Internetowa madka jako wariant stereotypu współczesnej matki
Słowa kluczowe
madka
językowy obraz świata
stereotyp
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób popularne w sieci pojęcie madki może wpłynąć na stereotyp matki i społeczny obraz rodziny. Autorka podejmuje aktualny temat dotyczący współczesnych przemian w postrzeganiu macierzyństwa, wykorzystuje przy tym metody lingwistyki antropologiczno-kulturowej, swoje rozważania umieszcza dodatkowo w kontekście socjologicznym i socjolingwistycznym. Rekonstrukcja znaczenia nowego pojęcia pokazuje, że zawarte w nim silne nacechowanie negatywne oddziałuje na społeczny wizerunek matek i prowadzi do piętnowania rodzin.
Bibliografia
Bartmiński J. 1998: Podstawy lingwistycznych badań nad stereotypem – na przykładzie stereotypu matki, [w:] J. Anusiewicz, J. Bartmiński (red.), Stereotyp jako przedmiot lingwistyki. Teoria, metodologia, analizy empiryczne, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław, s. 63–83.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 2001: O językowym obrazie świata Polaków końca XX wieku, [w:] S. Dubisz, S. Gajda (red.), Polszczyzna XX wieku. Ewolucja i perspektywy rozwoju, Elipsa, Warszawa, s. 27–53.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 2008: Polski stereotyp matki, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1, s. 33–53.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J., Niebrzegowska S. 1998: Profile a podmiotowa interpretacja świata, [w:] J. Bartmiński, J. Tokarski (red.), Profilowanie w języku i tekście, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 211–224.
Zobacz w Google Scholar
Bielińska-Gardziel I. 2009: Stereotyp rodziny we współczesnej polszczyźnie, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Brzozowska M. 2006: O przebiegu badań nad zmianami w rozumieniu nazw wartości w latach 1990–2000, [w:] J. Bartmiński (red.), Język – wartości – polityka: zmiany rozumienia nazw wartości w okresie transformacji ustrojowej w Polsce: raport z badań empirycznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 36–43.
Zobacz w Google Scholar
Donaldson S., Kymlicka W. 2018: Zoopolis. Teoria polityczna praw zwierząt, przekł. M. Wańkowicz, M. Stefański, Oficyna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Fish S. 2002: Interpretacja, retoryka, polityka. Eseje wybrane, przeł. K. Abriszewski, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Jędrzejko E. 1994: Kobieta w przysłowiach, aforyzmach i anegdotach polskich. Konotacje i stereotypy, „Język a Kultura”, z. 9, s. 159–172.
Zobacz w Google Scholar
Karwatowska M. 1997: Semantyczny obraz matki w wypowiedziach uczniów: autor, intencja tekstu i gatunkowe wyznaczniki charakterystyki, [w:] J. Porayski-Pomsta, J. Podracki (red.), Tekst – wypowiedź – dyskurs w dydaktyce szkolnej: materiały z III Konferencji „Z badań nad kompetencją i świadomością językową dzieci i młodzieży”, Elipsa, Warszawa, s. 70–78.
Zobacz w Google Scholar
Legomska J. 2014: (Nie)stosownie (nie)dosłowni rodzice. Czarny humor a konwencja mówienia o dziecku: intencje a odbiór, „Conversatoria Linguistica” VIII, s. 63–77.
Zobacz w Google Scholar
Legomska J. 2016: Od czarów nad kołyską do magii językowej usieciowionej matki – ciągłość i zmienność charakteru magii języka matek, „Język a Kultura”, z. 26, s. 245–257.
Zobacz w Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S. 2013: Projekt badawczy (ETNO)EUROJOS a program etnolingwistyki kognitywnej, „Etnolingwistyka”, z. 25, s. 267–281.
Zobacz w Google Scholar
Niebrzegowska-Bartmińska S. 2014: Od separacyjnego do holistycznego opisu językowego obrazu świata. Na marginesie dyskusji nad kształtem artykułów w Leksykonie aksjologicznym Słowian i ich sąsiadów, [w:] I. Bielińska-Gardziel, S. Niebrzegowska-Bartmińska, J. Szadura (red.), Wartości w językowo-kulturowym obrazie świata Słowian i ich sąsiadów, t. 3: Problemy eksplikowania i profilowania pojęć, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 71–102.
Zobacz w Google Scholar
Olcoń-Kubicka M. 2009: Indywidualizacja a nowe formy wspólnotowości, Scholar, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Raport ROPS 2015: Społeczna rola matki – wyzwania współczesnego macierzyństwa. Raport z badania 2015, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Województwa Śląskiego (online: https://rops-katowice.pl/dopobrania/2015.07.31-raport.pdf, dostęp: 10 lutego 2020).
Zobacz w Google Scholar
Scollon R., Scollon S.W. 1995: Intercultural Communication. A Discourse Approach, Basil Blackwell, Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Titkow A. 2012: Figura Matki Polski. Próba demitologizacji, [w:] R.E. Hryciuk, E. Korolczuk (red.), Pożegnanie z Matką Polką? Dyskursy, praktyki i reprezentacje macierzyństwa we współczesnej Polsce, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Tokarski R. 2014: Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Tracewicz J. 2019: Roszczeniowe matki [org. Madka Polka], „Polityka”, nr 48, s. 73 (online: https://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/ludzieistyle/1932996,1,roszczeniowe-matki.read, dostęp: 12 lutego 2020).
Zobacz w Google Scholar
Urbańska S. 2009: Profesjonalizacja macierzyństwa jako proces odpodmiotowienia matki. Analiza dyskursów poradnika „Twoje Dziecko” z 2003 i 1975 roku, [w:] B. Budrowska (red.), Kobiety. Feminizm. Demokracja. Wybrane zagadnienia z seminarium IFiS PAN z lat 2001–2009, Wydawnictwo Instytutu Filozofii i Socjologii PAN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. 2005: Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar