Słowa kluczowe
leksykografia
słownik pojęciowy
pole semantyczne
jednostka leksykalna
Jak cytować
Abstrakt
W artykule opisano zasady opracowania Słownika pojęciowego języka staropolskiego, powstającego obecnie w Instytucie Języka Polskiego PAN. Została w nim przedstawiona zawartość hasłowa tego słownika oraz plan jego semantycznego układu. W artykule został również zaprezentowany przegląd najważniejszych prac dotyczących opisu słownictwa języka staropolskiego.
Bibliografia
Anusiewicz J., Skawiński J. 1996: Słownik polszczyzny potocznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Bajerowa I. 1969: Strukturalna interpretacja historii języka, Język Polski XLIX, s. 81–103.
Zobacz w Google Scholar
Bogucki A. 2001: Polskie nazwy rycerstwa w średniowieczu. Przyczynki do historii ustroju społecznego, Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna, Włocławek.
Zobacz w Google Scholar
Borejszo M. 1990: Nazwy ubiorów w języku polskim do roku 1600, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Buttler D. 1971: Koncepcje pola znaczeniowego, [w:] Wybór literatury do słownictwa, frazeologii i stylistyki, red. M. Schabowska, cz. 1, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, Kraków, s. 294–312.
Zobacz w Google Scholar
Cieśla P. 2009: Nazewnictwo dotyczące broni i uzbrojenia używane do XV wieku (na podstawie Słownika staropolskiego), Poradnik Językowy, z. 4, s. 75–81.
Zobacz w Google Scholar
Cygal-Krupa Z. 1986: Słownictwo tematyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym, Wydawnictwo Interpress, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Cygal-Krupa Z. 1990: Podstawowe słownictwo tematyczne języka polskiego (na wybranych przykładach), nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 2002a: Struktura tematyczna słownictwa staropolskiego, [w:] Język w przestrzeni społecznej, red. S. Gajda, K. Rymut, U. Żydek-Bednarczuk, Uniwersytet Opolski — Instytut Filologii Polskiej, Opolskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Opole, s. 281–288.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 2002b: Rozwój zasobu leksykalnego polszczyzny, [w:] Nauka o języku dla polonistów, red. S. Dubisz, Książka i Wiedza, Warszawa, s. 457–476.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 2008: Charakterystyka słownictwa staropolskiego, [w:] Glosariusz staropolski. Dydaktyczny słownik etymologiczny, red. W. Decyk-Zięba, S. Dubisz, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. XV–XL.
Zobacz w Google Scholar
Eder M., Twardzik W. 2007: Indeksy do Słownika staropolskiego — alfabetyczny, a tergo, verba absentia, verba expurgata, Lexis, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gutowska-Rychlewska M. 1968: Historia ubiorów, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Hallig R., Wartburg W. von 1952: Begriffssystem als Grundlage für die Lexikographie. Versuch eines Ordnungsschemas, Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Berlin.
Zobacz w Google Scholar
Hallig R., Wartburg W. von 1963: Begriffssystem als Grundlage für die Lexikographie. Versuch eines Ordnungsschemas, 2., neu bearbeitete und erweiterte Auflage, Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin, Berlin.
Zobacz w Google Scholar
Kajtoch W. 2008: Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej i alternatywnej, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Karpluk M. 2001: Słownik staropolskiej terminologii chrześcijańskiej, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kita M., Polański E. 2002: Słownik tematyczny języka polskiego, Wydawnictwo Edukacyjne GRAFPUNKT, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1961: Historia języka polskiego, cz. 1: Doba staropolska (od czasów najdawniejszych do początków XVI w.), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kleszczowa K. 1989: Verba dicendi w historii języka polskiego. Zmiany znaczeń, Prace Naukowe Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Klich E. 1927: Polska terminologia chrześcijańska, nakładem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Kucała M. 1957: Porównawczy słownik trzech wsi małopolskich, Ossolineum, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 1990: Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 2, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
McArthur T. 1981: Longman Lexicon of Contemporary English, Longman, Essex.
Zobacz w Google Scholar
Meyer R.M. 1910: Die militärischen Titel. Zeitchrift für deutsche Wortforschung, t. 12, s. 145–156.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 1980: Teoria pól językowych. Społeczne i indywidualne ich uwarunkowania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Mizerski W. (red.) 2000: Język polski. Encyklopedia w tabelach, Wydawnictwo Adamantan, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Młynarczyk E. 1997: Słownictwo dotyczące handlu w Słowniku staropolskim (uwagi ogólne), Rocznik Naukowo-Dydaktyczny Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie, Prace Językoznawcze IX, Kraków, s. 173–175.
Zobacz w Google Scholar
Młynarczyk E. 1999: Gdzie targowano w dawnej Polsce, czyli o staropolskich wyrazach nazywających place, stoiska i pomieszczenia handlowe, Język Polski XXIX, s. 54–67.
Zobacz w Google Scholar
Obrębska A. 1929: Stryj, wuj, swak w dialektach i historii języka polskiego, nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Piotrowicz A. 2004: Słownictwo i frazeologia życia towarzyskiego w polskiej leksykografii XX wieku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Piotrowska A.E. 2009: Zmysły a procesy mentalne. Historia słownictwa z rodziny czasownika baczyć w języku polskim, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1967: Pojęcie pola wyrazowego i jego użyteczność w badaniach stylistycznych, Pamiętnik Literacki LVIII, nr 2, s. 493–516.
Zobacz w Google Scholar
Pisarkowa K. 1972: Szkic pola semantycznego zapachów w polszczyźnie, Język Polski LII, s. 330–339.
Zobacz w Google Scholar
Pismo Święte Nowego Testamentu, w przekładzie z języka greckiego 2006: oprac. K. Romaniuk, Wydawnictwo Diecezjalne i Drukarnia, Sandomierz.
Zobacz w Google Scholar
Reczek J. 1963: Oddawanie pojęcia parentes ‘rodzice’ w staropolszczyźnie, Język Polski XLIII, s. 49–57.
Zobacz w Google Scholar
Rembiszewska D.K. 2005: Słownictwo tematyczne w dwudziestowiecznych opracowaniach leksykograficznych, Poradnik Językowy, z. 8, s. 37–51.
Zobacz w Google Scholar
Roget P.M. 1852: Thesaurus of English Words and Phrases, Longman, Brown, Green, and Longmans, London.
Zobacz w Google Scholar
Sambor J. 2001: Język polski w świetle statystyki, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 503–526.
Zobacz w Google Scholar
Siatkowska E. 1988: Pole semantyczne „szczęścia” i pojęć pokrewnych w historii języka polskiego, Prace Filologiczne XXXIV, s. 127–141.
Zobacz w Google Scholar
Sieradzka-Baziur B. 2002: Jana Kochanowskiego renesansowy świat uczuć. Analiza językoznawcza, Wydawnictwo Naukowe DWN, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Sieradzka-Baziur B. 2010: Najstarsze polskie słownictwo należące do rodziny wyrazowej „ród”, [w:] Rodzina w języku i kulturze, red. J. Bujak-Lechowicz, Naukowe Wydawnictwo Piotrkowskie, Piotrków Trybunalski, s. 59–72.
Zobacz w Google Scholar
Sławski F. 1998: Matka, mać, macica, macierz, maciora, mama, Język Polski LXXVIII, s. 6–15.
Zobacz w Google Scholar
SStp: Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–9, Ossolineum, Wydawnictwo PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków 1953–1987, t. 10–11, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków 1998–2002.
Zobacz w Google Scholar
Szydłowska-Ceglowa B. 1977: Staropolskie nazewnictwo instrumentów muzycznych, Ossolineum, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Szymczak M. 1966: Nazwy stopni pokrewieństwa i powinowactwa rodzinnego w historii i dialektach języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Taras B. 1996: Średniowieczne słownictwo domowe i rodzinne, cz. 1: Wyrazy, wyrażenia i zwroty związane z narodzinami, pielęgnacją i wychowaniem małego dziecka znajdujące się w tekście „Rozmyślania przemyskiego”, Prace Filologiczne XLI, s. 275–281.
Zobacz w Google Scholar
Tokarski R. 1983: Teorie pól znaczeniowych a analiza semowa, Język Polski LXIII, s. 179–188.
Zobacz w Google Scholar
Tokarski R. 1984: Struktura pola znaczeniowego (Studium językoznawcze), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1999: Zarys dziejów języka polskiego, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 1970: Nazwy urzędników staropolskich (do roku 1600), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 237, Prace Językoznawcze 31, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 1979: Nazwy staropolskich powinności feudalnych, danin i opłat (do 1600 roku), Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 497, Prace Językoznawcze 60, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 1990: Staropolska terminologia prawnicza (do 1500 r.), nakładem Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 1995: Historia pola wyrazowego „accusator”, to jest ‘skarżący przed sądem, oskarżyciel’ w języku polskim od czasów staropolskich do współczesnych, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego 664, Prace Językoznawcze 117, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 1999: Staropolska terminologia prawnicza odznacza się wybitną rodzimością, Język Polski LXXIX, s. 47–53.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 2001: Studia z historii polskiego słownictwa prawniczego i frazeologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zajda A. 2008: Historia pola wyrazowego „accusare” ‘oskarżać’ w języku polskim, [w:] Językoznawstwo historyczne i typologiczne. W 100-lecie urodzin profesora Tadeusza Milewskiego, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, s. 675–696.
Zobacz w Google Scholar
Zawiliński R. 1926: Dobór wyrazów. Słownik wyrazów bliskoznacznych i jednoznacznych. Do praktycznego użytku, nakładem Poradnika Językowego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar