Słowa kluczowe
Mikołaj Volckmar
Grzegorz Knapiusz
leksykografia polsko-łacińska XVII wieku
Jak cytować
Abstrakt
Opracowanie stanowi próbę zwrócenia uwagi badaczy na działalność leksykograficzną Łukasza Brzezwickiego — autora dwu słowników polsko-łacińskich (1602, 1625). Zabytki te nie stanowiły nigdy przedmiotu badań, prawdopodobnie przez ciążącą nad nimi opinię cenionego leksykografa Grzegorza Knapiusza, który twierdził, że Brzezwicki niewolniczo naśladował pracę Niemca Mikołaja Volkmara i przenosił do polszczyzny jego błędy. Badanie dowodzi jednak, że opinia Knapiusza odnosi się do pierwszego słownika; tymczasem na przestrzeni dziejów doszło do błędnego przeniesienia jej również na drugi słownik, który w rzeczywistości znacznie różni się od dykcjonarza Volckmara.
Bibliografia
Doroszewski W. 1958: Uwagi i wyjaśnienia wstępne, [w:] tenże (red.), Słownik języka polskiego, t. 1, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Estreicher K. 1894: Bibliografia staropolska, t. 13, czcionkami Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gruszczyński W. 2000: Wokabularze ryskie na tle XVI- i XVII-wiecznej leksykografii polskiej, Oficyna Wydawnicza Aspra, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jankowiak L., Kędelska E. 2012: Adama Stanisława Krasińskiego zapomniany „Słownik synonimów polskich” i jego poprzednicy, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” XLVII, s. 39–67.
Zobacz w Google Scholar
Jocher A. 1840: Obraz bibliograficzno-historyczny literatury i nauk w Polsce, od wprowadzenia do niej druku po rok 1830 włącznie, t. 1, nakładem i drukiem Adama Zawadzkiego, Wilno.
Zobacz w Google Scholar
Kędelska E. 1986: Łacińsko-polskie słowniki drukowane pierwszej połowy XVI wieku i ich stosunek do źródeł czeskich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Kędelska E. 1995: Studia nad łacińsko-polską leksykografią drugiej połowy XVI wieku, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1974: Historia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kluczycki J. 1835: Pamiątki polskie w Wiedniu i jego okolicach, nakładem autora w Tłoczni Daniela Edwarda Friedleina, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Krycińska K. 1970: Kilka uwag o definicjach w dwujęzycznym słowniku Mączyńskiego, „Poradnik Językowy”, nr 7, s. 449–458.
Zobacz w Google Scholar
Lenartowicz-Zagrodna A. 2017: O układzie alfabetycznym w dawnych słownikach przekładowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” LI, s. 83–98.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski I. 1987: Koncepcja i wzory „Łacińsko-polskiego Leksykonu” Jana Mączyńskiego (1564), „Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk za rok 1985” 102, Poznań, s. 3–7.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski I. 1993: Leksykograficzne założenia i wzory „Słownika łacińsko-polskiego” Jana Mączyńskiego (1564 r.), „Symbolae Philologorum Posnaniensium Graecae et Latinae” IX, s. 131–159.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski I. 1996: Leksykograficzne założenia i wzory, [w:] H. Barycz, W. Kuraszkiewicz, I. Lewandowski (oprac.), „Leksykon łacińsko-polski” Jana Mączyńskiego. Wybór tekstów – opracowanie, Towarzystwo Naukowe KUL, Lublin, s. 91–134.
Zobacz w Google Scholar
Orgelbrand 1860: Encyklopedia powszechna, t. 4, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Otwinowska B., Pszczołowska L., Puzynina J. 1955: Walka o język w życiu i kulturze staropolskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Pawłowska R. 1979: Fonetyka języka polskiego nauczanego w Gdańsku w XVII w., Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Monografie, nr 67, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Plezia M. 2007: Dzieje leksykografii łacińskiej w Polsce, [w:] tenże (red.), Słownik łacińsko-polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Puzynina J. 1961: Thesaurus Grzegorza Knapiusza. Siedemnastowieczny warsztat pracy nad językiem polskim, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Siarczyński F. 1843: Obraz wieku panowania Zygmunta III króla polskiego i szwedzkiego, t. 1, Księgarnia Nowa, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Sobolewski L. 1819: Katalog dzieł do historii literatury polskiej należących, „Dziennik Wileński”, t. 1, nr 5, s. 600–608.
Zobacz w Google Scholar
Stankiewicz E. 1984: Grammars and dictionaries of the Slavic languages from the Middle Ages up to 1850, Mouton De Gruyter, Berlin.
Zobacz w Google Scholar
Vrtel-Wierczyński S. 1937: Brzeźwicki Łukasz, [w:] W. Konopczyński (red.), Polski słownik biograficzny, t. 3, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, s. 44.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1991: Słownik wileński na tle dziejów polskiej leksykografii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 2001: Słownik Murmeliusza na tle leksykografii polskiej XVI wieku, „Rocznik Wieluński”, t. 1, s. 7–16.
Zobacz w Google Scholar
Wiszniewski M. 1844: Historia literatury polskiej, t. 6, w Drukarni Uniwersyteckiej nakładem autora, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Włodek I. 1780: O naukach wyzwolonych w powszechności, i szczegulności, w Drukarni Archanioła Kasalettego, Rzym.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2003: Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar