Parametry opisu realizacji modelu frazeologicznego na przykładzie związków utworzonych według schematu ANIOŁ nie NNOM PERS
Słowa kluczowe
model formalno-leksykalny
reprodukt
Jak cytować
Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie opisu realizacji schematu frazeologicznego poprzez analizę utworzonych według niego związków na przykładzie polskiego modelu ANIOŁ nie NNOMPERS. Obejmuje ona trzy główne parametry: semantyczny, morfosyntaktyczny i pragmatyczny. W obrębie każdego z nich wydzielono parametry szczegółowe (semantyka: znaczenie sumaryczne (składniki leksykalne, metaforyka); znaczenia wyrażeń zbudowanych według badanego modelu; morfosyntaktyka: wariantywność, funkcje syntaktyczne, potencjał transformacyjny; pragmatyka: nacechowanie stylistyczne, typowe użycie, frekwencja, potencjał modyfikacyjny, aspekty kulturowe). Wyniki tego rodzaju analiz mogą znaleźć wykorzystanie w leksykograficznym opisie jednostek wyrazowych utworzonych według modeli frazeologicznych.
Bibliografia
Andrejewicz U. 2015: Koń się śmieje, czyli czy istnieją błędy frazeologiczne?, „Poradnik Językowy”, nr 7, s. 44–50.
Zobacz w Google Scholar
Bartmiński J., Panasiuk J. 2001: Stereotypy językowe, [w:] J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2001, s. 380–382.
Zobacz w Google Scholar
Bąba S. 1989: Innowacje frazeologiczne współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Bogusławski A. 1976: O zasadach rejestrowania jednostek języka, „Poradnik Językowy”, nr 8, s. 356–364.
Zobacz w Google Scholar
Bogusławski A. 1994: Uwagi o pracy nad frazeologią, [w:] A. Bogusławski, Sprawy słowa. Word Matters, Veda, Warszawa, s. 125–136.
Zobacz w Google Scholar
Chlebda W. 2003: Elementy frazematyki. Wprowadzenie do frazeologii nadawcy, wyd. 2 uzup., Oficyna Wydawnicza LEKSEM, Łask.
Zobacz w Google Scholar
Chlebda W. 2004: Frazeologia w międzyludzkiej przestrzeni komunikacyjnej, „Problemy Frazeologii Europejskiej”, nr 6, s. 11–20.
Zobacz w Google Scholar
CIDI: Cambridge International Dictionary of Idioms, red. E. Walter, wyd. 7, Cambridge University Press, Cambridge 2006.
Zobacz w Google Scholar
Cirlot J.E. 2000: Słownik symboli, Wydawnictwo ZNAK, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Dobrovol’skij D., Piirainen E. 2005: Figurative Language. Cross-cultural and Cross-linguistic Perspectives, Elsevier, Amsterdam.
Zobacz w Google Scholar
Dziamska-Lenart G. 2011: Leksykograficzne rozwiązania problemu wielokształtności związków frazeologicznych (w wybranych słownikach frazeologicznych języka polskiego), [w:] P. Fliciński (red.), Perspektywy współczesnej frazeologii polskiej. Wariantywność we frazeologii, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań, s. 55–77.
Zobacz w Google Scholar
Dziamska-Lenart G. 2019: Frazeografia polska. Teoria i praktyka, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
ISJP: Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, t. 1–2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar
Jastrzębska-Golonka D. 2015: Obraz anioła w wybranych utworach literatury romantycznej i współczesnej oraz języku, „Studia Językoznawcze”, nr 14, s. 249–267.
Zobacz w Google Scholar
Kopaliński W. 2003: Słownik mitów i tradycji kultury, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kosek I. 2008: Fleksja i składnia nieciągłych imiennych jednostek leksykalnych, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn.
Zobacz w Google Scholar
Lewicki A.M. 1976: Wprowadzenie do frazeologii syntaktycznej. Teoria zwrotu frazeologicznego, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
Lewicki A.M. 1985: O motywacji frazeologizmów, [w:] M. Basaj, D. Rytel (red.), Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 33–47.
Zobacz w Google Scholar
Lewicki A.M. 2001: Definiowanie a opis znaczenia frazeologizmów, [w:] M. Balowski, W. Chlebda (red.), Księga pamiątkowa poświęcona prof. dr hab. Halinie A. Lilicz, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole, s. 103–110.
Zobacz w Google Scholar
Lewicki A.M., Pajdzińska A., Rejakowa B. 1987: Z zagadnień frazeologii. Problemy leksykograficzne, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
LID: Longman Idioms Dictionary, red. S. Engineer, Longman, Harlow 1998.
Zobacz w Google Scholar
Ługowska J. (red.) 2005: Anioł w literaturze i kulturze, t. 2, „Atut” – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Ługowska J. (red.) 2006: Anioł w literaturze i kulturze, t. 3, „Atut” – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Ługowska J., Skawiński J. (red.) 2004: Anioł w literaturze i kulturze, t. 1, „Atut” – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Martí Solano R. 2011: Phraseological Units in English. Variation through Lexical Insertion, „Rassegna Italiana di Linguistica Applicata”, nr 1/2, s. 384–404.
Zobacz w Google Scholar
Martí Solano R. 2013: From Idiom Variants to Open Slot Idioms. Close-ended and Open-ended Variational Paradigms, [w:] J. Szerszunowicz, B. Nowowiejski, T. Kanzaki, K. Yagi (red.), Intercontinental Dialogue on Phraseology, vol. 2: Research on Phraseology across Continents, The University of Bialystok Publishing House, Białystok, s. 167–180.
Zobacz w Google Scholar
Moon R. 1998: Fixed Expressions and Idioms in English. A Corpus-based Approach, Oxford University Press, Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Müldner-Nieckowski P. 2007: Frazeologia poszerzona. Studium leksykograficzne, Oficyna Wydawnicza Volumen, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
NKJP: Narodowy Korpus Języka Polskiego (online: www.nkjp, dostęp: 2 stycznia 2019).
Zobacz w Google Scholar
NSF: R. Lebda, Nowy słownik frazeologiczny, Zielona Sowa, Kraków 2005.
Zobacz w Google Scholar
ODI: Oxford Dictionary of Idioms, red. J. Siefrig, wyd. 2, Oxford University Press, Oxford 2005.
Zobacz w Google Scholar
Oleschko H. 1996: Aniołów dyskretny lot, Calvarianum, Kalwaria Zebrzydowska.
Zobacz w Google Scholar
Pajdzińska A. 1982: Elementy motywujące znaczenie w składzie związków frazeologicznych, [w:] M. Basaj, D. Rytel (red.), Z problemów frazeologii polskiej i słowiańskiej, t. 1, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 81–87.
Zobacz w Google Scholar
Pajdzińska A. 1988: Udział konotacji leksykalnej w motywacji frazeologizmów, [w:] J. Bartmiński (red.), Konotacja, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 67–82.
Zobacz w Google Scholar
Pajdzińska A. 2004: Wielonurtowość współczesnych badań frazeologicznych, „Poradnik Językowy”, nr 2, s. 27–38.
Zobacz w Google Scholar
Pawley A. 2007: Developments in the Study of Formulaic Language since 1970. A Personal View, [w:] P. Skandera (red.), Phraseology and Culture, Mouton de Gruyter, New York, s. 3–45.
Zobacz w Google Scholar
Piirainen E. 2016: Lexicon of Common Figurative Units. Widespread Idioms in Europe and beyond, we współpracy z J.A. Balázsim, t. 2, Peter Lang, New York.
Zobacz w Google Scholar
Przepiórkowski A. 2017: Walenty: gruntowny składniowo-semantyczny słownik walencyjny języka polskiego, „Język Polski” XCVII, z. 1, s. 29–46.
Zobacz w Google Scholar
PSF: K. Głowińska, Popularny słownik frazeologiczny, Wilga, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar
PSWP: Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. H. Zgółkowa, t. 1–50, Kurpisz, Poznań 1994–2005.
Zobacz w Google Scholar
SF: Słownik frazeologiczny w układzie tematycznym i alfabetycznym, red. nauk. A. Nowakowska, Europa, Wrocław 2003.
Zobacz w Google Scholar
SFJP: D. Podlawska, M. Świątek-Brzezińska, Słownik frazeologiczny języka polskiego, Park Edukacja, Bielsko-Biała 2006.
Zobacz w Google Scholar
SFSkor: S. Skorupka, Słownik frazeologiczny języka polskiego, t. 1–2, wyd. 9, Wiedza Powszechna, Warszawa 1999.
Zobacz w Google Scholar
SFWP: S. Bąba, J. Liberek, Słownik frazeologiczny współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
Zobacz w Google Scholar
SSJP: E. Geller, A. Dąbrówka, Słownik stylistyczny języka polskiego, Świat Książki, Warszawa 2007.
Zobacz w Google Scholar
Szerszunowicz J. 2019: Variability and Phraseological Patterns from a Lexicographic Perspective, [w:] N. Pintarić, I. Čagalj, I. Vidović Bolt (red.), Komparativnoslavističke lingvokulturalne teme, Srednja Europa, Zagreb, s. 307–319.
Zobacz w Google Scholar
Sznajderman M. 1994: Anioł w wyobraźni popularnej, „Polska Sztuka Ludowa – Konteksty”, nr 3–4(51–52), s. 83–88 (online: http://cyfrowaetnografia.pl, dostęp: 2 stycznia 2019).
Zobacz w Google Scholar
USJP: Uniwersalny słownik język polskiego, red. S. Dubisz, t. 1–6, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Węgrzynek K. 2018: Związki frazeologiczne i przysłowia w WSJP PAN, [w:] P. Żmigrodzki, M. Bańko, B. Batko-Tokarz, J. Bobrowski, A. Czelakowska, M. Grochowski, R. Przybylska, J. Waniakowa, K. Węgrzynek (komitet red.), Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków, s. 155–167.
Zobacz w Google Scholar
Węgrzynek K., Żmigrodzki P. 2016: O pracy nad frazeologią w Wielkim słowniku języka polskiego PAN, [w:] B. Mirčevska-Borčeva, B. Tošović, I. Vidović Bolt, P. Żmigrodzki (red.), Zborot zbor otvora/Zbornik na trudovi od Međunarodnata naučna konferencija održana vo Skopje na 29 i 30 oktomvri 2016 g., Filoloski Fakultet „Vlaže Коnecki”, Skopje, s. 331–342.
Zobacz w Google Scholar
WSF: P. Fliciński, Wielki słownik frazeologiczny, IBIS, Poznań 2012.
Zobacz w Google Scholar
WSFJP: P. Müldner-Nieckowski, Wielki słownik frazeologiczny języka polskiego, Świat Książki, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
WSF PWN: Wielki słownik frazeologiczny PWN z przysłowiami, oprac. A. Kłosińska, E. Sobol, A. Stankiewicz, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: www.wsjp.pl).
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2015: Z zagadnień opisu terminów wielowyrazowych w Wielkim słownik języka polskiego PAN, [w:] I. Kosek, R. Makarewicz, K. Zawilska (red.), Nowe zjawiska w języku, tekście i komunikacji, t. 5: Frazeologizmy, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmiński-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn, s. 230–240.
Zobacz w Google Scholar