Słowa kluczowe
rozwój znaczeniowy wyrazów
polisemia
stereotyp
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie dziejów frazeologizmu szewska pasja w świetle przemian, jakie zaszły w języku i kulturze w odniesieniu do dwóch sfer tematycznych: słownictwa dotyczącego uczuć oraz jednostek utrwalających realia tradycyjnego rzemiosła. Punktem wyjścia są hipotezy dotyczące genezy frazeologizmu, przedstawione z uwzględnieniem szerszego tła kulturowego. W opisie zmian znaczeniowych zostały uwzględnione dane leksykograficzne oraz urozmaicone stylistycznie i genetycznie teksty, w tym nagłówki prasowe oraz nazwy firmowe. Omawiane w artykule przykłady pokazują zmiany w sposobie używania i rozumienia frazeologizmu szewska pasja we współczesnej polszczyźnie, związane głównie z rozwojem znaczeniowym komponentu rzeczownikowego.
Bibliografia
Bańko M. 2006: Pasjonat, [w:] Słownik języka polskiego. Porada językowa z dnia 15 czerwca 2001 (online: http://sjp.pwn.pl/szukaj/pasjonat.html).
Zobacz w Google Scholar
Bańkowski A. 2000: Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J. 2006: Językowe podstawy obrazu świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Bąba S. 2012: Komentarze frazeograficzne, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Bąba S., Fliciński P., Liberek J., Skibski K. 2013: Szkice frazeologiczne, red. nauk. G. Dziamska-Lenart, Wydawnictwo Rys, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Bystroń J.S. 1933: Przysłowia polskie, Polska Akademia Umiejętności, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Chlebda W. 2005: Szkice o skrzydlatych słowach. Interpretacje lingwistyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Długosz-Kurczabowa K. 2005: Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Długosz-Kurczabowa K. 2009: Pasja, [w:] Słownik języka polskiego. Porada językowa z dnia 6 kwietnia 2009 (online: http://sjp.pwn.pl/szukaj/pasja.html; dostęp: 16 maja 2016).
Zobacz w Google Scholar
Dźwigoł R. 2012: O liczbie diabłów – na podstawie polskich frazeologizmów i przysłów, [w:] E. Komorowska, K. Kondzioła-Pich, A. Ochrymowicz (red.), Komunikacja międzyludzka. Leksyka. Semantyka. Pragmatyka III, Wydawnictwo Zapol, Szczecin, s. 100–119.
Zobacz w Google Scholar
Engelking A. 1991: Magiczna moc słowa w polskiej kulturze ludowej, [w:] J. Anusiewicz, J. Bartmiński (red.), Język a Kultura, t. 1: Podstawowe pojęcia i problemy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 157–165.
Zobacz w Google Scholar
Koziara S. 2015: Szkice z polskiej frazeologii biblijnej, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask.
Zobacz w Google Scholar
Krasnowolski A. 1906: Przenośnie mowy potocznej, cz. 2: Życie praktyczne i duchowe, Wydawnictwo M. Arcta, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Krzyżanowski J. 1960: Mądrej głowie dość dwie słowie, t. 1: Trzy centurie przysłów polskich, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Krzyżanowski J. (red.) 1965: Słownik folkloru polskiego, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lewicki A.M. 2007: Rozwój frazeologii polskiej w ostatnim ćwierćwieczu, „Problemy Frazeologii Europejskiej” VIII, red. A.M. Lewicki, s. 9–14.
Zobacz w Google Scholar
Mikołajczuk A. 2003: Konceptualizacja gniewu w polszczyźnie w perspektywie porównawczej, [w:] A. Duszak, N. Pawlak (red.), Anatomia gniewu. Emocje negatywne w językach i kulturach świata, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 111–123.
Zobacz w Google Scholar
Młynarczyk E. 2013: „Nie święci garnki lepią”. Obraz rzemiosła utrwalony w polskiej frazeologii, Wydawnictwo Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pajdzińska A. 2006: Jak mówimy o uczuciach? Poprzez analizę frazeologizmów do językowego obrazu świata, [w:] taż, Studia frazeologiczne, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask 2006, s. 87–103.
Zobacz w Google Scholar
Radzik A. 1983: O pewnych typach frazeologizmów bachicznych w języku polskim i rosyjskim, „Przegląd Rusycystyczny” VI, z. 3–4, s. 167–174.
Zobacz w Google Scholar
Turnau I. 1983: Polskie skórnictwo, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Wysoczański W. 2005: Nazwy zawodów i zajęć w porównaniach (na materiale frazeologii i paremiologii), [w:] M. Sarnowski, W. Wysoczański (red.), Wyraz i zdanie w językach słowiańskich 5. Opis, konfrontacja, przekład, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 443–452.
Zobacz w Google Scholar