Słowa kluczowe
dydaktyka języka polskiego jako obcego
podejście komunikacyjne
ESOKJ
edukacja różnojęzyczna i międzykulturowa
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu, jakie miała i ma nadal europejska polityka językowa na kształtowanie się dydaktyki języka polskiego jako obcego. W pierwszej części opracowania zaprezentowano główne etapy rozwoju europejskiej myśli dydaktycznej, a także programy i narzędzia Rady Europy, które stały się wyznacznikiem nowoczesności i innowacyjności w kształceniu językowym. Druga część to analiza działań i publikacji z zakresu glottodydaktyki polonistycznej, które można uznać za przykłady przenikania europejskich tendencji metodologicznych do nauczania polszczyzny.
Bibliografia
Baran M. 2016: Zadanie jako narzędzie rozwijania kompetencji międzykulturowej w nauczaniu języka polskiego jako obcego, [w:] A. Jaroszewska, B. Karpeta-Peć, M. Smuk, J. Sobańska, J. Sujecka-Zając (red.), Wielojęzyczność i międzykulturowość na lekcji języka obcego, Instytut Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 263–272.
Zobacz w Google Scholar
Beacco J.-C., Byram M., Cavalli M., Coste D., Egli Cuenat M., Goullier F., Panthier J. 2016: Guide for the development and implementation of curricula for plurilingual and intercultural education, Council of Europe, Strasbourg.
Zobacz w Google Scholar
Bodzioch M., Janowska I. 2016: Trening akulturacyjny a rozwijanie interkulturowej kompetencji komunikacyjnej, „Neofilolog”, nr 46(2), s. 219–231.
Zobacz w Google Scholar
Bucko D., Rogala D., Sałęga-Bielowicz B. 2012: Kultura popularna w podejściu zadaniowym – realizacja projektu „Subiektywna mapa studentów Szkoły Letniej 2010”, [w:] P. Garncarek, P. Kajak (red.), Kultura popularna w nauczaniu języka polskiego jako obcego, „Polonicum”, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 41–55.
Zobacz w Google Scholar
Burkat A., Jasińska A. 2005: Hurra!!! Po polsku 2, Prolog, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Burkat A., Jasińska A., Małolepsza M., Szymkiewicz A. 2009: Hurra!!! Po polsku 3, Prolog, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Byram M. 2009: Autobiography of intercultural encounters, Council of Europe, Strasbourg.
Zobacz w Google Scholar
Candelier M., Camilleri-Grima A., Castellotti V., Pietro de J.-F., Lörincz J., Meissner F.-J., Schröder-Sura A., Noguerol A., Molinié M. 2012: Framework of reference for pluralistic approaches to languages and cultures, Council of Europe/ECML, Graz.
Zobacz w Google Scholar
Coste D., Courtillon J., Ferenczi V., Martins-Baltar M., Papo E., Roulet E. 1976: Un Niveau Seuil, Conseil de l’Europe, Strasbourg.
Zobacz w Google Scholar
Cuq J.-P., Gruca I. 2005: Cours de didactique du français langue étrangère et seconde, Presses universitaires de Grenoble, Grenoble.
Zobacz w Google Scholar
Cygal-Krupa Z. 2016: Badania słownictwa tematycznego i ich rola w nauce języka polskiego jako obcego, [w:] I. Janowska, P. Gębal (red.), O lepsze jutro studiów polonistycznych w świecie. Glottodydaktyka polonistyczna dziś, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 261–270.
Zobacz w Google Scholar
Czarnecka U. 1990: Nauczanie mówienia w języku polskim jako rozwijanie kompetencji komunikacyjnej. Program dydaktyczny, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Czechowska A. 2004: Kompetencja komunikacyjna w glottodydaktyce, [w:] A. Dąbrowska (red.), Wrocławska dyskusja o języku polskim jako obcym, Wydawnictwo Wrocławskiego Towarzystwa Naukowego, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
ESOKJ: Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, Rada Europy, Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Germain C. 1993: Évolution de l’enseignement des langues: 5000 ans d’histoire, CLE International, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P. 2010: Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców. Podejście porównawcze, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P. 2013: Modele kształcenia nauczycieli języków obcych w Polsce i w Niemczech. W stronę glottodydaktyki porównawczej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P. 2014: Krakowska szkoła glottodydaktyki porównawczej na tle rozwoju glottodydaktyki ogólnej i polonistycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P. 2016: Interkomprehensja, strategie mediacyjne i nauczanie języków obcych, [w:] E. Lipińska, A. Seretny (red.), Tłumaczenie dydaktyczne w nowoczesnym kształceniu językowym, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 77–94.
Zobacz w Google Scholar
Gougenheim G., Michéa M., Rivenc P., Sauvageot A. 1956/1964: L’élaboration du Français fondamental (1er degré). Étude sur l’élaboration d’un vocabulaire et d’une grammaire de base, Didier, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2011: Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2012: Proces przystosowania materiałów dydaktycznych z języka polskiego jako obcego do zasad podejścia zadaniowego, „Postscriptum Polonistyczne”, nr 2, s. 177–198.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2013: Rozwijanie kompetencji ogólnych w nauczaniu i uczeniu się metodą projektów, [w:] J. Stańczyk, E. Nowikiewicz (red.), Dydaktyka języków a kompetencje ogólne, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych, Bydgoszcz, s. 165–176.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2015: Kompetencja komunikacyjna a glottodydaktyka, „LingVaria” X, z. 2, s. 41–54 (online: doi: 10.12797/LV.10.2015.20.01).
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2016: Rozwijanie językowych działań receptywnych w podejściu zadaniowym, „Języki Obce w Szkole”, nr 1, s. 32–38.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2017a: Mediacja i działania mediacyjne w glottodydaktyce, „Języki Obce w Szkole”, nr 3, s. 80–86.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2017b: Zadanie – kluczowe pojęcie współczesnej glottodydaktyki, [w:] E. Kubicka, M. Berend, M. Rittner (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego IV, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń, s. 43–62.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red.) 2011/2016: Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I., Rabiej A. 2014: Zadanie jako forma wspierania refleksyjnego nauczania gramatyki, „Neofilolog”, nr 43(2), s. 143–154.
Zobacz w Google Scholar
Komorowska H. 1999: Metodyka nauczania języków obcych, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Little D., Perclova R. 2001: European Language Portfolio: A guide for teachers and teacher trainers, Council of Europe, Strasbourg.
Zobacz w Google Scholar
Lipińska E., Seretny A. (red.) 2015: Umiejętność rozumienia i tworzenia tekstów w świetle „Standardów wymagań egzaminacyjnych” oraz „Europejskiego systemu opisu kształcenia językowego”, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Małolepsza M., Szymkiewicz A. 2005: Hurra!!! Po polsku 1, Prolog, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 1984: „Mów do mnie jeszcze!” Podręcznik języka polskiego jako obcego dla średniozaawansowanych, Uniwersytet Jagielloński, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 1991: Grundbaustein Polnisch. Propozycja programu nauczania języka polskiego jako obcego, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 1992a: Inwentarz intencjonalno-pojęciowy i tematyczny do nauczania języka polskiego jako obcego, [w:] W. Miodunka (red.), Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 119–156.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 1992b: Nauczanie języka polskiego jako obcego/drugiego. Propozycja systemu certyfikatowego, [w:] W. Miodunka (red.), Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 157–174.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 2004: A1 – Elementarny poziom zaawansowania w języku polskim jako obcym, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 2006: Europejski system opisu kształcenia językowego a nauczanie języka polskiego jako obcego, [w:] E. Lipińska, A. Seretny (red.), Z zagadnień dydaktyki języka polskiego jako obcego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 13–24.
Zobacz w Google Scholar
Martyniuk W. 2015: Edukacyjna sprawność językowa w ujęciu działaniowym Rady Europy, „LingVaria” X, z. 2, s. 69–80 (online: doi: 10.12797/LV.10.2015.20.06).
Zobacz w Google Scholar
Maurer B. 2011: Enseignement des langues et construction européenne, Éditions des archives contemporaines, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Michéa R. 1953: Mots fréquents et mots disponibles. Un aspect nouveau de statistique du language, „Les Langues Modernes”, nr 47, s. 338–344.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 1987: Odbicie opozycji „kompetencja językowa” – „kompetencja komunikacyjna” w inwentarzach pojęciowych (National Syllabuses), „Przegląd Glottodydaktyczny”, t. 8, s. 41–53.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 1992: Wstęp, [w:] W. Miodunka (red.), Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, s. 7–8.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. (red.) 1992: Język polski jako obcy. Programy nauczania na tle badań współczesnej polszczyzny, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 1996: Uczmy się polskiego, cz. 1 i 2, Polska Fundacja Upowszechniania Nauki, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 2012: Programy nauczania języka polskiego jako obcego w rzeczywistości europejskiej, „LingVaria” VII, z. 1, s. 223–242.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 2013: Podejście zorientowane na działanie w nauczaniu języków obcych: od (małych) zadań do (dużych) projektów, „Języki Obce w Szkole”, nr 2, s. 80–85.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W. 2016: Glottodydaktyka polonistyczna. Pochodzenie – stan obecny – perspektywy, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Państwowe Egzaminy Certyfikatowe z Języka Polskiego jako Obcego. Standardy wymagań egzaminacyjnych, Państwowa Komisja Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego, Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Pieczka A. 2016: Asymilator kulturowy na nowo, czyli o potrzebie powiązania technik nauczania międzykulturowego z podejściem zadaniowym, [w:] I. Janowska, P. Gębal (red.), O lepsze jutro studiów polonistycznych w świecie. Glottodydaktyka polonistyczna dziś, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 137–146.
Zobacz w Google Scholar
Prizel-Kania A. 2012: Od kompetencji językowej do komunikacyjnej. Przemiany pojęcia w ujęciu glottodydaktycznym, [w:] M. Jodłowiec, A. Tereszkiewicz (red.), Dydaktyka języka obcego w okresie przemian, Tertium, Kraków, s. 49–58.
Zobacz w Google Scholar
Prizel-Kania A. 2013: Rozwijanie sprawności rozumienia ze słuchu w języku polskim jako obcym, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Puren Ch. 1988: Histoire des méthodologies de l’enseignement des langues, Nathan, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Puren Ch. 1994: La didactique des langues étrangères à la croisée des méthodes. Essais sur l’éclectisme, Didier, Paris.
Zobacz w Google Scholar
Rabiej A. 2017: Edukacja włączająca wobec różnorodności językowej i kulturowej uczniów, [w:] A. Janus-Sitarz (red.), Każdy uczeń jest ważny. Indywidualizacja na lekcji języka polskiego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 217–238.
Zobacz w Google Scholar
Skorupa E., Lipińska E. 2009: Polski bez tajemnic. Język polski dla studentów niemieckojęzycznych, cz. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Skorupa E., Lipińska E. 2010: Polski bez tajemnic. Język polski dla studentów niemieckojęzycznych, cz. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Trim J. 2007: Les langues vivantes au Conseil de l’Europe 1954–1997, Conseil de l’Europe, Strasbourg (online: http://www.coe.int/t/dg4/linguistic/Source/TRIM_21janv2007_FR.doc, dostęp: 30 listopada 2017).
Zobacz w Google Scholar
van Ek J. 1975: The Treshold Level, Council of Europe, Strasbourg.
Zobacz w Google Scholar
van Ek J.A., Aleksander L.G., Fitzpatrick M.A. 1977: Waystage, Council of Europe, Strasbourg.
Zobacz w Google Scholar
Wawrzeń M. 2017: „Chrząszcz w Szczawnicy” – kilka słów o metodzie projektu jako zadaniowej formie pracy, [w:] E. Kubicka, M. Berend, M. Rittner (red.), Nowe perspektywy w nauczaniu języka polskiego jako obcego IV, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Toruń, s. 311–323.
Zobacz w Google Scholar
Zawadzka A. 2013: Interkomprehensja jako możliwość wzbogacenia tradycyjnej metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, [w:] J. Mazur (red.), Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 123–135.
Zobacz w Google Scholar
Zych J. 2013: Podejście zadaniowe w nauczaniu języka polskiego jako obcego na poziomie A1, [w:] J. Mazur (red.), Glottodydaktyka polonistyczna w obliczu dynamiki zmian językowo-kulturowych i potrzeb społecznych, t. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 117–122.
Zobacz w Google Scholar