Próby normalizacji polskiej terminologii ekonomicznej w XIX wieku na podstawie prac Fryderyka Skarbka i Józefa Supińskiego
Słowa kluczowe
pojęcia ekonomiczne
normalizacja terminologii
Fryderyk Skarbek
Józef Supiński
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiotem analizy lingwistycznej jest polska terminologia ekonomiczna, intensywnie rozwijana w XIX wieku pod wpływem nowych zachodnioeuropejskich idei związanych z postępem technologicznym i rozwojem gospodarki kapitalistycznej. W artykule przedstawiono zasady tworzenia nowych terminów i asymilowania zapożyczeń (głównie z języka francuskiego) w polskiej literaturze naukowej. Na podstawie prac dwóch czołowych ekonomistów – Fryderyka Skarbka i Józefa Supińskiego – scharakteryzowano próby normalizacji polskiej terminologii ekonomicznej, polegające na systematyzacji pojęć, polaryzacji terminów i precyzowaniu ich zakresu znaczeniowego. Zilustrowano wybranymi przykładami dążenie do odgraniczenia kategorii ekonomicznych od prawnych oraz terminów od leksyki potocznej. Wskazano także na stosowane przez obu uczonych sposoby popularyzowania wiedzy ekonomicznej w społeczeństwie i upowszechniania znajomości terminów.
Bibliografia
Buttler D. 1979: O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. I: Terminologizacja wyrazów potocznych, "Poradnik Językowy", z. 2, s. 58–66.
Zobacz w Google Scholar
DEP: Dykcjonarz ekonomii politycznej z francuskiego dzieła K. Ganilh na polski język przełożony i własnemi uwagami znacznie pomnożony przez Fryderyka Hrab.[iego] Skarbka (...), nakładem wydawcy, w Drukarni Komisji Rząd.[owej] W.R. i O.P. [Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego], 1828 (online: https://archive.org/details/dykcyonarzekonom00gani/page/n617/mode/2up, dostęp: 25 marca 2019).
Zobacz w Google Scholar
DZH: Dziennik Handlowy zawierający w sobie wszystkie okoliczności czyli ogniwa całego łańcucha handlu polskiego, zaczęty w Warszawie roku 1786, nakładem Towarzystwa, w drukarni XX. Misjonarzów (online: http://pbc.biaman.pl/dlibra/docmetadata? id=35&from=publication, dostęp: 25 marca 2019).
Zobacz w Google Scholar
Foucault M. 1977: Archeologia wiedzy, tłum. A. Siemek, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gajda S. 1990: Wprowadzenie do teorii terminu, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Grucza F. 2002: Języki specjalistyczne – indykatory i/lub determinanty rozwoju cywilizacyjnego, [w:] Lewandowski J. (red.), Problemy technolingwistyki, Uniwersytet Warszawski, Warszawa, s. 9–26.
Zobacz w Google Scholar
Kuczkiewicz-Fraś A. 2010: Przypisy, [w:] Supiński J., Szkoła polska gospodarki społecznej: wybór pism, wybór i wstęp W. Bernacki, Ośrodek Myśli Politycznej, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Leońska L. 1985: Ekonomia społeczna Józefa Supińskiego, "Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny" XLVII, z. 2, s. 289–303.
Zobacz w Google Scholar
Lityńska A. 2003: Idea narodowa i problem więzi społecznej w pracach Fryderyka Skarbka i Józefa Supińskiego, "Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie", nr 594, s. 101–111.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 1992: Leksyka wspólna różnym odmianom polszczyzny, t. 1–2, Wiedza o Kulturze, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Młynarczyk E. 2010: Polskie słownictwo handlowe xvi i xvii wieku (na materiale krakowskich ksiąg miejskich i lustracji królewszczyzn), Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Pedagogicznego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pihan-Kijasowa A. 2012: Słownictwo z zakresu handlu w prozie Bolesława Prusa (na tle XIX-wiecznej leksyki handlowej): studia, Wydawnictwo Sorus, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
PT: "Przegląd Tygodniowy Życia Społecznego, Literatury i Sztuk Pięknych" [wyd. w latach 1866–1876 w Warszawie].
Zobacz w Google Scholar
SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Polskie Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
Zobacz w Google Scholar
Skarbek F. 1860: Gospodarstwo narodowe stosowane czyli zasady nauki gospodarstwa narodowego zastosowane do praktyki. Znajomość kraju – Rolnictwo, nakładem H. Natansona, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Sójka-Zielińska K. 1981: Historia prawa, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Supiński J. 1862: Szkoła polska gospodarstwa społecznego, nakładem K. Jabłońskiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Lwów.
Zobacz w Google Scholar
SW: Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. 1–8, nakładem prenumeratorów i Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1900–1927 (Słownik warszawski).
Zobacz w Google Scholar
Szczepankowska I. 2004: Język prawny i Rzeczypospolitej w „Zbiorze praw sądowych” Andrzeja Zamoyskiego, cz. 1: Pojęcia prawne, cz. 2: Wypowiedzi normatywne, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok.
Zobacz w Google Scholar