O najnowszych zmianach zasad pisowni polskiej
Abstrakt
Artykuł dotyczy zmian zasad pisowni polskiej, które Rada Języka Polskiego przy Prezydium PAN ogłosiła w maju 2024 i które mają zacząć obowiązywać od początku 2026 roku. Autorzy przypominają wcześniejsze XX-wieczne działania w zakresie kodyfikacji pisowni i na tym tle ukazują teoretyczne uzasadnienia przyjętej koncepcji zmian. Informują także o konkretnych działaniach Rady Języka Polskiego, które doprowadziły do przygotowania, a następnie uchwalenia przez Radę ogłoszonych dokumentów.
Bibliografia
Bień J.S. 2017: Dwadzieścia lat Rady Języka Polskiego: uchwały ortograficzne a polszczyzna „poprawna, dobra, etyczna i estetyczna”, „Poznańskie Studia Polonistyczne. Seria Językoznawcza”, t. 24, z. 2, s. 253–302.
Zobacz w Google Scholar
Jodłowski S. 1979: Losy polskiej ortografii, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1964: O pisowni polskiej polemicznie, „Język Polski” XLIV, z. 1, s. 1–7.
Zobacz w Google Scholar
Klemensiewicz Z. 1976: Historia języka polskiego, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kowalski M. (oprac.) 2022: Listy do Kazimierza Nitscha z lat 1917–1938, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Kryński A.A. 1882: O pisowni polskiej wraz z objaśnieniem niektórych form językowych, w drukarni Józefa Bergera, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Łoś J. 1917: Pisownia polska w przeszłości i obecnie – zagadnienia i wnioski, nakładem Akademii Umiejętności, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Malinowski M. 2011: Ortografia polska od II połowy XVIII wieku do współczesności: kodyfikacja, reformy, recepcja, niepublikowana rozprawa doktorska, Wydział Filologiczny Uniwersytetu Śląskiego (online: https://rebus.us.edu.pl/handle/20.500.12128/5290).
Zobacz w Google Scholar
Malinowski M. 2018: Ortografia polska. Kodyfikacja, reformy i zmiany pisowni (1830–2010) oraz jej recepcja, Wydawnictwo-Drukarnia Ekodruk, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 1998: „Język giętki”. Z prof. dr. hab. Andrzejem Markowskim rozmawia Piotr Sarzyński, „Polityka”, nr 10, s. 50–51.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 2023: O potrzebie zmian ortografii nazw obiektów topograficznych, „Poradnik Językowy”, z. 3, s. 112–118.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 2024: Co mówi komunikat Rady Języka Polskiego o zmianach w ortografii polskiej, „Poradnik Językowy”, nr 9, s. 266–273.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1963: Zmiany w ortografii. Znowu? Tak, ale niewielkie, „Przekrój”, nr 964, s. 1.
Zobacz w Google Scholar
Pisarek W. 1993: Nuż w bżuhu Baby Jagi czyli ortografia jest rodzaju żeńskiego. „P.” rozmawia z prof. dr. Walerym Pisarkiem z UJ, przewodniczącym Komisji Kultury Języka PAN, „Przekrój”, nr 13, s. 7.
Zobacz w Google Scholar
Pisownia 1918: Jan Łoś, Pisownia polska ustalona. Uchwały ostateczne. Przepisy. Słowniczek, nakładem Akademii Umiejętności, Kraków; wydanie II rozszerzone, Kraków 1919; wydanie III poprawione, Kraków 1919; wydanie IV poprawione, Kraków 1920; wydanie V poprawione, Kraków 1923; wydanie VI, Kraków 1925; wydanie VII, dokonane na podstawie protokołów urzędowych, Kraków 1927; wydanie VIII poprawione i rozszerzone, dokonane na podstawie protokołów urzędowych, Kraków 1927.
Zobacz w Google Scholar
Pisownia 1936: Pisownia polska. Przepisy – słowniczek, wydanie XI zmienione według uchwał z 20 i 21 kwietnia 1936 […], nakładem Polskiej Akademii Umiejętności, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Polański E. 2004: Reformy ortografii polskiej – wczoraj, dziś, jutro, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LX, s. 29–46.
Zobacz w Google Scholar
Polański E. 2009: Historia ortografii polskiej argumentem za potrzebą reformowania współczesnej pisowni, „Z Teorii i Praktyki Dydaktycznej Języka Polskiego”, t. 20, s. 76–85.
Zobacz w Google Scholar
Przybylska R., Przyczyna W. 2011: Pisownia słownictwa religijnego, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar
Przybylska R., Przyczyna W. 2018: Pisownia słownictwa religijnego, wydanie drugie poprawione i uzupełnione, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar
Przybylska R., Przyczyna W. (red.) 2004: Zasady pisowni słownictwa religijnego, Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos, Tarnów.
Zobacz w Google Scholar
RJP 2024: Komunikat Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN z dnia 10 maja 2024 r. (online: http://rjp.pan.pl; dostęp: 5 stycznia 2025 r.).
Zobacz w Google Scholar
Saloni Z. 1998: O sytuacji w polskiej ortografii, „Poradnik Językowy”, z. 4–5, s. 37–41.
Zobacz w Google Scholar
Saloni Z. 2005: O kodyfikacji polskiej ortografii – historia i współczesność, „Nauka – Kwartalnik PAN”, nr 4, s. 71–96.
Zobacz w Google Scholar
Saloni Z. 2006: Głos dyskusyjny do artykułu A.A. Zdaniukiewicza Czy możliwe jest udoskonalenie ortografii polskiej?, „Język Polski” LXXXVI, z. 5, s. 395–396.
Zobacz w Google Scholar
Saloni Z. 2011: Co w roku 2010 obowiązuje w pisowni polskiej?, „Język Polski” XCI, z. 2–3, s. 117–124.
Zobacz w Google Scholar
Saloni Z. 2018: W stulecie niepodległości i „ustalonej” pisowni polskiej, „LingVaria” XIII, z. 2, s. 127–140.
Zobacz w Google Scholar
Tokarski J. 1963: O pisowni polskiej, „Poradnik Językowy”, z. 10, s. 401–422.
Zobacz w Google Scholar
Tokarski J. 1979: Traktat o ortografii polskiej, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Wykaz 2013: Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej przy Głównym Geodecie Kraju: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa 2013.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2024: Polska leksykografia jednojęzyczna w pierwszej połowie XX wieku, Instytut Języka Polskiego PAN, Kraków.
Zobacz w Google Scholar