Interpunkcja a skorelowane wskaźniki zespolenia w zdaniu pojedynczym
Słowa kluczowe
przecinek a porównania paralelne
przecinek a skorelowane wskaźniki zespolenia
spójniki skorelowane
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest sprawdzenie, jakie zalecenia interpunkcyjne formułuje się w odniesieniu do tzw. porównań paralelnych – konstrukcji w obrębie zdań pojedynczych, składających się ze skorelowanych spójników, z których każdy wprowadza odrębny składnik. W tym celu, stosując metodę analizy treści, dokonano przeglądu trzech opracowań: Wielkiego słownika ortograficznego PWN pod redakcją Edwarda Polańskiego, Słownika interpunkcyjnego Aliny Gałązki i Jerzego Podrackiego, Poradnika interpunkcyjnego Edwarda Polańskiego, Ewy Dereń i Marka Szopy. Z przeglądu źródeł wynika, że dotychczas nie wypracowano jednolitych reguł wyjaśniających problematykę interpunkcji takich konstrukcji. Analizowane opisy różnią się stopniem szczegółowości, kładą akcent na inne aspekty problemu, a czasami wzajemnie się wykluczają. Po przedstawieniu treści wskazanych opracowań i krótkiej ocenie sformułowanych w nich rozwiązań w artykule przedstawiono własną propozycję opisu, która bazuje na dotychczasowych rozważaniach normatywnych.
Bibliografia
Bańko M. 2004: Inwencja i konwencja w tworzeniu porównań (na podstawie Korpusu Języka Polskiego PWN), [w:] J. Liberek (red.), Studia nad polszczyzną współczesną i historyczną. Prace dedykowane Profesorowi Stanisławowi Bąbie w 65-lecie urodzin, Wydawnictwo „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań, s. 53–65.
Zobacz w Google Scholar
Chmielewski J. 1976: Gradacyjne konstrukcje porównawcze we współczesnej serbskiej i chorwackiej prozie beletrystycznej, [w:] H. Orzechowska (red.), Zagadnienia kategorii stopnia w językach słowiańskich, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 53–71.
Zobacz w Google Scholar
Dik S.C. 1968: Coordination. Its implications for the theory of general linguistics, North-Holland, Amsterdam.
Zobacz w Google Scholar
Grochowski M. 1977: O właściwościach syntaktycznych polskich spójników, „Polonica” III, s. 17–25.
Zobacz w Google Scholar
Grochowski M. 1984: Składnia wyrażeń polipredykatywnych (zarys problematyki), [w:] Z. Topolińska (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Grochowski M. 1997: Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Greszczuk B. 1988: Konstrukcje porównawcze i ich rozwój w języku polskim, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie, Rzeszów.
Zobacz w Google Scholar
Jadacka H. 2008: Kultura języka polskiego. Fleksja, słowotwórstwo, składnia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jadacka H., Markowski A., Zdunkiewicz-Jedynak D. 2008: Poprawna polszczyzna. Hasła problemowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Jurkowski M. 1976: Semantyka i składnia wyrażeń gradacyjnych (w językach wschodniosłowiańskich), Uniwersytet Śląski, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Kallas K. 1993: Składnia współczesnych polskich konstrukcji współrzędnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń.
Zobacz w Google Scholar
Karpowicz T. 2009: Kultura języka polskiego. Wymowa, ortografia, interpunkcja, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1963: Zarys składni polskiej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1969: Studia syntaktyczne, cz. 2, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Łojasiewicz A. 1992: Własności składniowe polskich spójników, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Nagórko A. 2010: Podręczna gramatyka języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
PI: E. Dereń, E. Polański, M. Szopa, Poradnik interpunkcyjny, Videograf, Katowice 2010.
Zobacz w Google Scholar
Podracki J. 1993: Słownik interpunkcyjny języka polskiego, Oświata, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Podracki J. 2022: Słownik interpunkcyjny języka polskiego z zasadami przestankowania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Podracki J., Gałązka A. 2013: Gdzie postawić przecinek. Poradnik ze słownikiem, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Sadecka-Makaruk M. 2004: Skorelowane wskaźniki zespolenia, „Poradnik Językowy” III, s. 50–61.
Zobacz w Google Scholar
Saloni Z., Świdziński M. 1998: Składnia współczesnego języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
SI: J. Podracki, A. Gałązka, Słownik interpunkcyjny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Katowice 2002.
Zobacz w Google Scholar
Siekierska K. 1982: Porównania w „Wojnie chocimskiej” Wacława Potockiego i w „Pamiętnikach” Jana Chryzostoma Paska, „Polonica” VII, s. 233–254.
Zobacz w Google Scholar
SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
Zobacz w Google Scholar
Świdziński M. 1992: Gramatyka formalna języka polskiego, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: www.wsjp.pl, dostęp: 11 maja 2022).
Zobacz w Google Scholar
WSO PWN: Wielki słownik ortograficzny PWN z zasadami pisowni i interpunkcji, red. E. Polański, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Zobacz w Google Scholar
WSPP: Wielki słownik poprawnej polszczyzny, red. A. Markowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2020.
Zobacz w Google Scholar