Czynniki wpływające na znajomość języka polskiego i wiedzę o Polsce u dzieci polskich emigrantów w Niemczech. Przykład Ratyzbony
Słowa kluczowe
bilingwizm
emigracja
Polonia
Niemcy
Jak cytować
Abstrakt
Przeprowadzone badania miały na celu stworzenie modeli predykcyjnych dla znajomości języka polskiego i wiedzy o Polsce wśród młodzieży pochodzenia polskiego wychowującej się od wczesnego dzieciństwa w niemieckiej Ratyzbonie. Próba badawcza objęła 41 nastolatków w wieku 13–18 lat. Przy wykorzystaniu analizy krokowej postępującej wyodrębniono czynniki środowiskowe i kognitywne wykazujące łącznie najwyższą korelację z poszczególnymi składnikami kompetencji językowej i kulturowej, tzn. ze znajomością języka mówionego, języka pisanego, wiedzą językowo-kulturową i wiedzą pozajęzykową. Dodatkowo zastosowana analiza skupień potwierdziła m.in. wysoką istotność przyjaźni z rówieśnikiem zamieszkałym w Polsce dla wszystkich składników kompetencji oprócz wiedzy pozajęzykowej.
Bibliografia
Achterberg J. 2005: Zur Vitalität slavischer Idiome in Deutschland. Eine empirische Studie zum Sprachverhalten slavophoner Immigranten, Sagner, München.
Zobacz w Google Scholar
Albirini A. 2013: Toward understanding the variability in the language proficiencies of Arabic heritage speakers, „International Journal of Bilingualism”, vol. 18(6), s. 730–765.
Zobacz w Google Scholar
Allard R., Landry R. 1994: Subjective ethnolinguistic vitality: a comparison of two measures, „International Journal of Sociology of Language”, vol. 108(1), s. 117–144.
Zobacz w Google Scholar
Anstatt T. 2013: Polnisch als Herkunftssprache: Sprachspezifische grammatische Kategorien bei bilingualen Jugendlichen, [w:] S. Kempgen, M. Wingender, N. Franz, M. Jakiša (red.), Deutsche Beiträge zum 15. Internationalen Slavistenkongress Minsk 2013, Lang, Frankfurt am Main, s. 25–35.
Zobacz w Google Scholar
Bartol-Jarosińska D. 1994: Język polski i tożsamość polska na emigracji, [w:] S. Dubisz, A. Nagórko (red.), Granice i pogranicza. Język i historia, Dom Wydawniczy ELIPSA, Warszawa, s. 145–156.
Zobacz w Google Scholar
Bourhis R., Giles H., Rosenthal D. 1981: Notes on the construction of a ‘subjective vitality questionnaire’ for ethnolinguistic groups, „Journal of Multilingual and Multicultural Development”, vol. 2(2), s. 145–155.
Zobacz w Google Scholar
Döpke S. 1992: One parent one language: an interactional approach, John Benjamins, Amsterdam.
Zobacz w Google Scholar
Gollan T.H., Starr J., Ferreira V.S. 2015: More than use it or lose it: the Number of speakers effect on heritage language proficiency, „Psychonomic Bulletin Review”, vol. 22(1), s. 147–155.
Zobacz w Google Scholar
Hoffmann C. 1991: An introduction to bilingualism, Longman, London.
Zobacz w Google Scholar
Jańczak B.A. 2013: Deutsch-polnische Familien: Ihre Sprachen und Familienkulturen in Deutschland und in Polen, Peter Lang, Frankfurt am Main.
Zobacz w Google Scholar
Kondo-Brown K. 2014: Japanese in the United States, [w:] T. Wiley, J.K. Peyton, C. Christian, S. Moore, N. Liu (red.), Handbook of heritage, community, and native American languages in the United States: research, educational practice, and policy, Routledge, Taylor and Francis Group, New York–London, s. 244–253.
Zobacz w Google Scholar
Krajewski G. 2016: Socjolingwistyczna charakterystyka badanej grupy użytkowników języka polskiego jako odziedziczonego, [w:] J. Besters-Dilger, A. Dąbrowska, G. Krajewski, A. Żurek (red.), Utrata i odzyskiwanie języka polskiego, Oficyna Wydawnicza LEKSEM, Pruszków k. Łasku, s. 42–62.
Zobacz w Google Scholar
Lambert W.E., Taylor D.M. 1996: Language in the lives of ethnic minorities: Cuban American families in Miami, „Applied Linguistics”, vol. 17(4), s. 477–500.
Zobacz w Google Scholar
Laskowski R. 2014: Language maintenance – language attrition. The case of Polish children in Sweden, Peter Lang, Frankfurt am Main.
Zobacz w Google Scholar
Leuner B. 2007: Migration, multiculturalism and language maintenance in Australia, Peter Lang, Bern.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 1990: Moc języka i jej znaczenie w kontaktach językowych i kulturowych, [w:] W. Miodunka (red.), Język polski w świecie: zbiór studiów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków, s. 39–49.
Zobacz w Google Scholar
Mu G.M. 2015: A meta-analysis of the correlation between heritage language and ethnic identity, „Journal of Multilingual and Multicultural Development”, vol. 36(3), s. 239–254.
Zobacz w Google Scholar
Okita T. 2002: Invisible work. Bilingualism, language choice and childrearing in intermarried families, Benjamins, Amsterdam.
Zobacz w Google Scholar
Pułaczewska H. 2017: Wychowanie do języka polskiego w Niemczech na przykładzie Ratyzbony. Dwujęzyczność dzieci z perspektywy rodziców, Primum Verbum, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Pułaczewska H. (w przygotowaniu): Przyjaźń przez granicę. Niedoceniany czynnik w kształtowaniu kompetencji językowej i wiedzy o Polsce u dzieci pochodzenia polskiego w Niemczech.
Zobacz w Google Scholar
Shah S. 2013: Factors affecting proficiency among Gujarati heritage language learners on three continents, dysertacja doktorska, Georgetown University.
Zobacz w Google Scholar
Shin S. 2002: Birth order and the language experience of bilingual children, „TESOL Quarterly”, vol. 36(1), s. 103–113.
Zobacz w Google Scholar
Statista GmbH. 2017: Eheschliessungen zwischen Deutschen und Ausländern seit 1991 (online: https://de.statista.com/statistik/daten/studie/37422/umfrage/eheschliessungen-zwischen-deutschen-und-auslaendern/, dostęp: 1 marca 2017).
Zobacz w Google Scholar
Zentella A.C. 1997: Growing up bilingual, Blackwell Publishers, Malden, MA.
Zobacz w Google Scholar