Z dziejów polskich czasowników ubierania

Abstrakt

Przedmiotem opisu w artykule są polskie czasowniki ubierania poświadczone już w dobie staropolskiej, np. oblec, obuć, odziać, ubrać, (z)zuć. Interesujące mnie czasowniki są notowane we współczesnych słownikach, ale obecnie mają one status słownictwa przestarzałego. Wydawać by się mogło, że owe leksemy powinny być stabilne w polszczyźnie, zmieniająca się moda nie ma tu znaczenia, wszak od wieków ludzie się ubierają. Okazuje się jednak, że charakteryzowane nazwy czynności zaczęły wycofywać się z użycia, a dzisiejsi Polacy dysponują zestawem innych środków językowych na wyrażenie czynności ubierania aniżeli ich przodkowie. W omawianej klasie nazw zaszły więc spore zmiany. Przyczyn tego należy szukać przede wszystkim w czynnikach natury językowej. Oto one: widoczne rozwarstwienie słowotwórcze (nagromadzenie derywatów czasownikowych i rzeczownikowych mających w zasadzie to samo znaczenie), wielość sensów metaforycznych czy bogactwo frazeologii (związki wyrazowe różniące się często tylko komponentem czasownikowym).