Słowa kluczowe
leksykografia
frazeologia
stół
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł jest próbą rekonstrukcji językowego obrazu stołu na podstawie polskich przysłów, frazeologizmów, etymologii i definicji leksykograficznych wyrazu stół. Analizie poddano także zestawienia z leksemem stół, w większości wyrażenia terminologiczne, oraz kolokacje notowane przez słowniki. Podstawowymi fasetami w językowym obrazie tego artefaktu są: przeznaczenie stołu i wygląd stołu wyraźnie się zazębiające. Większa część zgromadzonego materiału leksykograficznego pochodzi z zasobów polszczyzny dawnej, dlatego w językowym obrazie stołu bardzo wyraźnie widoczne są dwa punkty widzenia: szlachcica i chłopa. Z punktu widzenia szlachcica stół jawi się jako miejsce, które wyznacza, czy raczej potwierdza wysoki status społeczny oraz jako miejsce egzekwowania zasad savoir vivre’u. Pełny stół jako nagroda za pracę to obraz stołu budowany z pozycji chłopa.
Bibliografia
Antoniak P. 2001: Okrągły stół — święty krąg czy uczta kanibali?, Literatura Ludowa 45, nr 1, s. 33–38.
Zobacz w Google Scholar
Brzozowska-Krajka A. 1998: Kto popija i pojada, to mu się dobrze układa. Ludowa etykieta konsumpcyjna, [w:] Oczywisty urok biesiadowania, red. P. Kowalski, Towarzystwo Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław, s. 77–84.
Zobacz w Google Scholar
Chmielowski B. 2003: Nowe Ateny, wybór i oprac. tekstu i słowniczka wyrazów archaicznych M. Hanczakowski, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Godyń J. 1995: Od Adama i Ewy zaczynać. Mały słownik biblizmów języka polskiego, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Spółka Wydawniczo-Księgarska, Kraków–Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jędrzejko E. 2007a: Na frasunek dobry trunek (a uczonym z ksiąg ratunek!?). Frazeologia biesiadna w językowym obrazie polskiej kultury narodowej, [w:] Frazeologia a językowe obrazy świata przełomu wieków, red. nauk. W. Chlebda, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 247–265.
Zobacz w Google Scholar
Jędrzejko E. 2007b: O polskiej kulturze kulinarno-biesiadnej z perspektywy etnoparemiologii, [w:] Pokarmy i jedzenie w kulturze. Tabu, dieta, symbol, red. Łeńska-Bąk, Uniwersytet Opolski, Opole, s. 13–33.
Zobacz w Google Scholar
Kowalski P. (red.) 1998: Oczywisty urok biesiadowania, Towarzystwo Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Łeńska-Bąk K. 2003: Smak i uroda stołu, Literatura Ludowa 47, nr 4–5, s. 51–63.
Zobacz w Google Scholar
Masłowska E. 2007: Swoi i obcy przy wspólnym stole, Etnolingwistyka 19, s. 109–131.
Zobacz w Google Scholar
Młynarczyk E. 1999: Gdzie targowano dawniej w Polsce, czyli o staropolskich wyrazach nazywających place, stoiska i pomieszczenia handlowe, Język Polski LXXIX, s. 54–67.
Zobacz w Google Scholar
Stegner T. (red.) 2003: W kuchni i za stołem — dystans i przenikanie kultur. Zbiór studiów, Arche, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Stół okrągły nie całkiem 2009: Gazeta Wyborcza, 9 czerwca, dodatek Na okrągło, s. 2.
Zobacz w Google Scholar
Szkutnik H. 2006: Historya „stołu szwedzkiego” Szwedom pod Zamościem wystawionego, http://www.zamosconline.pl/text.php?id=428&rodz=opoz (dostęp: 8 stycznia 2010).
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1986: Tradycjonalizm czy wymogi języka?, Życie i Myśl 35, nr 1–2, s. 76–81.
Zobacz w Google Scholar