Digitalizacja była, zanim zbudowano komputery. Z historii wyrazu digitalizacja w polszczyźnie
Słowa kluczowe
chronologizacja
leksykografia
neologizmy
Jak cytować
Abstrakt
Autorzy dowodzą, posługując się przykładami z korpusów i innych cyfrowych kolekcji tekstów, że wyraz digitalizacja, odnoszony dziś przede wszystkim do czynności i procesów związanych z techniką komputerową funkcjonował w polszczyźnie już przynajmniej od lat 30. XX wieku jako termin medyczny i oznaczał działanie na organizm pacjenta lekami z naparstnicy (łac. digitalis). Był jednak nieobecny w słownikach ogólnych polszczyzny. W latach 70. XX wieku wyraz został ponownie zapożyczony, z języka angielskiego, w znaczeniu ‘wytwarzanie cyfrowych kopii istniejących realnie obiektów’ i w tym znaczeniu występuje w tekstach języka polskiego do dziś, tworzą się także jego inne znaczenia.
Bibliografia
Arct M. 1893: Słowniczek 10 000 wyrazów, zwrotów i przysłów cudzoziemskich..., wydanie Michała Arcta, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Bańko M. 2003: Digitalizacja i dygitalizacja (online: https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/digitalizacja-i-dygitalizacja;3286.html, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
DWDS: Digitales Wörterbuch der deutschen Sprache: hasło Fingerhut (online: https://www.dwds.de/, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
Google Books (online: books.google.pl, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
ISJP: Inny słownik języka polskiego, red. M. Bańko, t. 1–2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000.
Zobacz w Google Scholar
L: S.B. Linde, Słownik języka polskiego, t. 1–6, Drukarnia XX. Pijarów, Warszawa 1807–1814.
Zobacz w Google Scholar
M-W: Merriam-Webster.com Dictionary, hasło digitalization (online: https://www.merriam-webster.com/, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
Kłosińska K. 2016: Czy cyfryzacja to dygitalizacja, „Poradnik Językowy”, z. 1, s. 76–85.
Zobacz w Google Scholar
Online Etymology Dictionary: hasła digit, digital, digitalis (online: https://www.etymonline.com/, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
Pacholski M., Słaboń A. 2010: Słownik pojęć socjologicznych, Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Pęzik P. 2012: Wyszukiwarka PELCRA dla danych NKJP, [w:] A. Przepiórkowski, M. Bańko, R. Górski, B. Lewandowska-Tomaszczyk (red.), Narodowy Korpus Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
POLONA (online: www.polona.pl, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
SJPDor: Słownik języka polskiego, red. W. Doroszewski, t. 1–11, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1958–1969.
Zobacz w Google Scholar
SJPDun: Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Wilga, Warszawa 1996.
Zobacz w Google Scholar
SJPSzym: Słownik języka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1–3, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1978–1981.
Zobacz w Google Scholar
SW: Słownik języka polskiego, red. J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, t. 1–8, nakł. prenumeratorów i Kasy im. Mianowskiego, Warszawa 1900–1927 (słownik warszawski).
Zobacz w Google Scholar
SWil: Słownik języka polskiego, t. 1–2, wyd. staraniem i kosztem M. Orgelbranda, Wilno 1861 (online: https://eswil.ijp.pan.pl/, dostęp: grudzień 2020).
Zobacz w Google Scholar
Trzaski, Everta i Michalskiego słownik wyrazow obcych, red. J. Lam, Warszawa 1939.
Zobacz w Google Scholar
USJP: Uniwersalny słownik języka polskiego, red. S. Dubisz, t. 1–4, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003.
Zobacz w Google Scholar
Witalisz A. 2016: Przewodnik po anglicyzmach w języku polskim, Towarzystwo Miłośników Języka Polskiego, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
WSJP PAN: Wielki słownik języka polskiego PAN, red. P. Żmigrodzki (online: wsjp.pl, dostęp: listopad 2020).
Zobacz w Google Scholar
WSJP PWN: Wielki słownik języka polskiego PWN, redakcja zbiorowa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2018 (dysk USB).
Zobacz w Google Scholar
Zabawa M. 2019: Cybermycha, full wersja, poboczny boss: angielskie półkalki i konstrukcje hybrydalne w potocznej polszczyźnie użytkowników komputerów, „Język Polski” XCIX, z. 4, s. 30–44.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P., Bańko M., Batko-Tokarz B., Bobrowski J., Czelakowska A., Grochowski M., Przybylska R., Waniakowa J., Węgrzynek K. (red.) 2018: Wielki słownik języka polskiego PAN. Geneza, koncepcja, zasady opracowania, Instytut Języka Polskiego PAN – Libron, Kraków.
Zobacz w Google Scholar