Przekleństwa z komponentem szlag/szlak w języku ogólnopolskim i w gwarach

Abstrakt

W artykule przedstawiono występowanie w polszczyźnie ogólnej, dawnej i współczesnej, oraz w gwarach polskich zapożyczenia szlag/szlak ‘apopleksja, paraliż’. Przekleństwa z tym komponentem zostały zaprezentowane w podziale uwzględniającym schemat składniowy realizowany przez dany frazeologizm. Zwrócono uwagę na wariantywność części przekleństw w stosunku do związków z komponentem ‘diabeł’, a w odniesieniu do frazeologizmów odnotowanych w gwarach warmińskich i mazurskich rozważono możliwość ich alternatywnej interpretacji jako związków, w których omawiany leksem występuje nie jako nazwa choroby, lecz wyraz o znaczeniu ‘piorun’.