Słowa kluczowe
język w mediach
komunikacja
mediolingwistyka
językowe dyskursy medialne
Jak cytować
Abstrakt
W artykule autor skrótowo przedstawił najważniejsze polskie prace lingwistyczne powstałe po 1989 roku poświęcone badaniom języka w mediach. Wymienione zostały przede wszystkim autorskie monografie oraz teksty o charakterze teoretycznym. Przyjęto trzy główne perspektywy opisu. Pierwszą z nich stanowią obszary tematyczne traktowane przez badaczy jako ważne lub charakterystyczne dla komunikacji medialnej. Drugą perspektywę wyznaczają konkretne podsystemy języka i działy ich lingwistycznej analizy. Ostatnią perspektywę opisu determinują poszczególne językowe dyskursy medialne, typowe dla konkretnych technologii.
Bibliografia
Anusiewicz J., Siciński B. (red.) 1994: Język a Kultura, t. 11: Język polityki a współczesna kultura polityczna, Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Bogołębska B., Kudra A. (red.) 2008: Wypowiedź dziennikarska. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Bogołębska B., Worsowicz M. (red.) 2010: Styl — dyskurs — media, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Boniecka B., Panasiuk J. 2000: Audycja radiowa jako tekst, [w:] Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Rada Języka Polskiego, Warszawa, s. 154–175.
Zobacz w Google Scholar
Boniecka B., Panasiuk J. 2001: O języku audycji radiowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Borkowski I. 2003: Świt wolnego słowa. Język propagandy politycznej 1981–1995, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Bralczyk J., Mosiołek-Kłosińska K. (red.) 2000: Język w mediach masowych, Rada Języka Polskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bralczyk J., Mosiołek-Kłosińska K. (red.) 2001: Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, Rada Języka Polskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bralczyk J., Wasilewski J. 2008: Język w mediach. Medialność języka, [w:] Dziennikarstwo i świat mediów, red. Z. Bauer, E. Chudziński, Universitas, Kraków, s. 379–404.
Zobacz w Google Scholar
Czerwiński M., Nowak P., Przybylska R. (red:) 2010: Język IV Rzeczypospolitej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Dybalska R., Kępa-Figura D., Nowak P. (red.) 2004: Przemoc w języku mediów? Analiza semantyczna i pragmatyczna audycji radiowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Dytman-Stasieńko A., Stasieńko J. (red.) 2005: Język @ multimedia, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP we Wrocławiu, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Dytman-Stasieńko A., Stasieńko J. (red.) 2008: Język @ multimedia 2. WWW — w sieci metafor. Strona internetowa jako przedmiot badań naukowych, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Filiciak M., Ptaszek G. (red.) 2009: Komunikowanie (się) w mediach elektronicznych. Język, edukacja, semiotyka, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Forum Artis Rhetoricae 2010: numer monograficzny: Retoryka i media, nr 1–2.
Zobacz w Google Scholar
Gajda S. 2000: Media — stylowy tygiel współczesnej polszczyzny, [w:] Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Rada Języka Polskiego, Warszawa, s. 19–27.
Zobacz w Google Scholar
Gajda S. 2010: Nowe media w perspektywie lingwistycznej, [w:] Styl — dyskurs — media, red. B. Bogołębska, M. Worsowicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 25–32.
Zobacz w Google Scholar
Górska-Olesińska M. 2009: Słowo w sieci. Elektroniczne dyskursy, Uniwersytet Opolski, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Grzenia J. 2006: Komunikacja językowa w Internecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Hofman I., Kępa-Figura D. (red.) 2013: Współczesne media. Język mediów, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Jachimowska K. 2005: Tekst jako element komunikatu telewizyjnego (na materiale programów publicystycznych), Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Kajtoch W. 1999: Świat prasy alternatywnej w zwierciadle jej słownictwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kajtoch W. 2008: Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej i alternatywnej, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kamińska-Szmaj I. 2001: Słowa na wolności. Język polityki po 1989 roku. Wypowiedzi, dowcip polityczny, słownik inwektyw, Europa, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.) 2010: Tabloidyzacja języka i kultury. Oblicza komunikacji 3, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Kamińska-Szmaj I., Piekot T., Poprawa M. (red.) 2011: Tabloidy. Język, wartości, obrazy świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Kaszewski K. 2006: Język dyskusji radiowej. Analiza wypowiedzi słuchaczy w Programie III Polskiego Radia, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kępa-Figura D. 2009: Intencje (czy intencja) nadawców medialnych, czyli fatyczność komunikacji medialnej, [w:] Współczesne media. Status, aksjologia, funkcjonowanie, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 416–425.
Zobacz w Google Scholar
Kępa-Figura D., Nowak P. 2006: Językowy obraz świata a medialny obraz świata, Zeszyty Prasoznawcze, nr 1–2, s. 51–62.
Zobacz w Google Scholar
Kita M. 1998: Wywiad prasowy. Język — gatunek — interakcja, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Kita M., Grzenia J. 2004: Dialog a nowe media, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Kita M., Loewe I. (red.) 2012: Język w mediach. Antologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Kita M., Ślawska M. 2012: Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, t. 1: Stan wiedzy i postulaty badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Kniagininowa M., Pisarek W. 1965: Poradnik językowy. Podręcznik dla pracowników prasy, radia i telewizji, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kochmańska W. 2012: O języku programu telewizyjnego dla młodzieży (na przykładzie „Roweru Błażeja”), Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar
Kudra B. 2008: O języku mediów — uwagi ogólne, [w:] Wypowiedź dziennikarska. Teoria i praktyka. Skrypt dla studentów dziennikarstwa, red. B. Bogołębska, B. Kudra, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 55–65.
Zobacz w Google Scholar
Kurzowa Z. (red.) 1985: Badania nad językiem telewizji polskiej. Studia metodologiczne i opisowe, Wydawnictwa Radia i Telewizji, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kurzowa Z. (red.) 1989: Właściwości składniowo-stylistyczne języka telewizji polskiej (na materiale list frekwencyjnych), Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kurzowa Z. (red.) 1991: Badania nad językiem telewizji polskiej. Ilościowy opis słownictwa, Uniwersytet Jagielloński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Kurzowa Z., Śliwiński W. (red.) 1994: Współczesna polszczyzna mówiona w odmianie opracowanej (oficjalnej), Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Litwin J. 1989: Język i styl polskiego reportażu (na materiale z lat 1945–1975), Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar
Loewe I. 2006: Internet i jego zasoby w polskich badaniach lingwistycznych. Rekonesans, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXII, s. 93–103.
Zobacz w Google Scholar
Loewe I. 2007: Gatunki paratekstowe w komunikacji medialnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Lubaś W. (red.) 1981: Problemy badawcze języka radia i telewizji, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Łobos A. 2003: Język czasopism i programów telewizyjnych dla dzieci, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Majkowska G., Satkiewicz H. 1999: Język w mediach, [w:] Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Ośrodek Badań Prasoznawczych Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 181–196.
Zobacz w Google Scholar
Malinowska E., Nocoń J., Żydek-Bednarczuk U. (red.) 2013: Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Marcjanik M. (red.) 2012: Retoryka mediów. Retoryka w mediach, Oficyna Wydawnicza Aspra, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Michalewski K. (red.) 2002: Tekst w mediach, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Michalewski K. (red.) 2012: Język nowych mediów, Primum Verbum, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Mielczarek A. 2005: Język prezenterów radiowych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Naruszewicz-Duchlińska A. 2011: Internetowe grupy dyskusyjne. Analiza językowa i charakterystyka gatunku, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
Zobacz w Google Scholar
Nowak P. 2002: Swoi i obcy w językowym obrazie świata. Język publicystyki polskiej z pierwszej połowy lat pięćdziesiątych, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Nowak P. 2006: Współczesny obraz komunikacji medialnej w świetle teorii aktów mowy, [w:] Oblicza komunikacji 1. Perspektywy badań nad tekstem, dyskursem i komunikacją, red. I. Kamińska-Szmaj, T. Piekot, M. Zaśko-Zielińska, Krakowskie Towarzystwo Popularyzowania Wiedzy o Komunikacji Językowej Tertium, Kraków, s. 219–232.
Zobacz w Google Scholar
Nowak P., Tokarski R. (red.) 2007: Kreowanie światów w języku mediów, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Oskiera A. 2006: Strategie konwersacyjne w dialogu radiowym, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask.
Zobacz w Google Scholar
Pałuszyńska E. 2006: Nagłówki w „Gazecie Wyborczej” (ekspresywna leksyka, frazematyka, metaforyka), Piktor, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Pawelec R., Trysińska M. (red.) 2008: Najnowsze słownictwo a współczesne media elektroniczne, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Piekot T. 2006: Dyskurs polskich wiadomości prasowych, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1967: Poznać prasę po nagłówkach! Nagłówek wypowiedzi prasowej w oświetleniu lingwistycznym, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1970: Retoryka dziennikarska, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1972: Frekwencja wyrazów w prasie. Wiadomości — komentarze — reportaże, Ośrodek Prasoznawczy RSW Prasa, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1983: Analiza zawartości prasy, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. (red.) 1999: Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, Ośrodek Badań Prasoznawczych, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 2000: Język w mediach, media w języku, [w:] Język w mediach masowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Rada Języka Polskiego, Warszawa, s. 9–18.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 2002a: Nowa retoryka dziennikarska, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 2002b: Polskie słowa sztandarowe i ich publiczność, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. (red.) 2006: Słownik terminologii medialnej, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 2007: O mediach i języku, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 2008: Wstęp do nauki o komunikowaniu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Podracki J., Wolańska E. (red.) 2008: Język w mediach elektronicznych, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Połowniak-Wawrzonek D. 2010: Wpływ mediów na współczesną polską frazeologię, Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego Jana Kochanowskiego, Kielce.
Zobacz w Google Scholar
Poprawa M. 2009: Telewizyjne debaty polityków jako przykład dyskursu publicznego, Universitas, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Rejter A. 2000: Kształtowanie się gatunku podróżniczego w perspektywie stylistycznej i pragmatycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Rutkowski M. 2009: Teoria stopów pojęciowych w interpretacji wybranych zjawisk w dyskursie medialnym, [w:] Współczesne media. Status, aksjologia, funkcjonowanie, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, t. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 439–448.
Zobacz w Google Scholar
Rutkowski M., Skowronek K. 2004: Uwagi o współczesnym polskim nazewnictwie medialnym (nazwy audycji), [w:] Współczesne odmiany języka narodowego, red. K. Michalewski, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź, s. 230–237.
Zobacz w Google Scholar
Sitkowska K. 2013: Słowo w komunikacji telewizyjnej. Strategie nadawczo-odbiorcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Skarżyńska M. 2011: Język reportażu telewizyjnego (na przykładzie Magazynu Ekspresu Reporterów w TVP 2), Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Skowronek B. 2013: Mediolingwistyka. Wprowadzenie, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Skowronek K., Rutkowski M. 2004: Media i nazwy. Z zagadnień onomastyki medialnej, Lexis, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Sobczak B. 2006: Wywiad telewizyjny na żywo. Charakterystyka gatunku, Wydawnictwo «Poznańskie Studia Polonistyczne», Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Stachyra G. 2008: Gatunki audycji w radiu sformatowanym, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Steciąg M. 2006: Informacja, wywiad, felieton. Sposób istnienia tradycyjnych gatunków w radiu komercyjnym, Wydawnictwo Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra.
Zobacz w Google Scholar
Szkudlarek-Śmiechowicz E. 2010: Tekst w radiowej i telewizyjnej debacie politycznej. Struktura. Spójność. Funkcjonalność, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Ulicka D. (red.) 2009: Tekst (w) sieci 1. Tekst. Język. Gatunki, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Urban K. 1981: Przegląd prac dotyczących języka w radiu i telewizji, [w:] Problemy badawcze języka radia i telewizji, red. W. Lubaś, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 11–31.
Zobacz w Google Scholar
Wilk E. 2000: Nawigacje słowa. Strategie werbalne w przekazach audiowizualnych, Rabid, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Wojtak M. 2004: Gatunki prasowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Wojtak M. 2010: Głosy z teraźniejszości. O języku współczesnej polskiej prasy, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Wolańska E. 2006: Szybko, mobilnie, skrótowo, czyli właściwości komunikacyjne, tekstowe i stylistyczne krótkiej wiadomości tekstowej, Dom Wydawniczy Elipsa, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wolańska E. (red.) 2007: Polszczyzna publiczna początku XXI wieku, Rada Języka Polskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wrycza J. 2008: Galaktyka języka Internetu, Novae Res, Gdynia.
Zobacz w Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. 2004a: Kultura języka w Internecie, [w:] Oblicza Internetu 1, red. M. Sokołowski, Algraf, Elbląg, s. 71–85.
Zobacz w Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. 2004b: Od rozmowy do talk-show. Uwagi o telewizyjnych gatunkach mowy, [w:] Gatunki mowy i ich ewolucja, t. 2: Tekst a gatunek, red. D. Ostaszewska, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 424–438.
Zobacz w Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. 2012: Hipertekst w perspektywie lingwistycznej, komunikacyjnej i kulturowej, [w:] Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, red. M. Kita, M. Ślawska, t. 1: Stan wiedzy i postulaty badawcze, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 168–178.
Zobacz w Google Scholar
Żydek-Bednarczuk U. 2013: Dyskurs medialny, [w:] Style współczesnej polszczyzny. Przewodnik po stylistyce polskiej, red. E. Malinowska, J. Nocoń, U. Żydek-Bednarczuk, Universitas, Kraków, s. 179–198.
Zobacz w Google Scholar