Słowa kluczowe
słownik a kultura
tekst kultur
rozumieć leksykografię
konwencje w leksykografii
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem badań w artykule są słowniki ogólne języka polskiego i uwarunkowania kulturowe związane z ich tworzeniem oraz funkcjonowaniem. Celem rozważań jest wyraźne pokazanie, że słownik to nie tylko środek czy narzędzie służące dokumentacji i przekazywaniu informacji na temat języka, lecz także swoiste repozytorium doświadczenia zbiorowego danej społeczności. Autorka rozpatruje definicje tekstu kultury i dowodzi, że słownik można włączyć do tej kategorii. Dlatego też postuluje badanie i interpretowanie słowników w taki sposób, jak się to czyni w wypadku typowych tekstów kultury.
Bibliografia
Anusiewicz J. 1995: Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Bańko M. 2001: Z pogranicza leksykografii i językoznawstwa. Studia o słowniku jednojęzycznym, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 1999: Punkt widzenia, perspektywa, językowy obraz świata, [w:] tenże (red.), Językowy obraz świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 103–120.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 2009: Stereotypy mieszkają w języku. Studia etnolingwistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 2012: Tekstologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bieńkowska B., Chamerska H. 1987: Zarys dziejów książki, Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy, Wydawnictwo Spółdzielcze, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bilińska J. bd.: Wielojęzyczność Słownika języka polskiego S.B. Lindego w oparciu o wydanie drugie, maszynopis, praca w druku.
Zobacz w Google Scholar
Cieślikowa A. 2006: Dobór przykładów a definicje w artykułach hasłowych: obłuda, ufność, wiara i wierność, „Prace Filologiczne” LI, s. 65–76.
Zobacz w Google Scholar
Doroszewski W. 1954: Z zagadnień leksykografii polskiej, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dubois J., Dubois C. 1971: Introduction à la lexicographie. Le dictionnaire, Larousse, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Gruszczyński W. 1982: Informacja gramatyczna w dawnych słownikach języka polskiego, „Prace Filologiczne” XXXI, s. 67–85.
Zobacz w Google Scholar
Gruszczyński W. 2000: Wokabularze ryskie na tle XVI- i XVII-wiecznej leksykografii polskiej, Wydawnictwo „Aspra”, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Grzegorczykowa R. 1999: Językowy obraz świata, [w:] J. Bartmiński (red.), Językowy obraz świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 39–46.
Zobacz w Google Scholar
Hass U. 2010: In search of the European dimension of lexicography (online: http://www.linse.uni-due.de/linse/tagungen/Hass_European-dimension-of-lexicography_SHORT_FINAL-VERSION_fer_LINSE.pdf, dostęp: 10 czerwca 2016).
Zobacz w Google Scholar
Hass U. 2011: Große Lexika und Wörterbücher Europas. Europäische Enzyklopädien und Wörterbücher in historischen Porträts, De Gruyter, Berlin.
Zobacz w Google Scholar
Ising G. 1978: Textverdichtung und Redundanz in der Lexicographie, „Wissenschaftliche Zeitschrift der Universität Rostock”, t. 27, s. 9–13.
Zobacz w Google Scholar
Jurkowski M. 1996: O praktyczności „Praktycznego słownika współczesnej polszczyzny”, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 33, s. 315–320.
Zobacz w Google Scholar
Majdak M. 2008: Słownik warszawski. Koncepcja, realizacja, recepcja, Wydawnictwo Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Matuszczyk B. 2006: Słownik języka polskiego S.B. Lindego. Warsztat leksykografa, Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Mazur J., Rzeszutko-Iwan M. (red.) 2006: Teksty kultury. Oblicza komunikacji XXI wieku, t. 1–2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Mączyński R. 2013: Jak pijarzy dykcjonarz Daneta wydawali (czyli o pożytku sięgania do źródeł), „Hereditas Monasteriorum”, t. 2, s. 219–251.
Zobacz w Google Scholar
Pankowski C. 1981: Powojenne słowniki a współczesna polszczyzna, [w:] H. Kurkowska (red.), Współczesna polszczyzna. Wybór zagadnień, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 240–274.
Zobacz w Google Scholar
Pavić M. 1993: Słownik chazarski, przeł. E. Kwaśniewska, D. Cirlić-Straszyńska, Wydawnictwo tCHu, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Pawelec R. 2003: Perswazja w słownikach, [w:] K. Mosiołek-Kłosińska, T. Zgółka (red.), Język perswazji publicznej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, s. 171–191.
Zobacz w Google Scholar
Piechota M. 1992: O tytułach dzieł literackich w pierwszej połowie XIX wieku, „Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 1265”, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Piotrowski T. 2001: Zrozumieć leksykografię, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Puzynina J. 1993: Obraz świata w dziele leksykograficznym M.A. Troca (1764), [w:] I. Kunert (red.), Studien zur polnischen Literatur-, Sprach- und Kulturgeschichte im 18 Jahrhundert, Böhlau Verlag, Köln–Weimar–Wien, s. 71–87.
Zobacz w Google Scholar
Puzynina J., Waszakowa K. 1996: Krytycznie o nowym słowniku języka polskiego, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej”, t. 33, s. 321–346.
Zobacz w Google Scholar
Rey-Debove J. 1971: Étude linguistique et sémiotique des dictionnaires français contemporains, Mouton, The Hague–Paris.
Zobacz w Google Scholar
Ulitzka E. 2003: Definicje czasowników prefiksalnych w „Innym słowniku języka polskiego” na tle teorii słowotwórczej, [w:] J. Opoka, A. Oskiera (red.), Język – Literatura – Dydaktyka, t. 1, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź, s. 147–162.
Zobacz w Google Scholar
Ulitzka E. 2005: Definicje artefaktów w ogólnych słownikach języka polskiego na tle wybranych koncepcji semantycznych, „Polonica” XXIV–XXV, s. 245–258.
Zobacz w Google Scholar
Urbańczyk S. 1964: Słowniki, ich rodzaje i użyteczność, wyd. 2 – 1967, wyd. 3 – 1991, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Urbańczyk S., Sieradzka-Baziur B. 2000: Słowniki i encyklopedie. Ich rodzaje i użyteczność, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1991: Słownik wileński na tle dziejów polskiej leksykografii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1994: Z wojennych strat językoznawstwa polskiego: nie ukończony słownik języka polskiego pod redakcją Tadeusza Lehra-Spławińskiego, [w:] Z. Zagórski (red.), Język a współczesne społeczeństwo polskie, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań, s. 65–81.
Zobacz w Google Scholar
Wiegand H. 1990: Dictionary styles: A comparison between the dictionary of Jacob Grimm and Wilhelm Grimm and the revised edition, [w:] E. Antonsen (red.), The Grimm brothers and the Germanic past, J. Benjamins, Amsterdam–Philadelphia, s. 115–139.
Zobacz w Google Scholar
Wierzbicka A. 1983: Genry mowy, [w:] T. Dobrzyńska, E. Janus (red.), Tekst i zdanie. Zbiór studiów, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 125–137.
Zobacz w Google Scholar
Wolski W. 1986: Partikel Lexikographie. Ein Beitrag zur praktischen Lexikologie. With an English Summary, Max Niemeyer Verlag, Tübingen.
Zobacz w Google Scholar
Woźniak K. 2000: Stan polskiej leksykografii gwarowej pod koniec XX wieku, [w:] H. Popowska-Taborska (red.), Słowiańskie słowniki gwarowe, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa, s. 17–51.
Zobacz w Google Scholar
Zgółkowa H., Zgółka T. 2013: O ideologizacji i ideologizowaniu słowników, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 102–110.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2003a: O kilku błędach w słownikach języka polskiego, [w:] K. Kleszczowa, J. Sobczykowa (red.), Śląskie studia lingwistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 96–103.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2003b: Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2008: Słowo, słownik, rzeczywistość. Z problemów leksykografii i metaleksykografii, Wydawnictwo „Lexis”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Żółkiewski S. 1988: Teksty kultury, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Życie i prace Jana Karłowicza (1836–1903). Książka zbiorowa wydana staraniem i nakładem redakcji „Wisły” 1904: Skład główny w redakcji „Wisły”, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar