Od językowego obrazu świata do obrazów świata w języku
PDF

Słowa kluczowe

semantyka
językowy obraz świata
medialny obraz świata
tekstowy obraz świata

Jak cytować

Tokarski, R. (2016). Od językowego obrazu świata do obrazów świata w języku. Język Polski, (2), 28–37. https://doi.org/10.31286/JP.96.2.4

Abstrakt

zkic pokazuje ewolucję teorii językowego obrazu świata od narodowo warunkowanego statycznego obrazu ku wielości obrazów we współczesnej polszczyźnie. To wewnętrzne zróżnicowanie systemów pojęciowych sugerowanych przez język zależy od uwarunkowań socjologicznych, stylowych, światopoglądowych, a przede wszystkim od typów racjonalności (potoczna – naukowa – kreatywna), do jakich może się odwoływać użytkownik języka. Szkic proponuje nierozłączność różnych form myślenia o człowieku i świecie zewnętrznym. Szczególną rolę odgrywają tu tekstowe obrazy świata, będące bądź ilustracją konwencjonalnych kategoryzacji i wartościowań, bądź ich kreatywnym rozwinięciem czy przetworzeniem.

https://doi.org/10.31286/JP.96.2.4
PDF

Bibliografia

Barańczak S. 1975: Słowo – perswazja – kultura masowa, „Twórczość”, nr 7, s. 44–59.
Zobacz w Google Scholar

Bartmiński J. 1998: Tekst jako przedmiot tekstologii lingwistycznej, [w:] Tekst. Problemy teoretyczne, red. J. Bartmiński, B. Boniecka, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 9–25.
Zobacz w Google Scholar

Bartmiński J. 2006: Językowe podstawy obrazu świata, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Bartmiński J., Tokarski R. 1986: Językowy obraz świata a spójnośćtekstu, [w:] Teoria tekstu. Zbiór studiów,red. T. Dobrzyńska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, s. 65–81.
Zobacz w Google Scholar

Bokszański Z., Piotrowski A., Ziółkowski M. 1977: Socjologia języka, Wiedza Powszechna, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Jakubowicz M. 1999: Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata, [w:] Przeszłość w językowym obrazie świata,red. A. Pajdzińska, P. Krzyżanowski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 117–128.
Zobacz w Google Scholar

Kajtoch W. 2008: Językowe obrazy świata i człowieka w prasie młodzieżowej i alternatywnej, t. 1–2, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Kiklewicz A. 2007: Zrozumieć język. Szkice z filozofii języka, semantyki, lingwistyki komunikacyjnej, Oficyna Wydawnicza Leksem, Łask.
Zobacz w Google Scholar

Kiklewicz A., Wilczewski M. 2011: Współczesna lingwistyka kulturowa: zagadnienia dyskusyjne (na marginesie monografii Jerzego Bartmińskiego Aspects of Cognitive Ethnolinguistics), „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXVII, s. 139–164.
Zobacz w Google Scholar

Marody M. 1987: Technologie intelektu. Językowe determinanty wiedzy potocznej i ludzkiego działania, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar

Nowak P., Tokarski R. 2007: Medialna wizja świata a kreatywność językowa, [w:] Kreowanie światów w języku mediów, red. P. Nowak, R. Tokarski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 9–36.
Zobacz w Google Scholar

Ogórek M. 2005: Najlepszy Ogórek, czyli kalendarz na cały rok, Znak, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Pisarek W. 2000: Język w mediach, media w języku, [w:] Język w mediach masowych,red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Upowszechnianie Nauki – Oświata „UN-O”, Warszawa, s. 9–18.
Zobacz w Google Scholar

Skubalanka T. 1995: O stylu poetyckim i innych stylach języka, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Taylor Ch. 1996: Etyka autentyczności, przeł. A. Pawelec, Znak, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski R. 1991: Wartościowanie człowieka w metaforach językowych, „Pamiętnik Literacki” LXXXII, s. 144–157.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski R. 1993: Słownictwo jako interpretacja świata, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wiedza o Kulturze, Wrocław, s. 343–370.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski R. 2007: Semantyczne definicje „na opak”. Językowa diagnoza dziwnych felietonowych światów,[w:] Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, red. J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 92–103.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski R. 2010: Relatywizm w języku – relatywizm w tekście, [w:] Relatywizm w języku i kulturze, red. A. Pajdzińska, R. Tokarski, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 203–215.
Zobacz w Google Scholar

Tokarski R. 2013: Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar

Wapiński R. 1990: Zmiany w języku politycznym, „Przegląd Humanistyczny”, nr 11, s. 68–80.
Zobacz w Google Scholar

Życiński J. 2007: Formacja do wartości humanistycznych w kulturze postmoderny, [w:] Człowiek wobec wyzwań współczesności. Upadek wartości czy walka o wartość?, red. J. Mazur, A. Małyska, K. Sobstyl, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 11–23.
Zobacz w Google Scholar

Skip to content