Polska agitacja patriotyczna w prasie górnośląskiej okresu powstań i plebiscytu (1919–1921)

Abstrakt

Celem artykułu jest wskazanie najczęściej stosowanych w prasie górnośląskiej środków perswazji, służących nakłonieniu polskojęzycznych mieszkańców Górnego Śląska do głosowania za przyłączeniem do Polski w plebiscycie 1921 r. Agitacja opierała się na dwóch mechanizmach: podkreślaniu historycznych i kulturowych związków z Polską oraz na negatywnym przedstawianiu Niemców i państwa niemieckiego. Podkreślaniu więzi Górnoślązaków z narodem polskim służyły takie argumenty jak: mit Śląska jako prastarych ziem piastowskich, topos Polski jako ojczyzny matki, która czeka na powrót utraconego dziecka, oraz wspólnota polskiej mowy i religii katolickiej. Państwo niemieckie natomiast było przedstawiane jako kraj niewoli, w którym lud górnośląski był przez wieki germanizowany i wyzyskiwany ekonomicznie. Obraz Niemca z kolei oparty był na stereotypie wroga, prześladowcy polskiej mowy i religii oraz bezwzględnego kapitalisty.