Gdyby przysięgły człowiek widział kogo raniąc barzo, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych czasu teraźniejszego w funkcji biernej
PDF

Słowa kluczowe

imiesłowy
strona bierna
zabytki staropolskie
składnia historyczna

Jak cytować

Petrov, I. N., & Twardzik, W. B. (2014). Gdyby przysięgły człowiek widział kogo raniąc barzo, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych czasu teraźniejszego w funkcji biernej. Język Polski, 94(1), 63–68. https://doi.org/10.31286/JP.94.1.6

Abstrakt

Artykuł porusza problematykę nietypowej funkcji biernej staropolskich czynnych imiesłowów nieodmiennych (part. praes. indecl.), nawiązując do poświęconego temu zagadnieniu artykułu A. Grybosiowej i W. Twardzika, opublikowanego w 1975 roku. Przykłady pochodzą ze średniowiecznych i renesansowych zabytków staropolskich («Rozmyślanie przemyskie», tzw. «Ortyle Maciejowskiego», «Żywot Pana Jezu Krysta» Baltazara Opeca) i prezentują trzy dotychczas nieznane zdania z przedmiotowym użyciem imiesłowów. Omówienie dostarcza ponadto dodatkowych argumentów interpretacyjnych, potwierdzających tezę o biernym znaczeniu nieodmiennych imiesłowów czynnych.

https://doi.org/10.31286/JP.94.1.6
PDF

Bibliografia

Biblioteka zabytków polskiego piśmiennictwa średniowiecznego 2006, kierownik projektu W. Twardzik, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków (publikacja multimedialna).
Zobacz w Google Scholar

Górski K., Kuraszkiewicz W. (wyd.) 1965: Rozmyślania dominikańskie, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Gramatika na staroblgarskija ezik 1991, Izdatelstvo na BAN, Sofia.
Zobacz w Google Scholar

Grybosiowa A., Twardzik W. 1975: Nie znana funkcja nieodmiennego imiesłowu czynnego czasu teraźniejszego w Rozmyślaniu przemyskim, Polonica I, s. 225–228.
Zobacz w Google Scholar

Grzegorczykowa R. i in. 19993: Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S. 19814: Gramatyka historyczna języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Kołodziej D. 2011: Analiza językowo-porównawcza „Żywota Pana Jezu Krysta...” Baltazara Opeca (wyd. Wietora z 1522 r.) i tzw. „Rozmyślania przemyskiego” (leksyka, słowotwórstwo, fleksja), rozprawa doktorska, Kraków (maszynopis).
Zobacz w Google Scholar

Mazurkiewicz R. 2004: Nowo znalezione źródła łacińskie do tomu II, [w:] Rozmyślanie przemyskie, t. 3: Indeks pełny wyrazów i form, indeks frekwencyjny, indeks a tergo, wyd. F. Keller, W. Twardzik, U.W. Wei her, Freiburg im Breisgau, s. 544–546.
Zobacz w Google Scholar

Petrov I.N,, Twardzik W.B. 2010: Kamień, który odrzucili budując, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych w funkcji podmiotu, Język Polski XC, s. 5–15.
Zobacz w Google Scholar

Petrov I.N,, Twardzik W.B. 2013: Nie masz, kto ratując, czyli o staropolskich imiesłowach nieodmiennych czasu teraźniejszego w zdaniach podmiotowych, Język Polski XCIII, s. 66–76.
Zobacz w Google Scholar

Rojszczak D. 2007: Do spisu źródeł Rozmyślania przemyskiego, [w:] Amoenitates vel lepores philologiae, red. R. Laskowski, R. Mazurkiewicz, Lexis, Kraków, s. 276–284.
Zobacz w Google Scholar

Taszycki W. 1924: Imiesłowy czynne, teraźniejszy i przeszły I w języku polskim, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, [przedruk w:] id., Rozprawy i studia polonistyczne III. Historia języka polskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1965.
Zobacz w Google Scholar

Wydra W., Rzepka W.R. 20043: Chrestomatia staropolska. Teksty do roku 1543, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar

Skip to content