Wyraz gildia w dawnej i współczesnej polszczyźnie
Słowa kluczowe
rozwój znaczeniowy
nazwy stowarzyszeń
firmonimy
leksyka gier komputerowych
Jak cytować
Abstrakt
W artykule bliższemu oglądowi poddano rozwój znaczeniowy leksemu gildia. Wzięto pod uwagę dane etymologiczne, leksykograficzne (ze słowników ogólnych historycznych i współczesnych) oraz tekstowe (z korpusu oraz z Internetu). W świetle danych etymologicznych leksem gildia wywodzi się z tego samego źródła, co giełda, ale wyrazy te uległy rozpodobnieniu i funkcjonowały jako odrębne jednostki. Dane leksykograficzne wskazują, że wyraz giełda funkcjonuje w polszczyźnie ogólnej w kilku znaczeniach, natomiast wyraz gildia w znaczeniach ‘stowarzyszenie kupieckie’ i ‘klasa kupiecka’ uznaje się współcześnie za historyzm, jest on jednak obecny w nowych kontekstach interpretacyjnych. Występuje jako komponent nazw własnych z zakresu chrematonimii społecznościowej (w nazwach stowarzyszeń) i marketingowej (w nazwach firm). Ponadto leksem gildia zyskuje nowe, dodatkowe znaczenie w słownictwie specjalistycznym graczy komputerowych. Rozwój omawianego wyrazu jest przykładem szerszych tendencji występujących w leksyce najnowszej polszczyzny.
Bibliografia
Bazylewicz T., Hajdrych Ł. (red.) 2018: Gra w historię, historia w grach, Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Gałkowski A. 2011: Chrematonimy w funkcji kulturowo-użytkowej. Onomastyczne studium porównawcze na materiale polskim, włoskim, francuskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Kraszewski J.I. 1845: Wspomnienia Odessy, Jedysanu i Budżaku. Dziennik przejażdżki w 1843 roku, od 22 czerwca do 11 września, t. 2, nakład i druk T. Glücksberga, Wilno (online: https://www.dbc.wroc.pl/dlibra/publication/10414/edition/9337/content, dostęp: 7 stycznia 2010).
Zobacz w Google Scholar
L: S.B. Linde, Słownik języka polskiego, wyd. 2 poprawne i pomnożone, t. 1–6, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów 1854–1860.
Zobacz w Google Scholar
LS: Nowy słownik języka polskiego, red. T. Lehr-Spławiński, t. 1: A–K, Księgarnia Wydawnicza Trzaska, Evert i Michalski, Warszawa [ca 1938].
Zobacz w Google Scholar
Młynarczyk E. 2016: Modne nazwy firmowe (na przykładzie nazw salonów kosmetycznych), „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 32, s. 117–125 (online: DOI:10.14746/psj.2016.32.9).
Zobacz w Google Scholar
Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M. 2002: O kilku nazwach miejsc w słownictwie kosmetycznym, [w:] M. Białoskórska, L. Mariak (red.), Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny, t. 8: Materiały X Kolokwium Językoznawczego, Pobierowo, 18–20 września 2000 r., Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin, s. 315–323.
Zobacz w Google Scholar
PSWP: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 1–50, Kurpisz, Poznań 1994–2005.
Zobacz w Google Scholar
Rutkiewicz-Hanczewska M. 2014: Moda w zakresie morfologii współczesnych emporionimów, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. 27, s. 135–144 (online: DOI:10.14746/psj.2014.XXVII.11).
Zobacz w Google Scholar
SEBr: A. Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1927.
Zobacz w Google Scholar
SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969 (online: www.sjpd.pwn.pl. dostęp: 4 stycznia 2010).
Zobacz w Google Scholar
SPXVI: Słownik polszczyzny XVI wieku, red. M.R. Mayenowa (t. 1–34), K. Mrowcewicz (t. 35–36), t. 1–22, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1966–1994, t. 23–36, Instytut Badań Literackich Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 1995–2012 (online: http://kpbc.umk.pl/publication/17781, dostęp: 1 stycznia 2020).
Zobacz w Google Scholar
SW: Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. 1–8, nakł. prenumeratorów i Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1900–1927 (Słownik warszawski).
Zobacz w Google Scholar
SWJP: Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Wilga, Warszawa 1996.
Zobacz w Google Scholar
Urbańska-Galanciak D. 2005: Elementy socjolektu graczy komputerowych, [w:] A. Dytman-Stasieńko, J. Stasieńko (red.), Język @ multimedia, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, Wrocław, s. 438–447.
Zobacz w Google Scholar
USJP: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1–4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
WSEH: K. Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: http://www.wsjp.pl, dostęp: 4 stycznia 2020).
Zobacz w Google Scholar