O pochodzeniu pol. ile (stpol. jele), czyli gdy etymologia spotyka składnię
PDF

Słowa kluczowe

etymologia
składnia historyczna
zdanie złożone
zaimek nieokreślony

Jak cytować

Ostrowski, N. (2022). O pochodzeniu pol. ile (stpol. jele), czyli gdy etymologia spotyka składnię. Język Polski, (3), 32–39. https://doi.org/10.31286/JP.00125

Abstrakt

Fuzja zaimków względnych i- / je- z partykułą restryktywną -le nastąpiła w zdaniach warunkowo-koncesywnych (np. ang. No matter how much financial support we get, we will go ahead with our project Będziemy kontynuować projekt niezależnie od tego, jakie wsparcie finansowe otrzymamy’). Ten typ zdań wyjaśnia, dlaczego w staropolszczyźnie ile funkcjonowało jako zaimek nieokreślony ‘cokolwiek’. Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie, w jaki sposób składnia historyczna może wzbogacić wiedzę na temat etymologii i zmian językowych.

https://doi.org/10.31286/JP.00125
PDF

Bibliografia

Bhat D.N.S. 2007: Pronouns, Oxford University Press, Oxford.
Zobacz w Google Scholar

Boryś W. 2005: Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Haiman J. 1978: Conditionals are topics, „Language”, no. 54, s. 564–589.
Zobacz w Google Scholar

Haspelmath M., König E. 1998: Concessive conditionals in the languages of Europe, [w:] J. van der Auwera (red.), Adverbial constructions in the languages of Europe, Mouton de Gruyter, Berlin–New York, s. 563–640.
Zobacz w Google Scholar

Huddleston R.D. 1999: Sentence types and clause subordination, [w:] K. Brown, J. Miller (red.), Concise encyclopedia of grammatical categories, Elsevier, Amsterdam […], s. 329–343.
Zobacz w Google Scholar

König E. 1985: On the history of concessive connectives in English. Diachronic and synchronic evidence, „Lingua”, no. 66, s. 1–19.
Zobacz w Google Scholar

König E. 1986: Conditionals, concesive conditionals and concessives. Areas of contrast, overlap and neutralization, [w:] E.C. Traugott, A. ter Meulen, J. Snitzer Reilly, C.A. Fergusson (red.), On conditionals, Cambridge University Press, Cambridge, s. 220–246.
Zobacz w Google Scholar

König E. 1991: The meaning of focus particles. A comparative perspective, Routledge, London–New York.
Zobacz w Google Scholar

Laskowski R. 1998: Zagadnienia ogólne morfologii, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 27–150.
Zobacz w Google Scholar

Lehmann C. 1980: Der indogermanische *kwi-/kwo- Relativsatz im typologischen Vergleich, [w:] P. Ramat (red.), Linguistic reconstruction and Indo-European syntax, John Benjamins, Amsterdam, s. 155–169.
Zobacz w Google Scholar

Lehmann C. 1984: Der Relativsatz, Gunter Narr Verlag, Tübingen.
Zobacz w Google Scholar

Lehmann C. 1988: Towards a typology of clause linkage, [w:] J. Haiman, S.A. Thompson (red.), Clause combining in grammar and discourse, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia, s. 181–225.
Zobacz w Google Scholar

Lehmann C. 1995: Thoughts on grammaticalization, LINCOM, München–Newcastle.
Zobacz w Google Scholar

Lühr R. 2000: Der Nebensatz und seine Konkurrenten in der Indogermania. Der altindische Relativsatz, „Historische Sprachforschung”, Nr. 113(1–2), s. 71–87.
Zobacz w Google Scholar

Ostrowski N. 2010: Latvian jeb ‘or’ – from conditional to disjunctive conjunction, [w:]: N. Nau, N. Ostrowski (red.), Particles and connectives in Baltic, Vilniaus universitetas, Asociacija „Academia Salensis”, Vilnius, s. 135–150.
Zobacz w Google Scholar

Ostrowski N. 2014: On the postponed neuter pronoun -ja in Baltic, [w:] T. Civjan, M. Zavjalova, A. Judžentis (red.), Baltai ir slavai. Dvasinių kultūrų sankirtos / Балты и славяне. Пересечения духовных культур, Versmė, Vilnius, s. 242–253.
Zobacz w Google Scholar

Ostrowski N. 2017: Od comitativu do spójnika. O pochodzeniu słowiańskiego spójnika i oraz litewskiego ir ‘i; też’, „LingVaria”, nr 2(24), s. 165–176.
Zobacz w Google Scholar

PS: F. Specht, Šyrwids Punktay sakimu (Punkty kazań), t. 1: 1629, t. 2: 1644 litauisch und polnisch mit kurzer grammatischer Einleitung, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1929.
Zobacz w Google Scholar

SStp: Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–9, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1953–1987, t. 10–11, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków 1988–2002.
Zobacz w Google Scholar

Traugott E.C. 1985: Conditional markers, [w:] J. Haiman (red.), Iconicity in syntax, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia, s. 289–307.
Zobacz w Google Scholar

Wolanin H. 2012: Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar

Skip to content