.
Zobacz w Google Scholar
Biernacka M. 2015b: Prezentacja zagadnień fonodydaktycznych zawartych w wybranych podręcznikach do metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, [w:] I.A. Ndiaye, S. Przybyszewski, M. Rółkowska (red.), Język polski – nie taki obcy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 31–41.
Zobacz w Google Scholar
Biernacka M. 2015c: Trudności w nauczaniu wymowy polskiej cudzoziemców w świetle wyników badań ankietowych, „Acta Universitatis Lodzensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 22, s. 252–265.
Zobacz w Google Scholar
Bitehtina N.B., Klimova V.N. 2011: Russkij ȃzyk kak inostrannyj: fonetika. Metody, priёmy, rezultaty, Russkij ȃzyk. Kursy, Moskva.
Zobacz w Google Scholar
CEFR CV: Council of Europe, Common European framework of reference for languages. Learning, teaching, assessment. Companion volume with new descriptors, Council of Europe Publishing, Strasbourg 2018 (online: www.coe.int/lang-cefr, dostęp: 12 sierpnia 2021).
Zobacz w Google Scholar
Chun D.M. 2002: Discourse intonation in L2. From theory and research to practice, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia.
Zobacz w Google Scholar
Ciszewska-Psujek U. 2020: Trudności fonetyczno-fonologiczne osób uczących się języka polskiego jako obcego w perspektywie logopedyczno-glottodydaktycznej, „Logopedia”, t. 49, z. 2, s. 199–217.
Zobacz w Google Scholar
Citko M. 2016: Podejście do zagadnień wymowy w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego, „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia ad Didacticam Litterarum Polonarum et Linguae Polonae Pertinentia”, nr 7, s. 19–30.
Zobacz w Google Scholar
Colantoni L., Steele J., Escudero P. 2015: Second language speech theory and practice, Cambridge University Press, Cambridge.
Zobacz w Google Scholar
Conlen M.M. 2016: A linguistic comparison. Stress-timed and syllable-timed languages and their impact on second language acquisition, „Honors College Theses”, vol. 30 (online: https://digitalcommons.wayne.edu/honorstheses/30, dostęp: 12 sierpnia 2021).
Zobacz w Google Scholar
Cychnerska A. 2020: Wokół tematyki nauczania wymowy polskiej studentów serbskich, [w:] E. Kubicka, M. Berend, A. Walkiewicz (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego V, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń, s. 75–88.
Zobacz w Google Scholar
Cychnerska A., Kubicka E. 2020: Sposoby badania intonacji w glottodydaktyce polonistycznej na przykładzie nagrań mowy odtwarzanej studentów rosyjskojęzycznych, [w:] I. Janowska, M. Biernacka (red.), Kierunki badań w glottodydaktyce polonistycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 211–228.
Zobacz w Google Scholar
Dieling H., Hirschfeld U. 2007 [2000]: Phonetik lehren und lernen, Langenscheidt, München.
Zobacz w Google Scholar
EJO: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, wyd. 2 popr., Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Kraków 1999.
Zobacz w Google Scholar
Els van T., Bot de K. 1987: The role of intonation in foreign accent, „The Modern Language Journal”, vol. 71(2), s. 147–155.
Zobacz w Google Scholar
ESOKJ: Rada Europy, Europejski system opisu kształcenia językowego. Uczenie się, nauczanie, ocenianie, przeł. W. Martyniuk, red. H. Komorowska, Wydawnictwa Centralnego Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Fischer A. 2007: Deutsch lernen mit Rhythmus. Der Sprechrhythmus als Basis einer integrierter Phonetik im Unterricht Deutsch als Fremdsprache, Schubert, Leipzig.
Zobacz w Google Scholar
Fitzpartick J. 2000: On intonational typology, „Sprachtypologie und Universalienforschung”, Bd. 53, s. 88–96.
Zobacz w Google Scholar
Frankiewicz T. 1980: Problemy programu i metodyki nauczania wymowy polskiej Wietnamczyków, [w:] J. Lewandowski (red.), Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego. Wybór artykułów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 107–115 (pierwodruk: „Prace Naukowe Studium Praktycznej Nauki Języków Obcych Politechniki Wrocławskiej. Studia i Materiały” 1974, nr 3, s. 91–100).
Zobacz w Google Scholar
Frost D., Picavet F. 2014: Putting prosody first – some practical solutions to a perennial problem. The innovalangues project, „Research in Language”, vol. 12(3), s. 233–243.
Zobacz w Google Scholar
Gałyga D. 2005: „Gżegżółka” – nowy multimedialny zbiór ćwiczeń do nauki wymowy i intonacji polskiej dla obcokrajowców, [w:] P. Garncarek (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 525–528.
Zobacz w Google Scholar
Gorjian B., Hayati A., Pourkhoni P. 2013: Using Praat software in teaching prosodic features to EFL learners, „Procedia. Social and Behavioral Sciences”, vol. 84, s. 34–40.
Zobacz w Google Scholar
Hirschfeld U., Reinke K. 2012: Integriertes Aussprachetraining in DaF/DaZ und der Gemeinsame europäische Referenzrahmen für Sprachen, „Deutsch als Fremdsprache. Zeitschrift zur Theorie und Praxis des Faches Deutsch als Fremdsprache”, Bd. 3, s. 131–138.
Zobacz w Google Scholar
Hirschfeld U., Reinke K. 2018 [2016]: Phonetik im Fach Deutsch als Fremd- und Zweitsprache. Unter Berücksichtigung des Verhältnisses von Orthographie und Phonetik, wyd. 2 popr., Erich Schmidt Verlag, Berlin.
Zobacz w Google Scholar
Hirst D., Di Cristo A. 1998: A survey of intonation systems, [w:] D. Hirst, A. Di Cristo (red.), Intonation systems. A survey of twenty languages, Cambridge University Press, Cambridge, s. 1–44.
Zobacz w Google Scholar
Hromov S.S. 2013: Intonaciȃ kak universaliȃ, „Vestnik Volgoradskogo universiteta”, nr 17(1), s. 84–91.
Zobacz w Google Scholar
Ikeda A. 2008: „Nie lubię igreka”, czyli o trudnych głoskach w języku polskim. Poradnik logopedyczny z ćwiczeniami przeznaczonymi dla osób japońskojęzycznych, Tokijski Uniwersytet Studiów Międzynarodowych, Tokio.
Zobacz w Google Scholar
Jachimowska K. 2008: Niedostatki fonetyczne w wybranych podręcznikach do nauki języka polskiego jako obcego (poziom progowy), „Acta Universitatis Lodzensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 16, s. 49–53.
Zobacz w Google Scholar
Kaleta R. 2010: Błędy fonetyczne Białorusinów uczących się języka polskiego, „Lingwistyka Stosowana”, nr 2, s. 122–132.
Zobacz w Google Scholar
Kubicka E. 2010: Miejsce fonetyki w nauczaniu języka polskiego jako obcego – teoria a praktyka, [w:] K. Birecka, K. Taczyńska (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń, s. 25–31.
Zobacz w Google Scholar
Ladd R. 1996: Intonational phonology, Cambridge University Press, Cambridge.
Zobacz w Google Scholar
Lahoz J.M. 2012: Syllable, accent, rhythm. Typological and methodological considerations for teaching Spanish as a foreign language, „Revista Internacional de Lenguas Extranjeras”, nr 1, s. 129–150.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski J. 1980: Z teorii nauczania wymowy w początkowym kursie języka polskiego jako obcego. (O metodzie sylabowej), [w:] J. Lewandowski (red.), Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego. Wybór artykułów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 116–128 (pierwodruk: „Poradnik Językowy” 1979, z. 1, s. 24–31).
Zobacz w Google Scholar
Li A., Post B. 2014: L2 acquisition of prosodic properties of speech rhythm, „Studies in Second Language Acquisition”, vol. 36(2), s. 223–255.
Zobacz w Google Scholar
Lipińska E. 2003: Język ojczysty, język obcy, język drugi. Wstęp do badań dwujęzyczności, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Maastricht van L., Krahmer E., Swerts M., Prieto P. 2019: Learning direction matters. A study on L2 rhythm acquisition by Dutch learners of Spanish and Spanish learners of Dutch, „Studies in Second Language Acquisition”, vol. 41, s. 87–121.
Zobacz w Google Scholar
Maciołek M. 2015: Problemy (cudzoziemców i lektorów języka polskiego) z wymową liczebników, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 16(2), s. 109–124.
Zobacz w Google Scholar
Maciołek M. 2018: Bibliografia prac poświęconych nauczaniu wymowy polskiej cudzoziemców, [w:] M. Maciołek, Obrazki do kształtowania percepcji słuchowej oraz wymowy cudzoziemców uczących się języka polskiego, Uniwersytet Śląski, Katowice, s. 45–55 (aktualizowana wersja online: http://www.sjikp.us.edu.pl/wp-content/uploads/2020/10/Nauczanie-wymowy-bibliografia.pdf, dostęp: 5 września 2021).
Zobacz w Google Scholar
Madelska L. 2009: Język polski na tle języków świata a nauczanie wymowy w glottodydaktyce, „Poradnik Językowy”, z. 6, s. 38–55.
Zobacz w Google Scholar
Magajewska M. 2008: Problemy fonetyczne Włochów uczących się języka polskiego – ujęcie porównawcze, [w:] W. Miodunka, A. Seretny (red.), W poszukiwaniu nowych rozwiązań. Dydaktyka języka polskiego jako obcego w progu XXI wieku, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 185–198.
Zobacz w Google Scholar
Majewska-Tworek A. 2005: Trudności fonetyczne i fonologiczne niemieckojęzycznych studentów uczących się języka polskiego jako obcego, [w:] P. Garncarek (red.), Nauczanie języka polskiego jako obcego i polskiej kultury w nowej rzeczywistości europejskiej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 159–163.
Zobacz w Google Scholar
Majewska-Tworek A. 2006: Fonetyczne interferencje i asymilacje w analizie wymowy polskiej u niemieckojęzycznych studentów, „Studia Linguistica” XXV, s. 103–110.
Zobacz w Google Scholar
Majewska-Tworek A. 2017: Od czego zacząć doskonalenie wymowy na rocznym kursie przygotowującym do studiów w języku polskim? Na przykładzie pracy w ośrodku wrocławskim, „Kwartalnik Polonicum”, nr 25, s. 17–22.
Zobacz w Google Scholar
Majewska-Tworek A. 2019: Wymowa polska jako obca. Rozwiązywanie trudności artykulacyjnych w grupie międzynarodowej na rocznym kursie przygotowawczym, „Acta Universitatis Lodzensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców”, nr 26, s. 209–220.
Zobacz w Google Scholar
Manitz J. 2012: Komunikatywne nauczanie fonetyki na zajęciach języka polskiego jako obcego. Przykłady ćwiczeń do nauki wymowy dla ucznia z pierwszym językiem niemieckim, [w:] B. Skowronek (red.), (Nie)swój język polski. Nowe horyzonty w językoznawstwie stosowanym, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, s. 32–40.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 2009: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Mejnartowicz A. 2010: Z problematyki nauczania intonacji języka polskiego. Zastosowanie badań lingwistycznych do opracowania strategii dydaktycznych w nauczaniu cudzoziemców, [w:] R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic, t. 2: Glottodydaktyka polonistyczna – współczesny język polski – językowy obraz świata, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 209–219.
Zobacz w Google Scholar
Miller N., Lowit A., O’Sullivan H. 2006: What makes acquired foreign accent syndrome foreign?, „Journal of Neurolinguistics”, vol. 19, s. 385–409.
Zobacz w Google Scholar
Mirosławska W. 2013: Trudne miejsca w nauczaniu wymowy polskiej w środowisku bułgarskojęzycznym, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2, s. 303–309.
Zobacz w Google Scholar
Munder V. 1994: Is intonation teachable?, [w:] B.K. Halford, H. Pilch (red.), Intonation, Gunter Narr Verlag, Tübingen, s. 143–153.
Zobacz w Google Scholar
Munro M.J., Derwing T.M. 1995: Foreign accent, comprehensibility, and intelligibility in the speech of second language learners, „Language Learning”, vol. 45(1), s. 73–97.
Zobacz w Google Scholar
Odincova I.V. 2011: Zvuki. Ritmika. Intonaciȃ: učebnoe posobie, Flinta: Nauka, Moskva.
Zobacz w Google Scholar
Oksaar E. 2003: Zweitspracherwerb. Wege zur Mehrsprachigkeit und zur interkulturellen Verständigung, Kohlhammer, Stuttgart.
Zobacz w Google Scholar
Ordin M., Polyanskaya L. 2015: Acquisition of speech rhythm in a second language by learners with rhythmically different native languages, „The Journal of the Acoustical Society of America”, vol. 138(2), s. 533–545.
Zobacz w Google Scholar
Ordin M., Polyanskaya L., Ulbrich C. 2011: Acquisition timing patterns in second language, [w:] Interspeech-2011, s. 1129–1132 (online: https://www.isca-speech.org/archive/interspeech_2011/i11_1129.html, dostęp: 12 sierpnia 2021).
Zobacz w Google Scholar
Panasiuk J. 2020: Neurobiologiczne uwarunkowania zjawisk prozodycznych, [w:] M. Wysocka, B. Kamińska, S. Milewski (red.), Prozodia. Przyswajanie, badanie, zaburzenia, terapia, Harmonia Universalis, Gdańsk, s. 258–281.
Zobacz w Google Scholar
Piske T., MacKay I.R.A., Flege J.E. 2001: Factors affecting degree of foreign accent in an L2. A review, „Journal of Phonetics”, vol. 29, s. 191–215.
Zobacz w Google Scholar
Rasier L., Hiligsmann P. 2007: Prosodic transfer from L1 to L2. Theoretical and methodological issues, „Nouveaux cahiers de linguistique française”, nr 28, s. 41–66.
Zobacz w Google Scholar
Ropa A. 1981: Intonacja języka polskiego. (Z problematyki opisu i nauczania), Instytut Badań Polonijnych, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Selinker L. 1992: Rediscovering interlanguage, Longman, London–New York.
Zobacz w Google Scholar
Smoczyński P. 1980: Trudności Niemców z wymową polską oraz związane z tym inne lingwistyczne problemy, [w:] J. Lewandowski (red.), Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego. Wybór artykułów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 83–95 (pierwodruk: „Język Polski” 1965, z. 2, s. 22–31).
Zobacz w Google Scholar
Szmidt D.T., Castellví J. 2010: Cechy charakterystyczne fonetyki polskiej w nauczaniu Katalończyków, [w:] R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic, t. 2: Glottodydaktyka polonistyczna – współczesny język polski – językowy obraz świata, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 197–207.
Zobacz w Google Scholar
Szpyra-Kozłowska J. 2013: Sukcesy i porażki fonodydaktyki języka polskiego jako obcego. Uwagi postronnej obserwatorki, „Poradnik Językowy”, z. 2, s. 7–21.
Zobacz w Google Scholar
Szpyra-Kozłowska J., Radomski M. 2013: Wymowa polska w ocenie cudzoziemców i polszczyzna cudzoziemców w opinii Polaków. Badania ankietowe, „Poradnik Językowy”, z. 4, s. 61–74.
Zobacz w Google Scholar
Śmiecińska J. 2020: Rozwój kompetencji prozodycznych u dzieci, [w:] M. Wysocka, B. Kamińska, S. Milewski (red.), Prozodia. Przyswajanie, badanie, zaburzenia, terapia, Harmonia Universalis, Gdańsk, s. 306–330.
Zobacz w Google Scholar
Świstowska M. 2010: Między logopedią a glottodydaktyką. Zastosowanie metod logopedycznych w nauczaniu języka polskiego jako obcego, [w:] R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic, t. 2: Glottodydaktyka polonistyczna – współczesny język polski – językowy obraz świata, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 93–100.
Zobacz w Google Scholar
Tambor J. 2010: Nauczanie wymowy polskiej. Trudności różnych grup cudzoziemców, [w:] A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor (red.), Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, Gnome, Katowice, s. 30–51.
Zobacz w Google Scholar
Tambor J. 2012–2013: Relewantna lura. O nauczaniu wymowy polskiej raz jeszcze, „Spotkania Polonistyk Trzech Krajów – Chiny, Korea, Japonia”, s. 29–36.
Zobacz w Google Scholar
Trofimovich P., Baker W. 2006: Learning second language suprasegmentals. Effects of L2 experience on prosody and fluency characteristics of L2 speech, „Studies in Second Language Acquisition”, vol. 28(1), s. 1–30.
Zobacz w Google Scholar
Turek P.W. 2010: Czy polski należy do najtrudniejszych języków świata? Polszczyzna w statystykach trudności przyswajania języków i w perspektywie porównawczej, [w:] R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic, t. 2: Glottodydaktyka polonistyczna – współczesny język polski – językowy obraz świata, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 269–279.
Zobacz w Google Scholar
Turek P. 2021: Polszczyzna na tle innych języków. Elementy gramatyki kontrastywnej w dydaktyce języka polskiego jako obcego, [w:] A. Seretny, E. Lipińska (red.), Dydaktyka języka polskiego jako nierodzimego. Konteksty – dylematy – trendy, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 13–44.
Zobacz w Google Scholar
Wacławek M. 2009: Samogłoskowe problemy polszczyzny (emisja głosu, prawidła wymowy w świetle nauczania JPJO), [w:] A. Achtelik, J. Tambor (red.), Sztuka czy rzemiosło? Nauczyć Polski i polskiego, Gnome, Katowice, s. 52–61.
Zobacz w Google Scholar
Wacławek M. 2014: Indywidualizacja procesu nauczania wymowy polskiej (na przykładzie hungarofonów), [w:] J. Małocha (red.), Indywidualizacja nauczania języków obcych. Badania i praktyka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, Kraków, s. 101–113.
Zobacz w Google Scholar
Wagner A. 2013: Struktura rytmiczna wypowiedzi w polskiej mowie natywnej i nienatywnej, [w:] S. Puppel, T. Tomaszkiewicz (red.), Scripta manent – res novae, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 499–510.
Zobacz w Google Scholar
Wagner A. 2014: Rhythmic structure of utterances in native and non-native Polish, [w:] N. Campbell, D. Gibbon, D. Hirst (red.), Proceedings of speech prosody, TDC Publishers, Dublin, s. 337–341.
Zobacz w Google Scholar
Wagner A. 2015: Akustyczne wyznaczniki rytmu w wypowiedziach mówców natywnych i nienatywnych języka polskiego, „Prace Filologiczne” LXVI, s. 249–270.
Zobacz w Google Scholar
Wójcik P. 2012: Kształcenie wymowy języka polskiego jako obcego, [w:] B. Skowronek (red.), (Nie)swój język polski. Nowe horyzonty w językoznawstwie stosowanym, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Kraków, s. 21–31.
Zobacz w Google Scholar
Wójtowicz J. 1980: Wymowa polska a nauczanie cudzoziemców, [w:] J. Lewandowski (red.), Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego. Wybór artykułów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 96–106 (pierwodruk: „Poradnik Językowy” 1972, z. 4, s. 223–231).
Zobacz w Google Scholar
Young-Scholten M. 1993: The acquisition of prosodic structure in a second language, Max Niemeyer, Tübingen.
Zobacz w Google Scholar