Oboczność -a/-u w D.lp. a dwurodzajowość M2/M3 w świetle badań korpusowych sterowanych słownikami

Abstrakt

W artykule przedstawiono wyniki badań korpusowych (na podstawie wyszukiwarki PELCRA NKJP) dotyczących frekwencji form D. i B. lp. jednostek rzeczownikowych, które w świetle niektórych przynajmniej współczesnych słowników języka polskiego odznaczają się dwurodzajowością M2/M3, a zarazem obocznością ‑a/-u w D.lp. Na 62 przebadane jednostki – ujmowane z dopuszczeniem wariantywności formalnej oraz polisemii (nienaruszającej jednak ich spójności gramatycznej) – 43 przeszły pozytywnie weryfikację zarówno pod kątem dwurodzajowości, jak i oboczności -a/-u, z tego: 26 – już w podkorpusie zrównoważonym, 17 – dopiero w korpusie pełnym. Prezentację wyników poprzedzono omówieniem „genezy” wstępnej listy jednostek dwurodzajowych z obocznością -a/-u oraz zasad zliczania ich frekwencji w NKJP. Artykuł skłania do dalszych refleksji i dyskusji nad zagadnieniami z szerokiego zakresu metodologii badań korpusowych, zwłaszcza na styku gramatyki i leksykologii oraz ze szczególnym uwzględnieniem ich powiązań ze źródłami (ale i zamierzeniami) leksykograficznymi. Autor ma świadomość, że niektóre z przyjętych w artykule założeń czy rozwiązań (rozdwojenie korpusowego źródła danych, niejednolite podejście do wieloznaczności) mogą być przedmiotem kontrowersji, a problematyka semantyczna dotycząca badanych jednostek nie mogła zostać wyczerpana.