Z badań nad zjawiskami słowotwórczymi i adaptacyjnymi w „najmłodszej polszczyźnie”
Słowa kluczowe
słowotwórstwo
neologizmy
zapożyczenia
adaptacja
apelatywizacja
kompresja
Jak cytować
Abstrakt
Przedmiot badań stanowią neologizmy wyekscerpowane z internetowego słownika Vasisdas.pl. Przeważająca ich część to formacje słowotwórcze od wyrazów rodzimych. Pozostałą grupę analizowanego słownictwa tworzą zapożyczenia słowotwórcze. Są to w większości neologizmy odangielskie, będące zarówno wynikiem adaptacji, jak i derywacji. Charakterystyczną ich cechą jest forma graficzno-fonetyczna, wynikająca z przejęcia wymowy wyrazu obcego, zapisywanej zgodnie z fonetyczną zasadą polskiej ortografii. Do formacji słowotwórczych o rodzimych podstawach należą także wyrazy slangowe, które są homograficzne i homofoniczne z odpowiednimi wyrazami polszczyzny standardowej lub z profesjonalizmami, ale które trudno uznać za neosemantyzmy. Najwięcej w badanych materiale leksykalnym jest formacji afiksalnych. W ich w budowie najczęściej pojawiają się sufiksy, ale zauważalny jest brak rzeczowników odczasownikowych z formantami -nie, -enie, -cie. Słowotwórstwo okazuje się żywym sposobem pomnażania słownika współczesnej polszczyzny potocznej, a neologizmy w „najmłodszej polszczyźnie” świadczą o inwencji (słowo)twórczej młodych Polaków.
Bibliografia
Chaciński B. 2003: Wypasiony słownik najmłodszej polszczyzny, Znak, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Chaciński B. 2005: Wyczesany słownik najmłodszej polszczyzny, Znak, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Chaciński B. 2007: Totalny słownik najmłodszej polszczyzny, Znak, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Doroszewski W. 1963: Podstawy gramatyki polskiej, cz. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Dyszak A.S. 2013a: Formacje podmiotowe i orzeczeniowe w „najmłodszej” polszczyźnie, [w:] W. Żarski (red.), Kondensacja i kompresja w języku, tekstach i kulturze, Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław, s. 11–27.
Zobacz w Google Scholar
Dyszak A.S. 2013b: Formacje słowotwórcze w internetowym słowniku „najmłodszej polszczyzny” Vasisdas, [w:] E. Badyda, J. Maćkiewicz, E. Rogowska-Cybulska (red.), Słowotwórstwo w różnych odmianach języka. Materiały piątej konferencji poświęconej pamięci Profesora Bogusława Krei, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 97–115.
Zobacz w Google Scholar
Dyszak A.S. 2014: Neologizmy słowotwórcze w internetowym słowniku Vasisdas, [w:] E. Badyda, E. Rogowska-Cybulska (red.), Słowotwórstwo w różnych odmianach języka. Materiały szóstej konferencji poświęconej pamięci Profesora Bogusława Krei, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk, s. 50–72.
Zobacz w Google Scholar
Dyszak A.S. 2015: Gwara miejska bydgoszczan, Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Zobacz w Google Scholar
Grabias S. 2001: Środowiskowe i zawodowe odmiany języka – socjolekty, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 235–253.
Zobacz w Google Scholar
Grochowski M. 1995: Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kołodziejek E. 2005: Człowiek i świat w języku subkultur, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
Zobacz w Google Scholar
Nagórko A. 2007: Zarys gramatyki polskiej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Ożdżyński J. 1970: Polskie (współczesne) słownictwo sportowe, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Polański K. (red.) 1995: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków.
Zobacz w Google Scholar
PSFP: K. Kupisz, B. Kielski, Podręczny słownik francusko-polski z suplementem, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1987.
Zobacz w Google Scholar
PSNP: J. Choderas, S. Kubica, Podręczny słownik niemiecko-polski, Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna, Warszawa 1985.
Zobacz w Google Scholar
USJP: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1–6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Vasisdas.pl Slang Neologizmy Mowa potoczna 2003 (online: www.vasisdas.pl, dostęp: 15 listopada 2018).
Zobacz w Google Scholar
Witalisz A. 2016: Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: http://wsjp.pl, dostęp: 15 listopada 2018).
Zobacz w Google Scholar
Zarębina M. 1977: Wyrazy obce w Panu Tadeuszu, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk.
Zobacz w Google Scholar