Funkcje kolokwializmów we współczesnym nabożeństwie drogi krzyżowej na tle innych leksemów nacechowanych stylistycznie
PDF

Słowa kluczowe

kolokwializm, funkcja, dyskurs religijny, droga krzyżowa

Jak cytować

Sieradzka-Mruk, A. (2022). Funkcje kolokwializmów we współczesnym nabożeństwie drogi krzyżowej na tle innych leksemów nacechowanych stylistycznie. Język Polski, 102(4), 109–119. https://doi.org/10.31286/JP.00122

Abstrakt

Opracowanie jest oparte na materiale około 100 tekstów nabożeństwa wydanych w latach 1977–2020. Mimo prymarnie pisanego i opracowanego charakteru badanych tekstów zawierają one wiele kolokwializmów, a ich liczba rośnie z upływem czasu. Tradycyjnie uważa się leksemy nacechowane potocznie za niestosowne dla dyskursu religijnego, okazuje się jednak, że są one stosunkowo częste. Ich liczba zależy od projektowanego adresata oraz indywidualnego stylu autora tekstu. Interesujące jest, że słownictwo potoczne i książkowe współistnieje w badanych tekstach, a jego łączenie w bezpośrednim sąsiedztwie pełni specyficzne funkcje.

https://doi.org/10.31286/JP.00122
PDF

Bibliografia

Adamek Z. 1992: Homiletyka, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar

Bartmiński J. 1992: Styl potoczny, [w:] J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i w kulturze, „Wiedza o Kulturze”, Wrocław, s. 37–54.
Zobacz w Google Scholar

Bühler K. 1934/2004: Teoria języka. O językowej funkcji przedstawiania, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Chlebda W. 1991: Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, Oficyna Wydawnicza Leksem, Opole.
Zobacz w Google Scholar

DSS: A. Nagórko, M. Łaziński, H. Burkhardt, Dystynktywny słownik synonimów, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Dunaj B. 1994: Kategoria oficjalności, [w:] Z. Kurzowa, W. Śliwiński (red.), Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 23–31.
Zobacz w Google Scholar

Dunaj B., Przybylska R., Sikora K. 1999: Język na co dzień, [w:] W. Pisarek (red.), Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Ośrodek Badań Prasoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 227–251.
Zobacz w Google Scholar

ISJP: Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, t. 1–2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2014.
Zobacz w Google Scholar

Jakobson R. 1960: Poetyka w świetle językoznawstwa, „Pamiętnik Literacki” LI, s. 431–473.
Zobacz w Google Scholar

Kita M. 2001: Język potoczny jako język bliskości, [w:] G. Habrajska (red.), Język w komunikacji, t. 1, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, Łódź, s. 170–175.
Zobacz w Google Scholar

Krawczyk-Tyrpa A. 1987: Frazeologia somatyczna w gwarach polskich. Związki frazeologiczne o znaczeniach motywowanych cechami części ciała, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Lubaś W. 2003: Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar

Makuchowska M. 2013: Styl religijny, [w:] E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk (red.), Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 487–528.
Zobacz w Google Scholar

Markowski A. 1992: Kategoria potoczności w języku i w opisie języka, [w:] J. Anusiewicz, F. Nieckula (red.), Język a kultura, t. 5: Potoczność w języku i kulturze, „Wiedza o Kulturze”, Wrocław, s. 55–59.
Zobacz w Google Scholar

Miodek J. 1994: Co słyszy językoznawca we współczesnych polskich kazaniach?, [w:] W. Przyczyna (red.), Fenomen kazania, Poligrafia Inspektoratu Towarzystwa Salezjańskiego, Kraków, s. 157–161.
Zobacz w Google Scholar

Nagórko A. 2004: Wstęp, [w:] A. Nagórko, M. Łaziński, H. Burkhardt, Dystynktywny słownik synonimów, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. VII–XLV.
Zobacz w Google Scholar

Okopień-Sławińska A. 1988a: Interpretatio [hasło], [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 200.
Zobacz w Google Scholar

Okopień-Sławińska A. 1988b: Wyliczenie [hasło], [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 579.
Zobacz w Google Scholar

Ożóg K. 1990: Leksykon metatekstowy współczesnej polszczyzny mówionej. Wybrane zagadnienia, nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Ożóg K. 2001: Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Otwarty Rozdział, Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar

Przyczyna W. 1994: Słowo Boże i ludzkie w kazaniu. Charakterystyczne cechy kazania jako utworu mówionego, [w:] Z. Kurzowa, W. Śliwiński (red.), Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 167–170.
Zobacz w Google Scholar

Sambor J. 1988: O języku współczesnych kazań polskich. Próba opisu, [w:] M. Karpluk, J. Sambor (red.), O języku religijnym, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin, s. 45–69.
Zobacz w Google Scholar

Sieradzka-Mruk A. 2020a: Jak buduje się tekst współczesnej homilii? Z frazematyki gatunku, [w:] W. Przyczyna, K. Skowronek (red.), Język homilii i kazań, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów, s. 63–73.
Zobacz w Google Scholar

Sieradzka-Mruk A. 2020b: Przemiany nabożeństwa drogi krzyżowej w XX wieku w świetle teorii aktów mowy (wybrane aspekty), „Roczniki Humanistyczne” LXVIII, z. 6, s. 183–198.
Zobacz w Google Scholar

Sieradzka-Mruk A. 2021: Sytuacja komunikacyjna w dawnych i współczesnych tekstach nabożeństwa drogi krzyżowej, [w:] W. Przyczyna, A. Sieradzka-Mruk (red.), Nabożeństwo chrześcijańskie. Pojęcie – gatunki – język, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów, s. 241–256.
Zobacz w Google Scholar

Siwek G. 1992: Przepowiadać skuteczniej. Elementy retoryki kaznodziejskiej, Homo Dei, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
Zobacz w Google Scholar

Skudrzyk A., Warchala J. 2013: Język potoczny – dyskurs potoczny, [w:] E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk (red.), Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 35–59.
Zobacz w Google Scholar

Sławiński J. 1988: Soliloquium [hasło], [w:] J. Sławiński (red.), Słownik terminów literackich, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 475.
Zobacz w Google Scholar

Staniek E. 1997: Z kaznodziejskiego warsztatu, Wydawnictwo Świętego Stanisława BM Archidiecezji Krakowskiej, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

SWJP: Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Wilga, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski R. 1984: Struktura pola znaczeniowego (studium językoznawcze), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Warchala J. 2003: Kategoria potoczności w języku, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Wilkoń A. 1987: Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Uniwersytet Śląski, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Witosz B. 2006: Potoczność jako wartość we współczesnej kulturze, „Stylistyka” XV, s. 37–48.
Zobacz w Google Scholar

Wojtak M. 2009: Polimorficzność stylu religijnego we współczesnej polszczyźnie, [w:] P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak, M. Rybka (red.), Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), t. 5, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 115–125.
Zobacz w Google Scholar

Wojtak M. 2011: Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar

WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: https://wsjp.pl/, dostęp: 10 czerwca 2022).
Zobacz w Google Scholar

WSPP: Wielki słownik poprawnej polszczyzny, red. A. Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar

Wyderka B. 1993: Formy dialogizmów w XVIII-wiecznym piśmiennictwie retorycznym, „Zeszyty Naukowe WSP w Opolu. Językoznawstwo” XIV, s. 103–110.
Zobacz w Google Scholar

Zdunkiewicz-Jedynak D. 2008: Wykłady ze stylistyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Skip to content