Refleksje leksykalno-statystyczne nad wypowiedziami dzieci w wieku przedszkolnym. Część 1 – słownictwo częste
Słowa kluczowe
słownik dziecięcy
części mowy
semantyka
Jak cytować
Abstrakt
Celem niniejszego szkicu jest charakterystyka wyrazów statystycznie częstych w słowniku dzieci w wieku przedszkolnym, obejmująca zarówno ich strukturę funkcjonalną, jak i semantyczną. Analizy, prowadzone w nurcie lingwistyki statystycznej oraz semantyki językoznawczej, potwierdzają niewielki udział wyrazów częstych w słowniku oraz znaczącą ich rolę w strukturze tekstów mówionych. Hasła częste to głównie wyrazy autosemantyczne, zwłaszcza rzeczowniki i czasowniki. Z kolei częste wyrazy pomocnicze, choć niezbyt liczne, odznaczają się wysokimi rangami i frekwencjami tekstowymi. Słownik oparty jest na reprezentatywnych grupach znaczeniowych, odzwierciedlających świat dziecka, jego doświadczenia i uczucia. Zaobserwowane cechy ilościowe oraz jakościowe dziecięcego słownika częstego potwierdzają prawidłowości statystyczne tekstów innych odmian polszczyzny, są zgodne z własnościami języka naturalnego, stylu mówionego oraz właściwościami rozwojowymi mowy dziecka.
Bibliografia
Brzezińska A., Zgółkowa H. 1982: O potrzebie badań frekwencyjnych nad słownictwem dzieci w wieku przedszkolnym, „Kwartalnik Pedagogiczny”, nr 1, s. 81–89.
Zobacz w Google Scholar
Bułczyńska K. 1987: Gramatyczna charakterystyka słownictwa literatury dla dzieci (na przykładzie tekstów z dwutygodnika „Miś”), [w:] M. Preyzner (red. nauk.), Język – teoria, dydaktyka. Materiały VIII Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków, Karpacz, 3–6 III 1983, Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Jana Kochanowskiego w Kielcach, Kielce, s. 11–125.
Zobacz w Google Scholar
Jodłowski S. 1976: Podstawy polskiej składni, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Milewski T. 1967: Językoznawstwo, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Sambor J. 1974: Słownictwo bardzo częste w pięciu stylach polszczyzny pisanej (I), „Poradnik Językowy”, z. 9, s. 466–475.
Zobacz w Google Scholar
Sambor J. 1975: O słownictwie statystycznie rzadkim, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
SD1: H. Zgółkowa, K. Bułczyńska, Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym. Listy frekwencyjne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 1987.
Zobacz w Google Scholar
SD2: H. Zgółkowa, Słownictwo dzieci w wieku przedszkolnym w latach 2010–2015. Listy frekwencyjne, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2016.
Zobacz w Google Scholar
SGJP: M. Woliński, Z. Saloni, R. Wołosz, W. Gruszczyński, D. Skowrońska, Z. Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego, wyd. 4 online, Warszawa 2020 (online: http://sgjp.pl).
Zobacz w Google Scholar
Szuman S. 1968: Rozwój treści słownika dzieci. Zagadnienia i niektóre wyniki badań, [w:] S. Szuman (red.), O rozwoju języka i myślenia dziecka, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Święcicka M. 1993a: Charakterystyka składniowa wypowiedzi dzieci w wieku przedszkolnym, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz.
Zobacz w Google Scholar
Święcicka M. 1993b: Wyrazy nazywające rzadkie w Słownictwie dzieci w wieku przedszkolnym, „Studia Filologiczne”, z. 34(14), s. 129–140.
Zobacz w Google Scholar
Święcicka M. 1998: Wyrazy częste w słownictwie dzieci w wieku przedszkolnym, [w:] Ł.M. Szewczyk (red.), Varia Linguistica, Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Bydgoszczy, Bydgoszcz, s. 99–113.
Zobacz w Google Scholar
Święcicka M. (w druku): Dziecięce słownictwo częste końca XX i początku XXI wieku. Kilka uwag porównawczych, „Prace Językoznawcze”.
Zobacz w Google Scholar
Zgółkowa H. 1983: Słownictwo współczesnej polszczyzny mówionej. Lista frekwencyjna i rangowa, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar
Zgółkowa H. 1987: Ilościowa charakterystyka słownictwa współczesnej polszczyzny, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań.
Zobacz w Google Scholar