O pochodzeniu pol. ile (stpol. jele), czyli gdy etymologia spotyka składnię
Słowa kluczowe
składnia historyczna
zdanie złożone
zaimek nieokreślony
Jak cytować
Abstrakt
Fuzja zaimków względnych i- / je- z partykułą restryktywną -le nastąpiła w zdaniach warunkowo-koncesywnych (np. ang. No matter how much financial support we get, we will go ahead with our project ‘Będziemy kontynuować projekt niezależnie od tego, jakie wsparcie finansowe otrzymamy’). Ten typ zdań wyjaśnia, dlaczego w staropolszczyźnie ile funkcjonowało jako zaimek nieokreślony ‘cokolwiek’. Niniejszy artykuł ma na celu pokazanie, w jaki sposób składnia historyczna może wzbogacić wiedzę na temat etymologii i zmian językowych.
Bibliografia
Bhat D.N.S. 2007: Pronouns, Oxford University Press, Oxford.
Zobacz w Google Scholar
Boryś W. 2005: Słownik etymologiczny języka polskiego, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Haiman J. 1978: Conditionals are topics, „Language”, no. 54, s. 564–589.
Zobacz w Google Scholar
Haspelmath M., König E. 1998: Concessive conditionals in the languages of Europe, [w:] J. van der Auwera (red.), Adverbial constructions in the languages of Europe, Mouton de Gruyter, Berlin–New York, s. 563–640.
Zobacz w Google Scholar
Huddleston R.D. 1999: Sentence types and clause subordination, [w:] K. Brown, J. Miller (red.), Concise encyclopedia of grammatical categories, Elsevier, Amsterdam […], s. 329–343.
Zobacz w Google Scholar
König E. 1985: On the history of concessive connectives in English. Diachronic and synchronic evidence, „Lingua”, no. 66, s. 1–19.
Zobacz w Google Scholar
König E. 1986: Conditionals, concesive conditionals and concessives. Areas of contrast, overlap and neutralization, [w:] E.C. Traugott, A. ter Meulen, J. Snitzer Reilly, C.A. Fergusson (red.), On conditionals, Cambridge University Press, Cambridge, s. 220–246.
Zobacz w Google Scholar
König E. 1991: The meaning of focus particles. A comparative perspective, Routledge, London–New York.
Zobacz w Google Scholar
Laskowski R. 1998: Zagadnienia ogólne morfologii, [w:] R. Grzegorczykowa, R. Laskowski, H. Wróbel (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 27–150.
Zobacz w Google Scholar
Lehmann C. 1980: Der indogermanische *kwi-/kwo- Relativsatz im typologischen Vergleich, [w:] P. Ramat (red.), Linguistic reconstruction and Indo-European syntax, John Benjamins, Amsterdam, s. 155–169.
Zobacz w Google Scholar
Lehmann C. 1984: Der Relativsatz, Gunter Narr Verlag, Tübingen.
Zobacz w Google Scholar
Lehmann C. 1988: Towards a typology of clause linkage, [w:] J. Haiman, S.A. Thompson (red.), Clause combining in grammar and discourse, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia, s. 181–225.
Zobacz w Google Scholar
Lehmann C. 1995: Thoughts on grammaticalization, LINCOM, München–Newcastle.
Zobacz w Google Scholar
Lühr R. 2000: Der Nebensatz und seine Konkurrenten in der Indogermania. Der altindische Relativsatz, „Historische Sprachforschung”, Nr. 113(1–2), s. 71–87.
Zobacz w Google Scholar
Ostrowski N. 2010: Latvian jeb ‘or’ – from conditional to disjunctive conjunction, [w:]: N. Nau, N. Ostrowski (red.), Particles and connectives in Baltic, Vilniaus universitetas, Asociacija „Academia Salensis”, Vilnius, s. 135–150.
Zobacz w Google Scholar
Ostrowski N. 2014: On the postponed neuter pronoun -ja in Baltic, [w:] T. Civjan, M. Zavjalova, A. Judžentis (red.), Baltai ir slavai. Dvasinių kultūrų sankirtos / Балты и славяне. Пересечения духовных культур, Versmė, Vilnius, s. 242–253.
Zobacz w Google Scholar
Ostrowski N. 2017: Od comitativu do spójnika. O pochodzeniu słowiańskiego spójnika i oraz litewskiego ir ‘i; też’, „LingVaria”, nr 2(24), s. 165–176.
Zobacz w Google Scholar
PS: F. Specht, Šyrwids Punktay sakimu (Punkty kazań), t. 1: 1629, t. 2: 1644 litauisch und polnisch mit kurzer grammatischer Einleitung, Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1929.
Zobacz w Google Scholar
SStp: Słownik staropolski, red. S. Urbańczyk, t. 1–9, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Wrocław–Warszawa–Kraków 1953–1987, t. 10–11, Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk, Kraków 1988–2002.
Zobacz w Google Scholar
Traugott E.C. 1985: Conditional markers, [w:] J. Haiman (red.), Iconicity in syntax, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam–Philadelphia, s. 289–307.
Zobacz w Google Scholar
Wolanin H. 2012: Gramatyka opisowa klasycznej łaciny w ujęciu strukturalnym, Księgarnia Akademicka, Kraków.
Zobacz w Google Scholar