Potoczność w nauczaniu języka polskiego jako obcego w środowisku egzolingwalnym (na przykładzie wypowiedzi nauczycieli polonistyk tureckich)
Słowa kluczowe
język polski w Turcji
język potoczny
potoczność
nauczanie egzolingwalne
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł opisuje jak nauczyciele pracujący w środowisku egzolingwalym traktują zagadnienie potoczności w nauczaniu języka polskiego jako obcego. W tym celu przeprowadzono wywiady fokusowe i indywidualne z polonistami Uniwersytetu Ankarskiego oraz Uniwersytetu Stambulskiego w Turcji. Badanie wykazało, że lektorzy mają świadomość konieczności nauczania polszczyzny potocznej, ale uczniowie poznają tę odmianę głównie dzięki samodzielnej pracy. Rozwijane są raczej sprawności receptywne, natomiast aktywne używanie słownictwa potocznego przez studentów postrzegano jako element ponadprogramowy. Ponadto nauczyciele Turcy często przyjmują wobec potoczności postawę uczących się, traktując nauczycieli Polaków jako posiadających większe kompetencje do nauczania odmiany potocznej.
Bibliografia
Barron A. 2003: Acquisition in interlanguage pragmatics. Learning how to do things with words in a study abroad context, John Benjamins Publishing, Amsterdam.
Zobacz w Google Scholar
Danan M. 2004: Captioning and subtitling. Undervalued language learning strategies, „Meta: Journal des traducteurs/Meta: Translators’ Journal” IL, z. 1, s. 67–77.
Zobacz w Google Scholar
Dewaele J.M. 2004: Individual differences in the use of colloquial vocabulary. The effects of sociobiographical and psychological factors, [w:] P. Boogards, B. Laufer (red.), Vocabulary in a second language, John Benjamins, Amsterdam, s. 127–153.
Zobacz w Google Scholar
Frumuselu A.D., De Maeyer S., Donche V., Mar Gutiérrez Colon Plana del M. 2015: Television series inside the EFL classroom. Bridging the gap between teaching and learning informal language through subtitles, „Linguistics and Education”, t. 32(B), s. 107–117.
Zobacz w Google Scholar
Gajek E., Michońska-Stadnik A. 2017: Strategie uczenia się języków obcych w środowisku cyfrowym, Instytut Lingwistyki Stosowanej Wydziału Lingwistyki Stosowanej Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Gębka-Wolak M. 2018: Z jakich podręczników Słowianie uczą się języka polskiego? Uwagi na podstawie badania ankietowanego, [w:] A. Kravčuk, V. Kmet’ (red.), Polonistyka we Lwowie. 200 lat idei: dzieje podręczników języka polskiego, INKOS, Lwów, s. 72–87.
Zobacz w Google Scholar
Gołębiowska M., Janus-Konarska J. 2011: Słowa z obszarów tabuizowanych w świadomości cudzoziemców uczących się języka polskiego, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” XVIII, s. 183–191.
Zobacz w Google Scholar
Grochola-Szczepanek H. 2012: Język mieszkańców Spisza. Płeć jako czynnik różnicujący, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2011: Podejście zadaniowe do nauczania i uczenia się języków obcych. Na przykładzie języka polskiego jako obcego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2015: Kompetencja komunikacyjna a glottodydaktyka, „LingVaria” X, nr 2, s. 41–54.
Zobacz w Google Scholar
Janowska I. 2019: Profil dorosłego uczącego się języka polskiego jako obcego, czyli kto, gdzie, dlaczego i w jaki sposób uczy się języka polskiego w naszym kraju, „Neofilolog”, nr 37, s. 75–86.
Zobacz w Google Scholar
Kłopocki M. 2010: Polonia w Stambule. Imigranci w globalnym świecie, tożsamość i obywatelstwo w drodze transnarodowych przestrzeni społecznych, „Refleksje” I, s. 235–248.
Zobacz w Google Scholar
Lipińska E., Seretny A. 2012a: Między językiem ojczystym a obcym. Nauczanie i uczenie się języka odziedziczonego na przykładzie chicagowskiej diaspory polonijnej, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Lipińska E., Seretny A. 2012b: Uczący się języka polskiego jako obcego/drugiego w środowisku endolingwalnym – ich umiejętności i potrzeby, „Kwartalnik Polonicum” I, s. 2–10.
Zobacz w Google Scholar
Lipińska E., Seretny A., Turek P. 2016: Błędy pragmatyczne uczących się języka polskiego jako obcego, [w:] E. Lipińska, A. Seretny (red.), Tłumaczenie dydaktyczne w nowoczesnym kształceniu językowym, Księgarnia Akademicka, Kraków, s. 181–198.
Zobacz w Google Scholar
Lisek-Michalska J. 2013: Badania fokusowe. Problemy metodologiczne i etyczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Lubaś W. 2003: Polskie gadanie. Podstawowe cechy i funkcje potocznej odmiany polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, Opole.
Zobacz w Google Scholar
Łukaszewicz B. 2017: Survival po polsku. Potrzeby komunikacyjne cudzoziemców rozpoczynających naukę języka polskiego, [w:] M. Marcinkowska-Bachlińska, E. Curkan-Dróżka (red.), Multi-Lingua-Didactica, t. 2, Primum Verbum, Łódź, s. 88–102.
Zobacz w Google Scholar
Maison D. 2001: Zogniskowane wywiady grupowe. Jakościowa metoda badań marketingowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Orzechowski P. 2022: Niestandardowa analiza minigrupy fokusowej i triady na przykładzie społeczności wielowyznaniowej, „Przegląd Socjologii Jakościowej” XVIII, nr 2, s. 26–53.
Zobacz w Google Scholar
Seretny A. 2015: Słownictwo w dydaktyce języka. Świat słów na przykładzie języka polskiego jako obcego, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Seretny A., Lipińska E. 2005: ABC metodyki nauczania języka polskiego jako obcego, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Serwadczak M. 2019: O miejscu kompetencji pragmatycznej w glottodydaktyce, „Applied Linguistics Papers” XXVI, nr 3, s. 77–86.
Zobacz w Google Scholar
Skudrzyk A. 1994: Granice potoczności w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Uwagi socjolingwistyczne. „Postscriptum” IX–X, s. 4–8.
Zobacz w Google Scholar
Skudrzyk A. 2010: Polszczyzna mówiona w glottodydaktyce, [w:] A. Achtelik, M. Kita, J. Tambor (red.), Sztuka i rzemiosło. Nauczyć Polski i polskiego, t. 2, Gnome, Katowice, s. 52–64.
Zobacz w Google Scholar
Smuk M. 2016: Bariery w nauce języków obcych – perspektywa uczących się, „Neofilolog” XLVII, z. 2, s. 171–185.
Zobacz w Google Scholar
Standardy 2016: Standardy wymagań odnoszących się do poszczególnych poziomów biegłości językowej w zakresie znajomości języka polskiego jako obcego, Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 26.02.2016 r. w sprawie egzaminów z języka polskiego jako obcego, załącznik 1.
Zobacz w Google Scholar
Szamryk K. 2016: Problemy związane z leksyką potoczną (na przykładzie materiału z podręczników do nauki języka polskiego jako obcego na poziomie A1), [w:] E. Awramiuk, M. Karolczuk (red.), Z problematyki kształcenia językowego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 107–119.
Zobacz w Google Scholar
Szamryk K. 2017a: Kreacja mowy potocznej w podręczniku do nauki języka polskiego jako obcego Polski, krok po kroku 1 (poziom A1), „Białostockie Archiwum Językowe” XVII, s. 209–220.
Zobacz w Google Scholar
Szamryk K. 2017b: Leksyka potoczna w podręczniku do nauczania języka polskiego jako obcego Polski, krok po kroku (poziom A1) – wybrane zagadnienia w ujęciu statystycznym, „Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców” XXIV, s. 61–75.
Zobacz w Google Scholar
Szamryk K. 2017c: Statystyczna analiza słownictwa potocznego w podręczniku Hurra!!! Po polsku 1, „Roczniki Humanistyczne” LXV, z. 10, s. 25–41.
Zobacz w Google Scholar
Szamryk K. 2020: Słownictwo potoczne w podręcznikach do nauczania języka polskiego jako obcego na poziomie A2, [w:] E. Awramiuk, U. Andrejewicz (red.), Z problematyki kształcenia językowego, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok, s. 123–147.
Zobacz w Google Scholar
Szczepaniak-Kozak A., Wąsikiewicz-Firlej E. 2017: Różnice indywidualne w nabywaniu kompetencji pragmatycznej przez nauczycieli języka angielskiego, „Neofilolog” XLVIII, nr 2, s. 213– 231.
Zobacz w Google Scholar
Tambor J. 2010: Granice potoczności w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Przemiany leksykalne, fonetyczne, fleksyjne i słowotwórcze we współczesnej polszczyźnie, [w:] R. Nycz, W. Miodunka, T. Kunz (red.), Polonistyka bez granic, t. 2: Glottodydaktyka polonistyczna, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków, s. 311–320.
Zobacz w Google Scholar
Tymoszuk K. 2017: Korekty i przesunięcia stylistyczne w procesie tłumaczenia kabinowego, [w:] M. Odelski, A. Knapik, P. Chruszczewski, W. Chłopicki (red.), Język a komunikacja, t. 29: Style komunikacyjne, Tertium, Kraków, s. 147–159.
Zobacz w Google Scholar
Wilkoń A. 2000: Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (www.wsjp.pl, dostęp: 1 sierpnia 2023).
Zobacz w Google Scholar
Zdunkiewicz-Jedynak D. 2008: Wykłady ze stylistyki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar