Słowa kluczowe
językoznawstwo stosowane
gramatyka opisowa
historia języka
język polski jako obcy
język polski jako drugi
język polski jako odziedziczony
Jak cytować
Abstrakt
Autor wychodzi od pokazania językoznawstwa stosowanego w Polsce, uprawianego przez neofilologów, a dość rzadko przez polonistów. To właśnie lingwistyka stosowana do nauczania języków obcych dała w Polsce początek glottodydaktyce, rozumianej jako teoria i praktyka nauczania i uczenia się języków obcych. Glottodydaktyka polonistyczna, znajdująca się przez wiele lat na peryferiach językoznawstwa polonistycznego, po roku 2000 zaczęła zajmować coraz ważniejszą pozycję. Autor omawia relacje glottodydaktyki z tradycyjnymi działami językoznawstwa polonistycznego, takimi jak gramatyka opisowa czy historia języka polskiego, a także zwraca też uwagę na rolę nauk o komunikacji, pragmalingwistyki, psycholingwistyki, socjolingwistyki i polityki językowej w jej obecnym uprawianiu.
Bibliografia
Banach M. 2018: Rozumienie tekstu pisanego przez zdających egzaminy certyfikatowe z języka polskiego jako obcego, „Język Polski” XCVIII, z. 2, s. 61–80.
Zobacz w Google Scholar
Bąbiak G.P. (red.) 2017: Doświadczenie, praktyczność, nowoczesność. Dziesięć lat Instytutu Polonistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, nakładem Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dakowska M. 2010: W poszukiwaniu wiedzy praktycznie użytecznej. O dojrzewaniu glottodydaktyki jako dziedziny akademickiej, „Neofilolog”, nr 34, nr specjalny Glottodydaktyka jako nauka pod red. H. Widły, s. 9–20.
Zobacz w Google Scholar
Dakowska M. 2014: O rozwoju dydaktyki języków obcych jako dyscypliny naukowej, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A. 2012: Kto, gdzie, kiedy i dlaczego uczył (się) dawniej języka polskiego jako obcego?, [w:] A. Markowski, R. Pawelec (red.), Oblicza polszczyzny, Narodowe Centrum Kultury, Warszawa, s. 191–210.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A. 2014: Glottodydaktyka polonistyczna w SJPiK. Kierunki badań naukowych, [w:] A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Atut, Wrocław, s. 255–276.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A. 2018: Nauczanie polszczyzny jako języka obcego w historii języka polskiego, „Język Polski” XCVIII, z. 2, s. 22–41.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A., Dobesz U. (red.) 2014: 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Atut, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Dąbrowska A., Pasieka A. 2014: Badania błędów cudzoziemców prowadzone w Szkole Języka Polskiego i Kultury dla Cudzoziemców UWr, [w:] A. Dąbrowska, U. Dobesz (red.), 40 lat wrocławskiej glottodydaktyki polonistycznej. Teoria i praktyka, Atut, Wrocław, s. 331–342.
Zobacz w Google Scholar
Dębski R., Miodunka W.T. (red.) 2016: Bilingwizm polsko-obcy dziś. Od teorii i metodologii badań do studiów przypadków, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 2006: Filologia polska – glottodydaktyka polonistyczna – polonistyka stosowana, [w:] E. Rohozińska, M. Skura, A. Piasecka (red.), Na chwałę i pożytek nasz wzajemny. Złoty jubileusz Polonicum, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa, s. 161–172.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 2013: Teoria lingwistyczna w językoznawstwie stosowanym – na przykładzie glottodydaktyki polonistycznej, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 15–23.
Zobacz w Google Scholar
Dubisz S. 2017: Instytut Polonistyki Stosowanej – pierwsza dekada, [w:] G.P. Bąbiak (red.), Doświadczenie, praktyczność, nowoczesność. Dziesięć lat Instytutu Polonistyki Stosowanej, nakładem Instytutu Polonistyki Stosowanej Wydziału Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
EJO: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, red. K. Polański, wyd. drugie poprawione i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1999.
Zobacz w Google Scholar
EJP: Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, wyd. drugie poprawione i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków 1994.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P.E. 2013: Modele kształcenia nauczycieli języków obcych w Polsce i w Niemczech. W stronę glottodydaktyki porównawczej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P.E. 2014: Krakowska szkoła glottodydaktyki porównawczej na tle rozwoju glottodydaktyki ogólnej i polonistycznej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Gębal P.E. 2018: Podstawy dydaktyki języka polskiego jako drugiego. Podejście integracyjno-inkluzyjne, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Grucza F. 1978: Glottodydaktyka, jej zakres i problemy, „Przegląd Glottodydaktyczny” I, s. 3–35.
Zobacz w Google Scholar
Grucza F. 2007: Lingwistyka stosowana. Historia – zadania – osiągnięcia, Euroedukacja, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Guillermo-Sajdak M. 2015: Bilingwizm polsko-hiszpański w Argentynie. Drogi akulturacji emigrantów w Buenos Aires, Córdobie, Santa Fé oraz Misiones, Muzeum Historii Polskiego Ruchu Ludowego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2018: Wpływ europejskiej polityki językowej na dydaktykę języka polskiego jako obcego, „Język Polski” XCVIII, z. 2, s. 105–122.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I., Lipińska E., Rabiej A., Seretny A., Turek P. (red.) 2011: Programy nauczania języka polskiego jako obcego. Poziomy A1–C2, Księgarnia Akademicka, Kraków (2 wyd. – 2016).
Zobacz w Google Scholar
Jędryka B.K., Kwapień E. (red.) 2017: W labiryncie polszczyzny. Profesorowi Stanisławowi Dubiszowi – doktorzy i doktoranci, Elipsa, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Korendo M. 2016: Problemy dyslektyczne dzieci dwujęzycznych, [w:] R. Dębski, W.T. Miodunka (red.), Bilingwizm polsko-obcy dziś, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 109–118.
Zobacz w Google Scholar
Kowalcze K. 2018: Bilingwizm polsko-włoski i tożsamość kulturowa emigracji okołosolidarnościowej we Włoszech, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Laskowski R. 2009: Język w zagrożeniu. Przyswajanie języka polskiego w warunkach polsko-szwedzkiego bilingwizmu, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Laskowski R. 2014: Language maintenance – language attrition. The case of Polish children in Sweden, trans. L. Wiraszka, ed. A. Czelakowska, Peter Lang, Frankfurt am Main.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski J. (red.) 1980: Metodyka nauczania języka polskiego jako obcego. Wybór artykułów, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lewandowski J. 1985: Nauczanie języka polskiego cudzoziemców w Polsce. Monografia glottodydaktyczna, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lipińska E., Seretny A. 2012: Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie chicagowskiej diaspory polonijnej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Lubaś W. 2009: Polityka językowa, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Marton W. 1976: Nowe horyzonty nauczania języków obcych, wyd. 2 popr., Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. (red.) 2009: Nowa generacja w glottodydaktyce polonistycznej. Praca zbiorowa, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2010: Historia polszczyzny jako języka obcego. O potrzebie i koncepcji opisu, [w:] R. Przybylska, J. Kąś, K. Sikora (red.), Symbolae grammaticae in honorem Boguslai Dunaj, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 119–131.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2012: Interdyscyplinarność glottodydaktyki polonistycznej, „Poradnik Językowy”, z. 6, s. 67–81.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2014: Dwujęzyczność polsko-obca w Polsce i poza jej granicami. Rozwój i perspektywy badań, „LingVaria” IX, nr 1(17), s. 199–226.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2016a: Biografia językowa jako jedna z metod badania dwujęzyczności, [w:] R. Dębski, W.T. Miodunka (red.), Bilingwizm polsko-obcy dziś, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 49–88.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2016b: Glottodydaktyka polonistyczna. Pochodzenie – stan obecny – perspektywy, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T. 2017: O potrzebie opisu i kształtowania świadomości językowej współczesnych Polaków, „Język Polski” XCVII, z. 3, s. 5–18.
Zobacz w Google Scholar
Miodunka W.T., Gębal P.E. 2016: From the Poznan School of Applied Linguistics to the Cracow School of Comparative Glottodidactics. The past, the present and the future of Polish Glottodidactics, „Glottodidactica” XLIII, nr 2, s. 39–62.
Zobacz w Google Scholar
Młyński R. 2016: Lingwistyczne objawy dysleksji i dwujęzyczności. Próba analizy różnicowej zachowań językowych, [w:] R. Dębski, W.T. Miodunka (red.), Bilingwizm polsko-obcy dziś, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 119–132.
Zobacz w Google Scholar
Pawłowski A. 2015: Promocja języka polskiego – między lingwistyką a marketingiem, „Poradnik Językowy”, z. 8, s. 143–155.
Zobacz w Google Scholar
Pfeiffer W. 2001: Nauka języków obcych. Od praktyki do praktyki, Wagros, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Prizel-Kania A. 2018: Wpływ badań tekstów mówionych na dobór materiałów do egzaminów certyfikatowych z języka polskiego jako obcego – bilans dziesięciolecia, „Język Polski” XCVIII, z. 2, s. 81–95.
Zobacz w Google Scholar
Sagan-Bielawa M. 2017: Polszczyzna (nie tylko) dla Polaków. Pozycja języka w świecie w opinii studentów, „Język Polski” XCVII, z. 3, s. 19–34.
Zobacz w Google Scholar
Seretny A. 2011: Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Seretny A. 2018: Badania leksykalne w (glotto)dydaktyce polonistycznej, „Język Polski” XCVIII, z. 2, s. 42–60.
Zobacz w Google Scholar
Stasieczek-Górna M. 2018: Badania szyku wyrazów w językoznawstwie i glottodydaktyce polonistycznej, „Język Polski” XCVIII, z. 2, s. 96–104.
Zobacz w Google Scholar
Szulc A. 1976: Die Fremdsprachendidaktik. Konzeptionen – Methoden – Theorien, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Szulc A. 1984: Podręczny słownik językoznawstwa stosowanego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Szulc A. 1994: Słownik dydaktyki języków obcych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wilczyńska W., Michońska-Stadnik A. 2010: Metodologia badań w glottodydaktyce. Wprowadzenie, Avalon, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Zabrocki L. 1966: Językoznawcze podstawy metodyki nauczania języków obcych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Zarzycka G. 2017: Glottodydaktyka polonistyczna w procesie rozwoju. Rozważania na marginesie monografii Władysława T. Miodunki, „Poradnik Językowy”, z. 8, s. 56–73.
Zobacz w Google Scholar