Słowa kluczowe
gwary śląskie
leksemy wyrażające wartościowanie
rozwój semantyczny
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł ma na celu opis i interpretację rozwoju semantycznego przymiotnika płony w gwarach. Przymiotnik ten, mający pierwotnie znaczenie nieurodzajny, zachował się przede wszystkim w Małopolsce i na ląsku, na obu tych obszarach pełniąc funkcję jednostki wyrażającej ocenę, w różnym jednak zakresie. W gwarze podhalańskiej doszło do przekształcenia się przymiotnika płony w jednostkę ogólnie wartościującą, w gwarach śląskich do powstania jednostki opisowo-wartościującej o znaczeniu bez smaku, o mdłym smaku. Dla porównania pokazano także rozwój omawianej jednostki w odmianie ogólnopolskiej, w której wytworzyły się znaczenia metaforyczne nieznane w gwarach.
Bibliografia
Krzeszowski T. 1999: Aksjologiczne aspekty semantyki językowej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Toruń.
Zobacz w Google Scholar
Laskowska E. 1992: Wartościowanie w języku potocznym, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Bydgoszcz.
Zobacz w Google Scholar
Puzynina J. 1992: Język wartości, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Puzynina J. 2004: Problemy wartościowania w języku i tekście, Etnolingwistyka 16, s. 179–189.
Zobacz w Google Scholar
Wierzbicka A. 1971: Kocha, lubi, szanuje. Medytacje semantyczne, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wierzbicka A. 2006: Semantyka: jednostki elementarne i uniwersalne, tłum. A. Głaz, K. Korżyk, R. Tokarski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar