Nazwy własne w literaturze a pamięć kulturowa
PDF

Słowa kluczowe

onomastyka literacka
pamięć kulturowa
stylistyka
lingwistyka tekstu
dyskurs

Jak cytować

Rejter, A. (2017). Nazwy własne w literaturze a pamięć kulturowa. Język Polski, 97(3), 48–55. https://doi.org/10.31286/JP.97.3.4

Abstrakt

Artykuł dotyczy relacji między nazwami własnymi w literaturze i pamięcią kulturową. Ten typ relacji może być postrzegany zarówno w mikro-, jak i makroskali, co oznacza, że propria mogą być rozważane jako znaki kultury lokalnej, na przykład polskiej, lub większej formacji kulturowej, takiej jak europejska. Pamięć kulturowa jest rozumiana jako specyficzny zbiór form symbolicznych obecnych w różnych przestrzeniach. Literaturę można rozważać jako jedną z nich. Przykłady przywołane w tekście pochodzą z różnych epok literackich, konwencji i trendów estetycznych (barok, socrealizm, literatura współczesna). Przeprowadzone obserwacje dowiodły, że nazwy własne w literaturze stanowią znak pamięci kulturowej tak w formie konwencjonalnej, jak i oryginalnej (odkrywczej). Analizy potwierdziły także zasadność podobnych badań, zwłaszcza gdy nazwę własną poddać obserwacji w jej tekstowym, gatunkowym i dyskursowym kontekście. Ponadto warto podkreślić, że opracowanie potwierdza niezależność onomastyki literackiej jako dyscypliny badań humanistycznych.

https://doi.org/10.31286/JP.97.3.4
PDF

Bibliografia

Assmann A. 2013: Między historią a pamięcią. Antologia, red. i posłowie M. Saryusz-Wolska, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Assmann J. 2008: Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, przeł. A. Kryczyńska-Pham, wstęp i red. nauk. R. Traba, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Cieślikowa A. 1993: Nazwy własne w różnych gatunkach tekstów literackich, [w:] M. Biolik (red.), Onomastyka literacka, Wydawnictwa Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie, Olsztyn, s. 33–39.
Zobacz w Google Scholar

Graf M. 2006: Onomastyka na usługach socrealizmu. Antroponimia w literaturze lat 1949–1955, Bogucki – Wydawnictwo Naukowe, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Graf M. 2015: Literackie nie-nazywanie. Onomastykon polskiej prozy współczesnej, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Kiszka B. 2014: „Majka Jeżowska odpada, Feel wysiada...” – o zacieraniu granic między kulturą popularną i tzw. wysoką (na przykładzie nazw własnych w „Balladynach i romansach” Ignacego Karpowicza), [w:] A. Rejter (red.), „Język Artystyczny”, t. 15: Język(i) kultury popularnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 159–169.
Zobacz w Google Scholar

Kosyl C. 1991: Nazwy osobowe w sielankach staropolskich, „Onomastica” XXXVI, s. 179–202.
Zobacz w Google Scholar

Kosyl C. 2003: Nazwy własne w literaturze pięknej, [w:] E. Rzetelska-Feleszko, A. Cieślikowa, J. Duma (red.), Słowiańska onomastyka. Encyklopedia, t. 2, Towarzystwo Naukowe Warszawskie, Warszawa–Kraków, s. 434–439.
Zobacz w Google Scholar

Majewski P. 2013: Pismo, tekst, literatura. Praktyki piśmienne starożytnych Greków i matryca pamięci kulturowej Europejczyków, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Rejter A. 2016: Nazwa własna wobec gatunku i dyskursu, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar

Rejter A. w druku: Nazwa własna – gatunek – idiostyl, [w:] U. Sokólska (red.), Socjolekt – idiolekt – idiostyl. Historia i współczesność, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Zobacz w Google Scholar

Sarnowska-Giefing I. 2003: Od onimu do gatunku tekstu. Nazewnictwo w satyrze polskiej do 1820 roku, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. A. Mickiewicza, Poznań.
Zobacz w Google Scholar

Sarnowska-Giefing I. 2004: Onomastyka literacka wobec współczesnej stylistyki, [w:] M. Pająkowska-Kensik, M. Czachorowska (red.), Nazwy mówią, Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz, s. 23–31.
Zobacz w Google Scholar

Sarnowska-Giefing I. 2007: Onomastyka literacka dziś – przełomy czy kontynuacje?, [w:] A. Cieślikowa, B. Czopek-Kopciuch, K. Skowronek (red.), Nowe nazwy własne – nowe tendencje badawcze, Wydawnictwo Pandit, Kraków, s. 559–572.
Zobacz w Google Scholar

Sarnowska-Giefing I. 2010: „Toposy” i „tematy imienne” w perspektywie onomastyki literackiej, [w:] H. Pelcowa (red.), W świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 345–355.
Zobacz w Google Scholar

Saryusz-Wolska M. 2011: Spotkania czasu z miejscem. Studia o pamięci i miastach, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Skip to content