Słowa kluczowe
glottodydaktyka
wielojęzyczność
wielokulturowość
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł dzieli się na dwie części. Pierwsza poświęcona jest zarysowaniu ogólnego tła historii języka polskiego jako obcego/drugiego oraz przeglądowi książek poświęconych historii języka polskiego. Analizie poddano 9 istniejących historii języka polskiego, zwracając przede wszystkim uwagę na informacje (lub jej brak) o wkładzie cudzoziemców w opis języka polskiego (autorstwo gramatyk, słowników, podręczników do nauczania JPJO). W drugiej części tekstu przedstawiona została koncepcja opisu historii języka polskiego jako obcego/drugiego. Podkreśla się, że musi to być podejście biorące pod uwagę szeroki kontekst kulturowy, społeczny i polityczny. Opisać należy okres pięciuset lat – od początków XVI wieku do czasów współczesnych. Punktem wyjścia analizy historycznej powinno być dokładne przyjrzenie się różnym pomocom dydaktycznym, pisanym przede wszystkim przez lektorów języka polskiego jak obcego. Scharakteryzować też powinno się nauczycieli i uczniów, wymienić miejsca, w których prowadzono nauczanie JPJO, odtworzyć stosowane podówczas metody nauczania.
Bibliografia
Bajerowa I. 1964: Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Bajerowa I. 1974: Przedmowa, [do:] Z. Klemensiewicz, Historia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Baudouin de Courtenay J. 1922: Zarys historii języka polskiego, nakładem S-ki Akc. Polska Składnica Pomocy Szkolnych, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Borawski S. 2000: Wprowadzenie do historii języka polskiego. Zagadnienia historiozoficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Brückner A. 1906/1960: Dzieje języka polskiego, wyd. 4, przejrzał i wstępem poprzedził W. Taszycki, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Burzyńska A.B. 2002: Jakże rad bym się nauczył polskiej mowy... O glottodydaktycznych aspektach relacji język a kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Czelakowska A. 2010: Opisy fleksyjne w gramatykach polskich lat 1817–1939, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A. 2012: Kto, gdzie, kiedy i dlaczego uczył (się) dawniej języka polskiego jako obcego?, [w:] A. Markowski, R. Pawelec (red.), Oblicza polszczyzny, Seria „Ojczysty Dodaj do Ulubionych”, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 191–210.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A. (w druku): Byli przed nami, uczyli przed nami.
Zobacz w Google Scholar
Decyk-Zięba W. 2014: Z dziejów gramatyk, „Poradnik Językowy”, z. 4, s. 93–96.
Zobacz w Google Scholar
Glück H. 2002: Deutsch als Fremdsprache in Europa vom Mittelalter bis zur Barockzeit, Walter de Gruyter, Berlin–New York.
Zobacz w Google Scholar
Harbig A.M. 2010: O konieczności badań nad historią nauczania języków obcych, „Neofilolog”, nr 34, s. 67–78.
Zobacz w Google Scholar
Jefimow R. 1970: Z dziejów języka polskiego w Gdańsku. Stan wiedzy o polszczyźnie w XVII wieku, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Kalina A. 1883: Historya języka polskiego. Formy gramatyczne języka polskiego do końca XVIII wieku przez..., praca konkursowa uwieńczona nagrodą przez redakcyą „Bibljoteki Warszawskiej”, Lwów.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1974: Historia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S. 1965: Gramatyka historyczna języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kłoskowska A. 2005: Kultury narodowe u korzeni, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lehr-Spławiński T. 1947: Język polski. Pochodzenie – powstanie – rozwój, Biblioteka Wiedzy o Polsce, Wydawnictwo S. Arcta, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Łoś J. 1927: Krótka gramatyka historyczna języka polskiego, Lwowska Bibljoteka Slawistyczna, t. 5, z Drukarni Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie, Lwów.
Zobacz w Google Scholar
Mazur J. 1993: Geschichte der polnischen Sprache, Peter Lang, Frankfurt am Main–Berlin–Bern–New York–Paris–Wien.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 2011: Między etniczno-genealogicznym a kulturowym rozumieniem narodu. O potrzebie historycznojęzykowych badań polszczyzny jako języka obcego i drugiego, „LingVaria” VI, nr 1, s. 179–204.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2016: Glottodydaktyka polonistyczna. Pochodzenie – stan obecny – perspektywy, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pawlak M. 1972: Dzieje Gimnazjum Elbląskiego w latach 1535–1771, Olsztyn.
Zobacz w Google Scholar
Plebański J.K. 1862: Grammatyka i grammatycy, hasło w Encyklopedii powszechnej S. Orgelbranda, t. 10, Warszawa, s. 437–560.
Zobacz w Google Scholar
Pniewski W. 1938: Język polski w dawnych szkołach gdańskich, nakładem Towarzystwa Przyjaciół Nauki i Sztuki w Gdańsku, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Rombowski A. 1960: Nauka języka polskiego we Wrocławiu (koniec wieku XVI – połowa wieku XVIII), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Rospond S. 1973: Gramatyka historyczna języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Skarżyński M. 2001: W kręgu gramatyk polskich XIX i XX wieku, Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagiellonica”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Słoński S. 1934: Historia języka polskiego w zarysie, Książnica-Atlas, S.A. Zjednocz[one] Zakłady Kartogr[aficzne] i Wydawn[icze], T.N. S.W., Lwów–Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Szylarski W. 1770: Początki nauk dla narodowej młodzieży, to jest Grammatyka języka polskiego ucząca, a tym samym pojęcie obcych języków, jako łacińskiego, francuskiego, włoskiego i innych ułatwiająca, Drukarnia Jego Królewskiej Mości i Bractwa Świętej Trójcy, Lwów.
Zobacz w Google Scholar
Tync S. 1952: Toruńska szkoła polska dla Niemców (1568 –1793), „Przegląd Zachodni” VIII, t. 3, s. 433–474.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1995: Zarys dziejów języka polskiego, Kantor Wydawniczy SAWW, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 2015: Polszczyzna poza granicami kraju w historii języka polskiego, „Poradnik Językowy”, nr 8, s. 132–142.
Zobacz w Google Scholar