Abstrakt
Opracowanie jest oparte na materiale około 100 tekstów nabożeństwa wydanych w latach 1977–2020. Mimo prymarnie pisanego i opracowanego charakteru badanych tekstów zawierają one wiele kolokwializmów, a ich liczba rośnie z upływem czasu. Tradycyjnie uważa się leksemy nacechowane potocznie za niestosowne dla dyskursu religijnego, okazuje się jednak, że są one stosunkowo częste. Ich liczba zależy od projektowanego adresata oraz indywidualnego stylu autora tekstu. Interesujące jest, że słownictwo potoczne i książkowe współistnieje w badanych tekstach, a jego łączenie w bezpośrednim sąsiedztwie pełni specyficzne funkcje.
Bibliografia
Adamek Z. 1992: Homiletyka, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 1992: Styl potoczny, [w:] J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i w kulturze, „Wiedza o Kulturze”, Wrocław, s. 37–54.
Zobacz w Google Scholar
Bühler K. 1934/2004: Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Chlebda W. 1991: Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Oficyna Wydawnicza Leksem, Opole.
Zobacz w Google Scholar
DSS: A. Nagórko, M. Łaziński, H. Burkhardt, Dystynktywny słownik synonimów, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dunaj B. 1994: Kategoria oficjalności, [w:] Z. Kurzowa, W. Śliwiński (red.), Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 23–31.
Zobacz w Google Scholar
Dunaj B., Przybylska R., Sikora K. 1999: Język na co dzień, [w:] W. Pisarek (red.), Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Ośrodek Badań Prasoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 227–251.
Zobacz w Google Scholar
ISJP: Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, t. 1–2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar
Jakobson R. 1960: Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki” LI, s. 431–473.
Zobacz w Google Scholar
Kita M. 2001: Język potoczny jako język bliskości, [w:] G. Habrajska (red.), Język w komunikacji, t. 1, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź, s. 170–175.
Zobacz w Google Scholar
Krawczyk-Tyrpa A. 1987: Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Lubaś W. 2003: Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Makuchowska M. 2013: Styl religijny, [w:] E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk (red.), Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 487–528.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 1992: Kategoria potoczności w języku i w opisie języka, [w:] J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, „Wiedza o Kulturze”, Wrocław, s. 55–59.
Zobacz w Google Scholar
Miodek J. 1994: Co słyszy językoznawca we współczesnych polskich kazaniach?, [w:] W. Przyczyna (red.), Fenomen kazania, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Kraków, s. 157–161.
Zobacz w Google Scholar
Nagórko A. 2004: Wstęp, [w:] A. Nagórko, M. Łaziński, H. Burkhardt, Dystynktywny słownik synonimów, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. VII–XLV.
Zobacz w Google Scholar
Okopień-Sławińska A. 1988a: Interpretatio [hasło], [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 200.
Zobacz w Google Scholar
Okopień-Sławińska A. 1988b: Wyliczenie [hasło], [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 579.
Zobacz w Google Scholar
Ożóg K. 1990: Leksykon metatekstowy współczesnej polszczyzny mówionej. Wybrane zagadnienia, nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Ożóg K. 2001: Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Otwarty Rozdział, Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar
Przyczyna W. 1994: Słowo Boże i ludzkie w kazaniu. Charakterystyczne cechy kazania jako utworu mówionego, [w:] Z. Kurzowa, W. Śliwiński (red.), Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 167–170.
Zobacz w Google Scholar
Sambor J. 1988: O języku współczesnych kazań polskich. Próba opisu, [w:] M. Karpluk, J. Sambor (red.), O języku religijnym, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, s. 45–69.
Zobacz w Google Scholar
Sieradzka-Mruk A. 2020a: Jak buduje się tekst współczesnej homilii? Z frazematyki gatunku, [w:] W. Przyczyna, K. Skowronek (red.), Język homilii i kazań, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów, s. 63–73.
Zobacz w Google Scholar
Sieradzka-Mruk A. 2020b: Przemiany nabożeństwa drogi krzyżowej w XX wieku w świetle teorii aktów mowy (wybrane aspekty), „Roczniki Humanistyczne” LXVIII, z. 6, s. 183–198.
Zobacz w Google Scholar
Sieradzka-Mruk A. 2021: Sytuacja komunikacyjna w dawnych i współczesnych tekstach nabożeństwa drogi krzyżowej, [w:] W. Przyczyna, A. Sieradzka-Mruk (red.), Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów, s. 241–256.
Zobacz w Google Scholar
Siwek G. 1992: Przepowiadać skuteczniej. Elementy retoryki kaznodziejskiej, Homo Dei, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
Zobacz w Google Scholar
Skudrzyk A., Warchala J. 2013: Język potoczny – dyskurs potoczny, [w:] E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk (red.), Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 35–59.
Zobacz w Google Scholar
Sławiński J. 1988: Soliloquium [hasło], [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 475.
Zobacz w Google Scholar
Staniek E. 1997: Z kaznodziejskiego warsztatu, Wydawnictwo Świętego Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
SWJP: Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Wilga, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar
Tokarski R. 1984: Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Warchala J. 2003: Kategoria potoczności w języku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Wilkoń A. 1987: Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Witosz B. 2006: Potoczność jako wartość we współczesnej kulturze, „Stylistyka” XV, s. 37–48.
Zobacz w Google Scholar
Wojtak M. 2009: Polimorficzność stylu religijnego we współczesnej polszczyźnie, [w:] P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), t. 5, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 115–125.
Zobacz w Google Scholar
Wojtak M. 2011: Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: https://wsjp.pl/, dostęp: 10 czerwca 2022).
Zobacz w Google Scholar
WSPP: Wielki słownik poprawnej polszczyzny, red. A. Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar
Wyderka B. 1993: Formy dialogizmów w XVIII-wiecznym piśmiennictwie retorycznym, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Językoznawstwo” XIV, s. 103–110.
Zobacz w Google Scholar
Zdunkiewicz-Jedynak D. 2008: Wykłady ze stylistyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar