Słowa kluczowe
mowa dziecka
dialektologia
logopedia
Jak cytować
Abstrakt
W artykule wskazano na celowość ścisłego powiązania wiedzy z gramatyki opisowej z wiedzą o procesach historycznojęzykowych w nauczaniu językowym na studiach logopedycznych. Analiza językoznawcza, w tym historycznojęzykowa, wyjaśnia bowiem szereg zjawisk obserwowanych w rozwoju językowym dziecka oraz w zaburzeniach rozwoju mowy i zaburzeniach mowy.
Bibliografia
Bartkowska T. 1968: Rozwój wymowy dziecka przedszkolnego jako wynik oddziaływań wychowawczych rodziny i przedszkola, Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Baudouin de Courtenay J. 1974: Spostrzeżenia nad językiem dziecka, wybór i oprac. M. Chmura-Klekotowa, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Brajerski T. 1967: Rozwój sprawności artykulacyjnej kilkorga dzieci ze środowiska inteligenckiego, Logopedia 7, s. 36–40.
Zobacz w Google Scholar
Brenstiern-Pfanhauser S. 1930: Rozwój mowy dziecka, Prace Filologiczne XV, cz. 1, s. 273–356.
Zobacz w Google Scholar
Cieszyńska J. 2012: Metody wywoływania głosek, Centrum Metody Krakowskiej, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dukiewicz L. 1995: Fonetyka, [w:] Fonetyka i fonologia, red. H. Wróbel, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków, s. 9–103.
Zobacz w Google Scholar
Gonet W. 1993: Próba określenia normy wymowy polskich samogłosek ustnych, [w:] Opuscula logopaedica in honorem Leonis Kaczmarek, red. J. Bartmiński i in., Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Lublin, s. 232–253.
Zobacz w Google Scholar
Gussmann E. 2007: The phonology of Polish, Oxford University Press, Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Jakobson R. 1968: Child language. Aphasia and phonological universals, Mouton, The Hague.
Zobacz w Google Scholar
Jakobson R., Halle M. 1964: Podstawy języka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kaczmarek L. 1953: Kształtowanie się mowy dziecka, Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Kaczmarek L. 1966: Nasze dziecko uczy się mowy, Wydawnictwo Lubelskie, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Kamińska B. 2004: Samogłoski nosowe w wymowie dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Kania J.T. 1982: Szkice logopedyczne, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Koneczna H. 1953: Co to jest mazurzenie?, Poradnik Językowy, z. 9, s. 1–17.
Zobacz w Google Scholar
Koneczna H. 1965: Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków słowiańskich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Krajna E., Bryndal M. 1999: 100-wyrazowy test artykulacyjny. Analiza słuchowa nagrań i próba normalizacji testu, Audiofonologia XIV, s. 137–174.
Zobacz w Google Scholar
Łobacz P. 1996: Polska fonologia dziecięca. Studia fonetyczno-akustyczne, Wydawnictwo Energeia, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Łobacz P. 2005: Prawidłowy rozwój mowy dziecka, [w:] Podstawy neurologopedii. Podręcznik akademicki, red. T. Gałkowski, E. Szeląg, G. Jastrzębowska, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 231–268.
Zobacz w Google Scholar
Łobacz P., Mikołajczak N., Krajna E. 1995: Wstępne przekrojowe badania fonetyczno-akustyczne wypowiedzi wyrazowych dzieci przedszkolnych, Investigationes Linguisticae 1, s. 55–93.
Zobacz w Google Scholar
Madelska L. 2010: Bliźniacze słowa. Test przesiewowy do badania dojrzałości szkolnej w zakresie percepcji i wymowy dzieci wielojęzycznych, Wydawnictwo Polihymnia, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Milewski S.1999: Lingwistyczne i dydaktyczne aspekty analizy fonemowej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Moszyński L. 1984: Wstęp do filologii słowiańskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Nowakowski P. 1997: Wariantywność współczesnej polskiej wymowy scenicznej, Sorus, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Osowicka-Kondratowicz M. 2013: Specyficzne problemy związane z realizacją spółgłosek w rozwoju mowy dziecka, Prace Językoznawcze XV, s. 55–68.
Zobacz w Google Scholar
Osowicka-Kondratowicz M. 2014a: Dane z rozwoju mowy dziecka oraz terapii logopedycznej w interpretacji fonologicznej zjawisk fonetycznych współczesnej polszczyzny, Prace Językoznawcze XVI/2, s. 53–62.
Zobacz w Google Scholar
Osowicka-Kondratowicz M. 2014b: Jeszcze o rozwoju mowy dziecka w kontekście interpretacji fonologicznej zjawisk fonetycznych współczesnej polszczyzny, Prace Językoznawcze XVI/3, s. 53–61.
Zobacz w Google Scholar
Osowicka-Kondratowicz M., Serowik A. 2013: Sandhi w sylabach dwuszczytowych i przed sylabami dwuszczytowymi w języku polskim, [w:] Sandhi w językach słowiańskich, red. A. Cychnerska, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń, s. 125–158.
Zobacz w Google Scholar
Osowicka-Kondratowicz M. w druku: Tendencje wymawianiowe współczesnej polszczyzny. Logopedia artystyczna, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Porayski-Pomsta J. 1994: Umiejętności komunikacyjne dzieci w wieku przedszkolnym. Studium psycholingwistyczne, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Rocławski B. 1976: Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatyki współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo UczelnianeUniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Rudnicki M. 1915: Jedna z ogólnoantropofonicznych przyczyn metatezy, Materiały i Prace Komisji Językowej Akademii Umiejętności w Krakowie VII, cz. 1, s. 253–270.
Zobacz w Google Scholar
Rudnicki M. 1927: Język jako zjawisko pamięciowe. Symbolae grammaticae in honorem Ioannis Rozwadowski, t. 1, z zasiłku Wydziału Nauki Ministerstwa W.R. i O.P., Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Sawicka G. 1989: Z badań nad systemem fonologicznym dzieci w wieku od 0 do 4 lat, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego 205, Szczecińskie Prace Polonistyczne 2, s. 83–102.
Zobacz w Google Scholar
Sawicka I. (red.) 2007: Komparacja systemów i funkcjonowania współczesnych języków słowiańskich, t. 2: Fonetyka, fonologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Skorek E. 2010: Samogłoski. Profilaktyka, diagnoza, korekcja nieprawidłowej artykulacji, Impuls, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Skorupka S. 1949: Obserwacje nad językiem dziecka, Sprawozdania Komisji Językoznawczego Towarzystwa Naukowego Warszawskiego III, s. 116–144.
Zobacz w Google Scholar
Smoczyński P. 1955: Przyswajanie przez dziecko podstaw systemu językowego, Zakład im. Ossolińskich, Wrocław–Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Sołtys-Chmielowicz A. 1998: Wymowa dzieci przedszkolnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Stieber Z. 1966: Historyczna i współczesna fonologia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Szober S. 1959: Wybór pism, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa, s. 406–416.
Zobacz w Google Scholar
Szpyra-Kozłowska J. 2002: Wprowadzenie do współczesnej fonologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Trawińska A. 2009: Zastosowanie do celów biometrycznych analizy mowy wykonanej przy użyciu narzędzi inżynierii biomedycznej, [w:] Podstawy inżynierii biomedycznej, t. 1, red. R. Tadeusiewicz, P. Augustyniak, Wydawnictwa Akademii Górniczo-Hutniczej, Kraków, s. 253–268.
Zobacz w Google Scholar
Wińska U. 1966: Błędy językowo-stylistyczne uczniów szkół podstawowych województwa gdańskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Oddział w Gdańsku, Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar
Wiśniewska B., Eberhardt G. 1997: Zaburzenia mowy u dzieci z tzw. mikrouszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego, [w:] Rozwój poznawczy i rozwój językowy dzieci z trudnościami w komunikacji werbalnej – diagnozowanie i postępowanie usprawniające. Materiały z konferencji zorganizowanej przez Pomagisterskie Studium Logopedyczne Wydziału Polonistyki UW i sekcję Logopedyczną Towarzystwa Kultury Języka w Warszawie w dniach 1–3 czerwca 1996, red. H. Mierzejewska, M. Przybysz-Piwko, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Towarzystwo Kultury Języka, Warszawa, s. 78–89.
Zobacz w Google Scholar
Zarębina M. 1965: Kształtowanie się systemu dźwiękowego dziecka, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zarębina M. 1973: Rozbicie systemu językowego w afazji (na materiale polskim), Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Zarębina M. 1976: Tendencje rozwojowe polskich samogłosek nosowych, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego XXXIV, s. 25–34.
Zobacz w Google Scholar
Zarębina M. 1980: Język polski w rozwoju jednostki. Analiza tekstów dzieci do wieku szkolnego. Rozwój semantyczny języka dziecka, Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zgółkowa H. 1986: Czym język za młodu nasiąknie..., Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Zgółkowa H., Bułczyńska K. 1987: Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym. Listy frekwencyjne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar