Jak wulgarne są wulgaryzmy? Kto i jak często przeklina? Studium empiryczne
Słowa kluczowe
wulgaryzacja i dewulgaryzacja języka
pomiar stopnia wulgarności
częstotliwość stosowania wulgaryzmów
Jak cytować
Abstrakt
Artykuł, oparty na badaniu ankietowym z udziałem 120 osób studiujących lub z wyższym wykształceniem (50% kobiet i 50% mężczyzn), w dwóch grupach wiekowych (20-23-latków i 40-60-latków), stosując nową propozycję pomiaru (kwantyfikacji) danych językowych, stanowi próbę znalezienia odpowiedzi na następujące pytania:
- Jaki stopień wulgarności uczestniczki i uczestnicy przypisują 65 wulgaryzmom?
- Jaką częstotliwość stosowania tych określeń deklarują osoby ankietowane?
- Czy i w jaki sposób ocena poziomu wulgarności 65 wyrażeń oraz częstotliwość ich użycia zależy od wieku i płci respondentów i respondentek?
Dzięki zastosowanej metodzie ustalono hierarchię 5 klas wulgaryzmów (od najbardziej do najmniej ordynarnych) oraz ich podział na 5 kategorii od najczęściej do najrzadziej stosowanych. Scharakteryzowano również i porównano wyniki uzyskane przez cztery grupy złożone ze starszych kobiet, młodszych kobiet, starszych mężczyzn i młodszych mężczyzn.
Bibliografia
Beers Fägersten K., Stapleton K. 2017: Advances in Swearing Research: New Languages and New Contexts, John Benjamins Publishing Company, Amsterdam.
Zobacz w Google Scholar
Grochowski M. 1996: Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Guillot M. 2023: Doing swearing across languages – The curious case of subtitling, „Journal of Pragmatics”, t. 215, s. 41–54.
Zobacz w Google Scholar
Güvendir E. 2015: Why are males inclined to use strong swear words more than females? An evolutionary explanation based on male intergroup aggressiveness, „Language Sciences”, t. 50, s. 133–139.
Zobacz w Google Scholar
Hughes G. 2015: An Encyclopedia of Swearing: The Social History of Oaths, Profanity, Foul Language, and Ethnic Slurs in the English-Speaking World, Routledge, London.
Zobacz w Google Scholar
janKomunikant (M. Bednorz, P. Fąka, M. Fleischer, M. Grech, K. Jankowska, A. Siemes, M. Wszołek) 2011: Słownik polszczyzny rzeczywistej (siłą rzeczy – fragment), Primum Verbum, Łódź.
Zobacz w Google Scholar
Karwatowska M., Szpyra-Kozłowska J. 2005: Lingwistyka płci. Ona i on w języku polskim, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin.
Zobacz w Google Scholar
Kita M. 2016: Estetyzowanie wulgaryzmów, „Stylistyka” XXV, s. 349–369.
Zobacz w Google Scholar
Kowalikowa J. 2008: O wulgaryzacji i dewulgaryzacji we współczesnej polszczyźnie, [w:] A. Dąbrowska (red.), Język a Kultura, t. 20: Tom jubileuszowy, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 81–88.
Zobacz w Google Scholar
Krzysztofowicz D. 2018: Wulgaryzacja języka w świetle prawnym, [w:] M. Mycawka, R. Mazur, B. Żebrowska (red.), Nasz język ojczysty – etyka i estetyka słowa, Libron, Kraków, s. 75–90.
Zobacz w Google Scholar
Lewinson J. 1999: Słownik seksualizmów polskich, Książka i Wiedza, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Lewinson J. 2024: Angielsko-polski słownik seksualizmów, Kraina Książek, Wrocław.
Zobacz w Google Scholar
Malendowicz P. 2020: Wulgaryzmy w komunikowaniu politycznym, „Świat Idei i Polityki”, nr 19, s. 276–298.
Zobacz w Google Scholar
Markowski A. 2005: Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Mróz A., Szulc M. 2009: Wulgaryzmy wśród studentów a płeć, „Miscellanea Anthropologica et Sociologica”, t. 10, s. 130–143.
Zobacz w Google Scholar
Olszewska M. 2012: Wulgaryzmy w dyskursie medialnym, „Linguistica Bidgostiana” IX, s. 124–133.
Zobacz w Google Scholar
Saniewska P. 2016: Brzydkie słowa, czyli o używaniu wulgaryzmów przez osoby z niepełnosprawnością intelektualną w sytuacjach emocjogennych – wstępne rozpoznanie, [w:] D. Saniewska (red.), Emocje, język, literatura, Libron, Kraków, s. 353-364.
Zobacz w Google Scholar
Stapleton K., Beers Fägersten K., Stephens R., Loveday C. 2022: The power of swearing: What we know and what we don’t, „Lingua”, t. 277, s. 1–16.
Zobacz w Google Scholar
Staszewska J. 2010: Wulgaryzacja przekazu jako wyróżnik języka w komunikacji na forach internetowych, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica”, t. 45, s. 197–208.
Zobacz w Google Scholar
Stomma L. 2000: Słownik polskich wyzwisk, inwektyw i określeń pejoratywnych, Oficyna Wydawnicza Graf Punkt, Warszawa.
Zobacz w Google Scholar
Szpyra-Kozłowska J. 2024: Marsjanie i Wenusjanki? O języku młodych Polek i Polaków, Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, Kraków.
Zobacz w Google Scholar
Szymański L. 2012: Obniżanie wulgarności wyrazów. Badania na materiale korpusowym, „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego” LXVIII, s. 209–218.
Zobacz w Google Scholar
Wyrwasz J. 2024: Skala Likerta w badaniach ankietowych (online: https://www.surveylab.com/pl/blog/skala-likerta-w-badaniach-ankietowych).
Zobacz w Google Scholar
Zbróg P., Zbróg Z. 2017: Reprezentacja społeczna wulgaryzmów w świetle wypowiedzi polskich internautów, „Socjolingwistyka” XXXI, s. 205–230.
Zobacz w Google Scholar
Żmigrodzki P. 2012: Wulgaryzmy jako problem dla leksykografa (nie tylko w związku z pracami nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN), „Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura”, nr 4, s. 123–131.
Zobacz w Google Scholar