Słowa kluczowe
sporne polsko-angielskie wyrazy pokrewne
zmiany dźwiękowe
zmiany semantyczne
diachroniczna analiza morfologiczna
prawo Grimma
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł ten jest trzecim z serii tekstów poświęconych śladom prawa Raska-Grimma w angielszczyźnie w ujęciu kontrastywnym uwzględniającym polskie wyrazy pokrewne i koncentruje się na zestawieniach kontrowersyjnych. W pierwszej części uwzględnione zostały sporne wyrazy pokrewne, które nie występują w słownikach etymologicznych języka polskiego. Podzielone one zostały na trzy grupy: etymologie prawdopodobne, nie(zupełnie) jasne oraz niepewne i zagadkowe. Każdemu zestawieniu towarzyszy analiza najważniejszych rozbieżności wynikających ze zmian dźwiękowych, rozwoju semantycznego i budowy słowotwórczej prowadząca czasem do nowych interpretacji. W drugiej części przedstawione zostały polsko-angielskie pary zawierające taką samą odpowiedniość (pol. p /ang. f), która nie jest wynikiem pokrewieństwa, lecz skutkiem kontaktów językowych, a wśród nich przypadki wczesnych zapożyczeń germańskich w prasłowiańszczyźnie.
Bibliografia
Bailey H.W. 1958: Miṣṣa Suppletum, „Bulletin of the School of Oriental and African Studies” XXI, nr 1, s. 40–47.
Zobacz w Google Scholar
Bailey H.W., Ross A.C. 1961: Path, „Transactions of the Philological Society”, vol. 60/1, s. 107–142.
Zobacz w Google Scholar
Bednarczuk L. 1989: Etymologia i słowniki etymologiczne, „Język Polski” LXIX, s. 28–33.
Zobacz w Google Scholar
Bednarczuk L. 2007: Związki i paralele fonetyczne języków słowiańskich, Instytut Slawistyki PAN, Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Beekes R. 2010: Etymological dictionary of Greek, Brill, Leiden–Boston.
Zobacz w Google Scholar
Boryś W. 2005: Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Derksen R. 2008: Etymological dictionary of the Slavic inherited lexicon, Brill, Leiden–Boston.
Zobacz w Google Scholar
Długosz-Kurczabowa K., Dubisz S. 2006: Gramatyka historyczna języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gołąb Z. 2004: O pochodzeniu Słowian w świetle faktów językowych, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kauffmann F. 1887: Zur Geschichte des germanischen Consonantismus, „Beiträge zur Geschichte der Deutschen Sprache und Literatur” XII, s. 504–547.
Zobacz w Google Scholar
Kiparsky V. 1934: Die gemeinslavischen Lehnwörter aus dem Germanischen, Druckerei der Finnischen Literaturgesellschaft, Helsinki.
Zobacz w Google Scholar
Kluge F. 2011: Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, wyd. 25, De Gruyter, Berlin–Boston.
Zobacz w Google Scholar
Kroonen G. 2011: The Proto-Germanic n-stems. A study in diachronic morphophonology, Rodopi, Amsterdam–New York.
Zobacz w Google Scholar
Kroonen G. 2013: Etymological dictionary of Proto-Germanic, Brill, Leiden–Boston.
Zobacz w Google Scholar
Lachur C. 2004: Zarys językoznawstwa ogólnego, Uniwersytet Opolski, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Lühr R. 1987: Reste von indogermanischem Wortschatz im Oberdeutschen, [w:] W. Meid (red.), Studien zum indogermanischen Wortschatz, Innsbruck, s. 67–82.
Zobacz w Google Scholar
Mallory P., Adams D.Q. 2006: The Oxford introduction to Proto-Indo-European and the Proto-Indo-European world, Oxford University Press, Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Martynow W.W. 1963: Sławiano-giermanskoje leksiczeskoje wzaimodiejstwije driewniejszej pory, Izdatielstwo Akademii Nauk BSSR, Minsk.
Zobacz w Google Scholar
Meringer R. 1905: Wörter und Sachen, „Indogermanische Forschungen” XVII, nr 1, s. 100–166.
Zobacz w Google Scholar
Oxford English Dictionary (OED) 2000-, wyd. 3 w toku, red. John A. Simpson (online: www.oed.com).
Zobacz w Google Scholar
Pokorny J. 1959/2002: Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, Francke, Bern.
Zobacz w Google Scholar
Pronk-Tiethoff S. 2013: The Germanic loanwords in Proto-Slavic, Rodopi, Amsterdam–New York, NY.
Zobacz w Google Scholar
Ross A.S.C. 1934: Summary of Kiparsky, Die gemeinslavischen Lehnwörter aus dem Germanischen, „Leeds Studies in English“ III, s. 60–64.
Zobacz w Google Scholar
Rychło M. 2014a: Przejście pie. *p w pgerm. *f utrwalone w polsko-angielskich wyrazach pokrewnych: praformy różniące się budową słowotwórczą oraz inne zmiany modyfikujące skutki prawa Grimma, „Język Polski” XCIV, s. 452–462.
Zobacz w Google Scholar
Rychło M. 2014b: Ślady prawa Grimma w angielszczyźnie w zestawieniu z polskimi wyrazami pokrewnymi: pie. *p > pgerm. *f, „Język Polski” XCIV, s. 200–211.
Zobacz w Google Scholar
Shevelov G. 1964: A prehistory of Slavic. The historical phonology of Common Slavic, Carl Winter, Heidelberg.
Zobacz w Google Scholar
Sławski F. 1974: Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 4, z. 5, nakładem Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Sławski F. (red.) 1976: Słownik prasłowiański, t. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Smoczyński W. 2007: Słownik etymologiczny języka litewskiego, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Wileńskiego, Wilno.
Zobacz w Google Scholar
Streitberg W. 1919: Die gotische Bibel. Erster Teil: Der gotische Text und seine griechische Vorlage. Mit Einleitung, Lesarten und Quellennachweisen sowie den kleineren Denkmälern als Anhang, Herausgegeben von Wilhelm Streitberg, zweite, verbesserte Auflage, Carl Winter, Heidelberg.
Zobacz w Google Scholar
Stokes W. 1894: Urkeltischer Sprachschatz, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen.
Zobacz w Google Scholar
Vasmer M. 1955: Russisches etymologisches Wörterbuch, Carl Winter, Heidelberg.
Zobacz w Google Scholar
Watkins C. (red.) 2011: The American heritage dictionary of Indo-European roots, wyd. 3, Houghton Mifflin Harcourt Publishing Company, Boston–New York.
Zobacz w Google Scholar