O zawartości Słowniczka wyrazów weterynarskich z 1876 roku
Słowa kluczowe
polska terminologia weterynaryjna XIX wieku
Słowniczek wyrazów weterynarskich
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest opis pierwszego samodzielnego słownika polskiej terminologii weterynaryjnej, opublikowanego dwukrotnie w 1876 roku. Raz jako dodatek do Uzupełnienia słownika łacińsko-polskiego wyrazów lekarskich… z 1876, raz jako nadbitka z tego dodatku. Szesnastostronicowy słowniczek liczy 297 haseł obcojęzycznych (głównie łacińskich i niemieckich) z polskimi odpowiednikami – pojedynczymi lub w szeregach synonimicznych. Materiał polski to łącznie 303 terminy. Są to głównie nazwy wielowyrazowe (172). Polskie terminy weterynaryjne są przede wszystkim rodzime, rzadko wśród nich pojawiają się zapożyczenia lub derywaty od nich. Terminy zgromadzone w Słowniczku… odnoszą się do różnych zwierząt (są to najczęściej nazwy ich chorób), przeważają jednak terminy dotyczące koni. Materiał w słowniku został opatrzony licznymi (zwykle krótkimi) komentarzami. Większość z nich (ponad 100) dotyczy polskich terminów. Część z tych uwag to kwalifikatory geograficzne i stylistyczne. Większość haseł ze Słowniczka… (283) została powtórzona w najważniejszym XIX-wiecznym słowniku medycznym z 1881 r.
Bibliografia
Brzozowski S. 1983: Nauki rolnicze, [w:] K. Maślankiewicz (red.), Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce, Wiedza Powszechna, Warszawa (weterynaria: s. 504–506, 528–532).
Zobacz w Google Scholar
Feliksiak S. (red.) 1987: Słownik biologów polskich, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gryglewski R.W. 2018: Nauczanie weterynarii na Uniwersytecie Jagiellońskim w XIX i początkach XX wieku, „Życie Weterynaryjne”, nr 93(3), s. 186–192.
Zobacz w Google Scholar
Janeczek M., Chrószcz A., Ożóg T., Pospieszny N. 2021: Historia weterynarii i deontologii, Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jankowiak L.A. 2015: Synonimia w polskiej terminologii medycznej drugiej połowy XIX wieku (na podstawie Słownika terminologii lekarskiej polskiej z 1881 roku), Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk, Fundacja Slawistyczna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kośmiński S. 1888: Słownik lekarzów polskich, Nakładem autora Skład Główny w Księgarni Gebethnera i Wolfla, Druk K. Kowalewskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Majdak M. 2008: Słownik warszawski. Koncepcja – realizacja – recepcja, Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Musiołek-Choinski K. 1986: Polskie nazwy chorób. Studium z terminologii medycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Polski słownik biograficzny, t. 30, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Łódź 1987.
Zobacz w Google Scholar
Rotkiewicz T. 2006: Historia weterynarii i deontologia, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
Zobacz w Google Scholar
Staśkiewicz G. 1981: Mały słownik historii medycyny weterynaryjnej, Instytut Weterynarii w Puławach, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Walczak B. 1991: Słownik wileński na tle dziejów polskiej leksykografii, Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Wysocka F. 2002: Rola Józefa Majera w polskiej leksykografii i leksykologii, [w:] R. Majkowska (red.), Józef Majer 1808–1899. Materiały z Posiedzenia Naukowego PAU w dniu 19 listopada 1999 r., Polska Akademia Umiejętności, Kraków, s. 57–101.
Zobacz w Google Scholar